Toon items op tag: subsidie

De gemeente Venlo gaat weer over tot de verkoop van gemeentelijk vastgoed in Q4. Portefeuillehouder is GL-wethouder Pollux. In RIB 2022/9 van 3 februari jl. kondigt het college aan dat de volgende objecten onder bepaalde voorwaarden via een openbare verkoopprocedure worden aangeboden:

• Parkstraat 29, 29A t/m C (anti speculatiebeding waaronder een zelfbewoningsplicht)
• Bolwaterstraat 8, 8A (anti speculatiebeding waaronder een zelfbewoningsplicht)
• Helschriksel 4, 4A, 6 (geen anti speculatiebeding waaronder zelfbewoningslicht, wordt in verhuurde staat verkocht)
• Ginkelstraat 3, 3A (verplichting tot sloop en bouwplicht)
  

‘Daarnaast is sprake van een opknaplichting (sic) bij de te verkopen objecten indien niet wordt gesloopt’, aldus de RIB. Deze zin roept direct vragen op. Was Bolwaterstraat 31 ook niet een slooppand met dito bepaalde prijs en werd hier juist niet gesloopt maar opgeknapt? Hoe wordt dan de prijs bepaald?

De verkoop van bovengenoemde panden werd eind 2020 al aangekondigd: ‘In het kader van extra transparantie werd eind 2020 besloten alsnog te kiezen voor een openbare verkoopprocedure voor de nog vrij te verkopen objecten in Q4.’

In 2019 werd voor het laatst gemeentelijk vastgoed in Q4 verkocht: hoekpand Puteanusstraat 21 / Ginkelstraat 48 ging in een alsmaar stijgende vastgoedmarkt voor € 30.000,- onder de oorspronkelijke en publieke vraagprijs van € 185.000,- van de hand, zonder achterstallig onderhoud. Voor € 155.000,- dus. Koper was de zoon van GL-wethouder Pollux. Ophef in de gemeenteraad ontstond er nauwelijks. In Venlo zijn ze niets anders gewend.

Na een Wob-verzoek in 2019 inzake bovenstaande transactie weigerde het college van B&W bepaalde informatie en documenten te verstrekken. Een aantal documenten bleken ook niet vindbaar. De procedure m.b.t. verslaglegging en archivering deugde aantoonbaar niet. Een rechter moet er dus eerst weer aan te pas komen. Dat beroep loopt sinds 11 januari 2020. Uitspraak volgt. Zover transparantie en nieuwe bestuurscultuur van het huidige en aflopende college.

Helschriksel 4, 4A, 6
Grenst met de zijgevel aan een onbebouwd terrein waar in 2019 een aanbesteding middels een Right to Challenge plaatsvond. De sluitingsdatum van die aanbesteding was 4 juni 2019. Burgemeester Antoin Scholten zag zich kort daarna – op 26 juni 2019 – genoodzaakt in brief aan de raad te melden dat GL-wethouder Pollux op 6 november 2018 in het college had aangegeven dat zij naast de interesse van haar zoon in Puteanusstraat 21 / Ginkelstraat 48 ook ‘… persoonlijk interesse heeft in een nieuwe ontwikkeling op de kavel Helschriksel middels de Right to Challenge.’ (…) ‘De persoonlijke interesse (…) betreft een eventuele aankoop van een woning.’ Ook hier ontstond weinig ophef over. De hardste schreeuwers in de vorige oppositie bleken nu de grootste zwijgers in de huidige coalitie.

Op 22 januari 2020 maakte het college bekend dat de aanbesteding gegund zou worden aan de enige inschrijvers, Marco Baetsen en Joost Reijnen. Gunningscriterium: economisch meest voordelige inschrijving. Joost Reijnen is ook mede-eigenaar van het even verderop gelegen en in 2015 door de gemeente Venlo verkochte St. Jacobskapel. De biedprijs was € 7,-. Dat schamel bedrag werd in de akte kwijtgescholden. Verkooprijs: € 0,-.

Buiten een verbod van doorverkoop van de onbebouwde grond zijn de kopers o.a. verplicht binnen twee jaar na het verlijden van de notariële akte van levering het bouwplan te voltooien (punt 16 overeenkomst). Van enige activiteit is echter sindsdien geen sprake. Koopprijs € 375.000,-.

Update: RIB 2022/19 Beëindiging aanbesteding Right to Challenge. De aanbetaling op de koopsom wordt door de gemeente terugbetaald aan de inschrijver.

Subsidie voorgevels particuliere panden
In 2008 werd de Subsidieverordening verbetering voorgevels van particuliere panden in Q4 vastgesteld om eigenaren te stimuleren hun panden (en de wijk) een fraaier aanzien te geven. Het budget werd destijds vastgesteld op € 400.000,- (exclusief € 50.000,- personele kosten). Van de toegelaten kosten zou maximaal 40% subsidiabel zijn, met een maximum van € 16.000,- per pand.

Raadsvoorstel 2008/69:


In 2009 werd de verordening uitgebreid. De Uitbreiding subsidieregeling gevelverbetering particuliere panden Q4 werd middels RIB 2009/95 bekend gemaakt. Als bijlage werd op een kaart duidelijk aangegeven welke panden voor de subsidie al in aanmerking kwamen, welke er werden toegevoegd, en welke panden daarnaast gemeentelijk bezit waren.

Na een Wob-verzoek in 2021 kwam het college erachter dat in 2015 kosten à € 38.000,- verkeerd waren geboekt. Deze werden namelijk uit de subsidiepot voorgevels Q4 gehaald. Het betrof kosten voor het aanhelen van (na sloop) vrijgekomen zijgevels van de panden Maaskade 24 / Lichtenberg 5. Een collegebesluit en een vaststellingsovereenkomst lagen ten grondslag aan deze eenmalige financiële bijdrage. Hoewel het hier wel om particuliere panden ging is er geen sprake van een aanvraag en voldeden de kosten ook niet aan de subsidievoorwaarden van de verordening. Ook het maximumbedrag werd met ruim het dubbele overschreden.

Collegebesluit 18 mei 2021:

Maar dat is nog niet alles.

Bolwaterstraat 8/8a
Er blijkt namelijk op 27 juli 2010 intern een opdracht te zijn verstrekt voor de gevelverbetering van Bolwaterstraat 8/8A, toen zoals nu gemeentelijk bezit. De opdracht werd door een ingehuurde Projectmanager verstrekt aan de afdeling Openbare Werken en bedroeg € 39.940,- excl. BTW.


Bolwaterstraat 8 is een winkel met bovenwoning en sinds 2001 gemeentelijk bezit. Het pand werd aangekocht voor een bedrag van fl. 725.000,- en sindsdien aan meerdere partijen verhuurd, startende met de verkoper. Ook hier kwamen de kosten ten laste van de subsidie voorgevels particuliere panden Q4, ondanks het feit dat het gemeentelijk bezit was en het maximumbedrag – weer – met ruim het dubbele wordt overschreden. Het pand gaat dus binnenkort – na een vooraankondiging van anderhalf jaar – in de verkoop.

Ingehuurde projectmanager Q4
In 2016 werd na onderzoek door Ernst & Young al vastgesteld dat de externe inhuur van deze Projectmanager Q4 in de periode 2010 t/m 2011 onrechtmatig was. De aanbesteding werd onderhands gegund, was in strijd met het inkoop- en aanbestedingsbeleid van de gemeente Venlo en de aanbestedingsregels van de provincie Limburg – i.v.m. verstrekte subsidie aan de gemeente Venlo. De totale kosten voor deze Projectmanager Q4 bedroegen € 144.688,- excl. BTW. Dagtarief: € 1250,-.

Dezelfde Projectmanager – afkomstig van AT Osborne – werd echter na zijn werkzaamheden voor Q4 weer door de gemeente Venlo ingehuurd, nu als Projectmanager Kazernekwartier. Bij de verlenging van deze aanbesteding in 2013 werd opnieuw afgeweken van het geldende inkoopkader. De grens bedroeg € 100.000,-. De maximale kosten werden opgerekt naar € 150.000,-.

Oranje, groen en blauw
Laten we even inzoomen op de eerder genoemde kaart en de opvolgende subsidieverordening. De oranje panden kwamen al in aanmerking voor de subsidie vanaf 2008, en werden in 2009 uitgebreid met de groene panden. De blauwe panden vallen daar buiten en zijn gemeentelijk bezit.



Bovenstaand langgerekt blauw pand is Bolwaterstraat 8/8A en gemeentelijk bezit sinds 2001.

Stafoverleg Q4
Uit documenten blijkt dat van de in 2008 ingestelde subsidieverordening pas vanaf 2014 gebruik is gemaakt, waarbij beide keren de kosten onrechtmatig werden geboekt en niet aan de voorwaarden voldeden. Beide keren door de gemeente zelf. Daarbij trad ook nog eens een discrepantie op van € 3546,23. De totaal verstrekte subsidie bedroeg namelijk € 112.223,77 met een overgebleven budget van € 384.230,-. Dat laatste bedrag is ook vermeld in de in 2020 voor de tweede keer aangepaste verordening:


Nog vreemder wordt het echter als in notulen van een Stafoverleg Q4 van 7 september 2009 blijkt dat toen al vijftien concrete aanvragen voor subsidie waren ingediend waarvan er twee zouden worden uitgevoerd. In een op 29 juli 2009 door het Ontwikkelbedrijf ingediend collegevoorstel is ook sprake van opdrachten voor twee panden aan de Puteanusstraat. De gemeente Venlo kan echter geen documenten overleggen betreffende deze aanvragen, uitvoeringen en/of betalingen conform de daarvoor geldende procedure.

Subsidieverordening verbetering voorgevels van panden Q4
In 2020 werd het subsidieplafond vastgesteld op € 407.230,-. De verordening is echter nog steeds enkel van toepassing op voorgevels van particuliere panden:

Artikel 2, lid 2: De subsidie kan worden aangevraagd door de eigenaar van een pand (niet zijnde de gemeente) voor de voorgevel.

Het maximaal bedrag per pand is ook verlaagd van € 16.000-,- naar € 15.000,-.

Artikel 7, lid 1:
a. Een bijdrage van 40% over de kosten van de te treffen voorzieningen met in achtneming van het bepaalde in artikel 5.2
b. Er wordt geen subsidie verleend indien het subsidiebedrag niet meer bedraagt dan € 2000,-- . Het subsidiebedrag per pand bedraagt maximaal € 15.000,--.

Als klapper in dit wonderlijk verhaal is als bijlage 1 nu een kaart opgenomen waarop ook gemeentelijke panden staan vermeld die in aanmerking komen voor de subsidie, waaronder Parkstraat 29, 29A t/m C, Bolwaterstraat 8/8A, Helschriksel 4, 4A, 6, en Ginkelstraat 3/3A.


Aanvragen en verleende subsidies voor en vanaf 2021 zijn niet meegenomen in bovenstaand overzicht. Daarbij gaat het om panden in de Puteanusstraat en nog lopende verbeteringen aan de Maaskade en hoek Maaskade / Bolwaterstraat.

Volgens recente berichtgeving is er een acuut financieel probleem bij de BV Campus Vastgoed Greenport Venlo. Deze BV werd in 2010 als Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV opgericht, ter voorbereiding op de Floriade Venlo. Er is nu blijkbaar sprake van een dreigend bankroet. Ook de Brightlands Campus Greenport Venlo kampt met problemen. In totaal zijn tientallen miljoenen nodig.

We beperken ons echter tot de BV Campus Vastgoed Greenport Venlo en de benodigde € 6,7 miljoen. Aandeelhouders zijn de provincie Limburg met 76% en de gemeente Venlo met 24%.

Een aantal zaken zijn opmerkelijk als je iets verder terugkijkt. Dan zien we namelijk een aantal patronen. Hoe geschiedenis zich herhaald. In 2009 waren er namelijk al twijfels over de investering in Villa Flora, zo meldde OmroepVenlo. Destijds verantwoordelijke wethouders waren Mark Verheijen en Twan Beurskens, beiden VVD. Het gebouw zou echter ‘toonaangevend worden op het gebied van cradle to cradle’ en zelfs 'een zeer verantwoorde investering' zijn.

Mark Verheijen is recent gestopt als raadslid in Venlo (na gedeputeerde en tweede kamerlid te zijn geweest). Twan Beurskens werd in 2012 gedeputeerde (portefeuillehouder campusontwikkeling) en is sinds 2018 terug op het oude nest als gemeentesecretaris/algemeen directeur. In 2012 werd hij als wethouder opgevolgd door Stephan Satijn, eveneens VVD. Ook hij kreeg campusontwikkeling in portefeuille.

Het is opmerkelijk hoe een vervlechting van personen zich door de jaren heen in zo’n dossier ontwikkeld. Daarbij is het aannemelijk dat vanwege deze vervlechting dezelfde verantwoordelijken elkaar niet zullen bijten, en mogelijk ook niet meer objectief naar zo'n dossier kunnen kijken en naar kunnen handelen. Juist vanwege de jarenlange betrokkenheid vanuit verschillende functies bij meerdere bestuursorganen.

In 2015 werd i.o.v. de Venlose rekenkamercommissie een onderzoek uitgevoerd door bureau METAFOOR met als onderzoeksperiode 2009 t/m 2014. De voor het onderzoek geïnterviewde personen:

Stephan Satijn - Wethouder
Jos Teeuwen - Wethouder
Friederike Roetering - Concern Controller
Serge van Dellen - Directeur Villa Flora BV
Stef Kuijpers - Hoofd Ontwikkelbedrijf en accounthouder
René van Loon - Hoofd Ruimte en Economie en Ruimtelijke Ontwikkeling
Huib Pelser - Accountmanager afdeling Ruimte en Economie

Zonder uitvoerig op het rapport in te gaan citeren we uit de inleiding:

‘De raad van de gemeente Venlo maakt zich zorgen als het gaat om de sturing en beheersing van Villa Flora en de informatieverstrekking over dit project aan de raad.

Als gevolg hiervan bij de raad is de vraag gerezen of – en in hoeverre – de oorspronkelijke doelstellingen ten aanzien van Villa Flora nog gerealiseerd kunnen worden en in hoeverre de gemeente Venlo en regiogemeenten extra c.q. onaanvaardbare risico’s lopen.

Het onderzoek heeft zich gericht op de gemeente Venlo en de verbonden partij “Exploitatiemaatschappij Villa Flora B.V.”

Algemene conclusie:

‘De rekenkamercommissie vindt de zorgen van de raad terecht. Uit het onderzoek blijkt namelijk dat de kaderstellende en controlerende rol van de raad op het gebied van Villa Flora niet adequaat kan worden ingevuld, oorzaak daarvan is voornamelijk dat de informatievoorziening van onvoldoende kwaliteit is. Tevens dient te worden opgemerkt dat de raad hier geen actieve houding in aanneemt.’

Van de vervolgens 17 uitgewerkte conclusies lichten we er 5 uit:

7. Na een aantal jaren het gebouw Villa Flora te hebben geëxploiteerd is duidelijk dat de exploitatie van Villa Flora met de huidige kostenstructuur en leegstand structureel verlieslatend is. De oplopende verliezen hebben, naast aanvullende investeringen, geleid tot een niet voorziene, aanvullende financieringsbehoefte. De gemeente Venlo heeft door een aanvullende financiering van € 3,1 miljoen, aan Villa Flora B.V., in deze behoefte voorzien. Indien de exploitatieverliezen aanhouden is aanvullende financiering nodig.

8. Het gehele project Villa Flora kenmerkt zich door planningsoptimisme. Resultaten worden gebaseerd op positieve aannames. In de rapportages kijkt men optimistisch naar de toekomst terwijl de dagelijkse gang van zaken en resultaten uit het verleden daar geen aanleiding voor geven. Door dit planningsoptimisme wordt de raad door het college niet adequaat geïnformeerd

10. Het werkelijke financiële resultaat van Villa Flora B.V. is per 1 januari 2014 slechter dan de oorspronkelijke aannames en begroting zoals opgenomen in de Business case 2010 en de herziene Business case van 2013. De raad wordt hierover niet tijdig geïnformeerd.

13. Door de oplopende exploitatieverliezen en de verwachte lagere verkoopopbrengst van de Villa Flora bestaat het risico dat de aflossingsverplichtingen richting ASN-bank en de gemeente Venlo niet bekostigd kunnen worden uit de verkoopwaarde van het gebouw Villa Flora. Dit betekent dat een eventueel tekort naar rato voor rekening zou kunnen komen voor de gemeente Venlo en de regiogemeenten.

14. De informatievoorziening rondom Villa Flora is niet adequaat georganiseerd. Het ontbreekt aan handvatten om goed toezicht te houden op de verbonden partij. Zo zijn er geen prestatie indicatoren benoemd om direct te weten wat de stand van zaken is en wordt geen begroting overlegd waarmee inzicht wordt gegeven in toekomstige ontwikkelingen. Ook wordt de raad op een laat tijdstip geïnformeerd over de gang van zaken rondom Villa Flora. Zo was het reeds eind 2012 duidelijk dat er over het verlengde boekjaar 2011 een aanzienlijk verlies was geleden en dat er zorgen waren over de continuïteit van de Villa Flora B.V. Pas in mei 2013 wordt de raad hier over geïnformeerd.

Aanvullende financiering. Planningsoptimisme. Positieve aannames. Oplopende exploitatieverliezen. Geen tijdige en adequate informatievoorziening. Conclusies die destijds verantwoordelijk wethouder Stephan Satijn werden aangerekend. ‘Dit had allemaal veel beter gekund’, stelde hij nog tegenover een kritische raad. Geen echt onverwacht nieuws dus, eerder meer van hetzelfde. Enig verschil is dat het nu gaat om gedeputeerde Stephan Satijn.

Bestuurders en commissarissen
We zien dus hier dat het telkens veelal dezelfde politiek verantwoordelijken zijn die dit dossier hebben bepaald en dat deels nog steeds doen. Dat geldt ook voor een aantal aangestelde bestuurders en commissarissen bij de Villa Flora BV.

Leon Frissen
Zo werd oud-tweede kamerlid, oud-burgemeester en oud-gouverneur Leon Frissen (CDA) in 2017 commissaris bij deze BV en is dat blijkbaar nog. Tegelijkertijd werd hij commissaris bij de BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo waar hij echter per 31 december 2021 uit functie trad.

Voor verdere informatie over de nevenfuncties van Leon Frissen verwijzen we naar de recente publicatie De Vriendenreünie van Joep Dohmen en Paul van der Steen. Daarin opgemerkte patronen van het jarenlang elkaar opdrachten en baantjes toespelen is immers niet beperkt tot Zuid- en Midden-Limburg.

Ruud van Heugten
Oud-wethouder in de gemeente Helmond, oud-tweede kamerlid en oud-gedeputeerde voor het CDA in Noord-Brabant Ruud van Heugten werd op 1 januari 2016 benoemd tot bestuurder bij de BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo. Bij de naamswijziging in 2017 van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV naar Campus Vastgoed Greenport Venlo BV werd hij ook daar tot bestuurder benoemd. Daar stapte hij echter in februari 2022 op. Een nieuwe bestuurder – tevens algemeen directeur van de Brightlands Campus Greenport Venlo – werd aangesteld. Ook toen werd weer duidelijk dat er forse verliezen waren door hoge onderhoudskosten en leegstand.

Ten tijde van zijn wethouderschap in Helmond werkte Programmamanager Twan Beurskens (2001 t/m 2006) onder Ruud van Heugten (2002 t/m 2006). In 2016 stemde gedeputeerde Twan Beurskens namens toekomstig aandeelhouder de provincie Limburg weer in met de benoeming van Ruud van Heugten bij de Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV / BV Campus Vastgoed Greenport Venlo.

Sinds eind 2020 is Ruud van Heugten ook bestuurder bij ‘familiebedrijf' Ortessa Groep BV in Eindhoven, waar weer vijf bedrijven onder hangen, allemaal actief in de afvalbranche in Limburg, Brabant en België.

Rondo Afvalbeheer BV
Van Kaathoven BV
Valor BV
Veyzle BV
Lammertyn.net

Hier is vast en zeker geen sprake van enige (schijn van) belangenverstrengeling. Lobbyen binnen Greenport Venlo zal toch wel taboe zijn?

Serge van Dellen
Bij de naamswijziging van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV naar BV Campus Vastgoed Greenport BV in 2017 stapte – vanaf 2013 – destijds bestuurder Serge van Dellen op. Serge van Dellen was eerder Afdelingshoofd van het Ontwikkelbedrijf van de gemeente Venlo. Twan Beurskens benoemde kort na zijn aantreden als directeur/gemeentesecretaris in 2018 Serge van Dellen weer tot Programmamanager Ruimtelijke Ontwikkeling bij de gemeente Venlo.

Archivering
Eind 2020 ondertekende gemandateerd gemeentesecretaris/algemeen directeur Twan Beurskens samen met de gemeentearchivaris een Verklaring van vernietiging betreffende archiefbescheiden van de gemeente Venlo en de voormalige gemeente Arcen en Velden, op grond van Artikel 8 van het Archiefbesluit en de selectielijsten.

Daarbij werden o.a. de administratie en facturen van de Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV uit de periode 2011-2012 vernietigd, juist de periode dat hij als wethouder medeverantwoordelijk was. Er zal vast en zeker niets interessants bij hebben gezeten.




Gezien bovenstaande summiere schets kan wel al worden geconcludeerd dat er geen sprake is van een incidentele maar van een structurele betrokkenheid en mogelijke (schijn van) belangenverstrengeling van telkens dezelfde politiek en bestuurlijk verantwoordelijken. Die bijten elkaar niet. Helpen doen ze elkaar wel. Nog een behoorlijk aantal jaren wachten, dan kan ook de rest van de administratie en de facturen door de shredder. Wie weet wie er dan op de verantwoordelijke stoel zit? Op dit moment is dat m.b.t. de campusontwikkeling in Venlo wethouder Erwin Boom.

Heeft iemand – laat staan de gemeenteraad en provinciale staten – nog zicht op alle investeringen en verstrekte subsidies sinds de oprichting? Is er iets verbeterd sinds het rapport van de Rekenkamercommissie? Is er zicht op benoemingen, inhuur en aanbestedingen vanuit de BV? Dan hebben we het nog niet eens gehad over het grotere Greenport Venlo en de talloze andere partijen die daarbij betrokken zijn.

Centrumplan Blerick is een zeer omvangrijk dossier waarin vele lijntjes en diverse belangen door elkaar lopen. Venlo Transparant beperkt zich op dit moment dan ook alleen tot de verleende provinciale subsidie. Aangezien dit deel van het dossier ook al teveel is om in één keer in kaart te brengen knippen we het in meerdere artikelen op. Daarbij is ook nog lang niet duidelijk wat de vaststelling van de subsidie zal zijn. Die kan namelijk lager uitvallen dan het toegezegde bedrag.

De provincie dreigde tussentijds meerdere keren met een vaststelling (beëindiging) vanwege het keer op keer niet voldoen aan de voorwaarden, maar boog elke keer weer met de gemeente Venlo en Berden mee. Let wel, Berden is formeel geen partij voor de provincie Limburg, dat is alleen de gemeente Venlo als ontvanger van de subsidie.

Berden
In alle ambtelijke en bestuurlijke documenten die zijn verstrekt na Wob-verzoeken (provincie Limburg van 2014 t/m augustus 2021 en de gemeente Venlo van 2005 t/m 2021) wordt vaak alleen ‘Berden’ of ‘firma Berden’ genoemd. Niet altijd is dan even duidelijk welke (rechts)persoon dit betreft. D.w.z. welke persoonlijke of zakelijke belangen worden nu vertegenwoordigt. Berden is een internationaal opererend familiebedrijf waar weer de nodige bv’s onder vallen en zelfde bestuurders werkzaam voor zijn.

Voor alle duidelijkheid: door de gemeente Venlo zijn tientallen aantoonbare documenten niet verstrekt. De interne zoekslag richtte zich op één harde schijf en enkele e-mailboxen. Uit de voorhanden zijnde stukken kan echter evengoed een behoorlijk overzicht worden gereconstrueerd. We beginnen dus – globaal – met de subsidie. Andere of nu aangestipte aspecten van het dossier komen in een later stadium aan bod.

Provinciale subsidie
In november 2014 werd door de provincie Limburg met terugwerkende kracht vanaf 2005 € 729.752,- subsidie aan de gemeente Venlo verleend. De subsidie werd verleend onder de regeling Stimulering bouw en transitie Limburgse woningmarkt, 3^de tranche. De reden voor het verlenen van de subsidie met terugwerkende kracht was het feit dat alle drie de partners op dat moment (de gemeente Venlo, woningstichting Antares en Berden) een tekort in de exploitatie hadden en er geen subsidiabele kosten waren.

Het achteraf verstrekken van subsidie is op zich al opmerkelijk. Gemaakte kosten vóór het indienen van een aanvraag zijn namelijk niet subsidiabel. Twee jaar eerder had de gemeente Venlo al gekeken naar de regeling en zelf geconcludeerd dat men niet aan de criteria voldeed. Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 17 december 2012:


Destijds portefeuillehouder was VVD-wethouder Wim van den Beucken. Ruim een half jaar later kon door tussenkomst van CDA-gedeputeerde Noël Lebens wel van de subsidie gebruik worden gemaakt. Noël Lebens was tijdens de aanvraag – nog kort – portefeuillehouder (Wonen en Leefomgeving). Bij de aanvraag was subsidieadviesbureau TRIAS uit Venlo betrokken.

Verslag vergadering bestuurlijk overleg inzake Laurentiusplein d.d. 26 juli 2013:

Op wiens verzoek bestuurlijk overleg is ingepland en wie eerder overleg had met gedeputeerde Lebens blijft onbekend. Bij bovenstaand overleg is buiten wethouder Wim van den Beucken in elk geval een Berden aanwezig.

De subsidie wordt door de provincie Limburg berekent op basis van door de gemeente Venlo aangeleverde gegevens. Een interne e-mail van de provincie Limburg van 15 april 2014 biedt inkijk:

Al in augustus 2014, nog vóór de formele verlening, ziet de gemeente Venlo de subsidie in gevaar komen. Er is namelijk nog steeds geen contract getekend tussen Berden en Albert Heijn, en tussen Berden en Antares. Dit i.v.m. uitbreiding van Berden Plaza en AH en de bouw van appartementen door Antares aan het Laurentiusplein / Maasbreesestraat.

Het sluiten van beide contracten vormt volgens een verslag van 28 augustus 2014 ‘…de belangrijkste voorwaarde voor de gemeente Venlo om een overeenkomst met Berden bv te sluiten voor de nieuwe ontwikkeling.’ En: ‘Door het uitblijven van de contracten en daardoor uitloop in de tijd komt de door de Provincie toegezegde subsidie ad € 7 ton in gevaar.‘ Portefeuillehouder was inmiddels CDA-wethouder Jos Teeuwen.

De gemeente Venlo had haast met de beschikking, getuige een brief van 15 september 2014 aan het cluster Subsidies van de provincie:

Twee weken later wordt in een e-mail aan de provincie de ingediende planning (afronding openbare ruimte 31 december 2016 na bouwwerkzaamheden) al bijgesteld. Men wil een verlenging van de einddatum vóór de subsidie is verleend. E-mail Projectleider gemeente Venlo aan de provincie Limburg van 30 september 2014:

De vraag is natuurlijk welke partij welk deel van de subsidie zal ontvangen en hoe die dient te worden ingezet. Uit de verstrekte stukken is niet gelijk de verdeelsleutel te herleiden. Die wordt pas later duidelijk. Er is wel al vrij snel gesteggel. Gesteggel dat in een jarenlange discussie zal ontaarden. Eerst moeten de contracten tussen Berden, AH en Antares, en Berden en de gemeente Venlo worden getekend.

Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 10 oktober 2014:

Om het verlenen van de subsidie überhaupt mogelijk te maken werd door de provincie Limburg tweemaal de hardheidsclausule toegepast. De hardheidsclausule is alleen bedoeld voor uitzonderlijke gevallen. Het besluit projectsubsidie Centrumplan Blerick van 11 november 2014:

Hardheidsclausule Algemene Subsidieverordening 2012 - niet subsidiabele kosten met terugwerkende kracht

Hardheidsclausule Subsidiekader stimulering bouw en transitie Limburgse woningmarkt - verlenging uiterste einddatum van 1 juli 2016 naar 31 december 2017


De gemeente Venlo ontving vervolgens 90% van de subsidie als voorschot: € 656.776,80. Zoals uit de interne e-mail al bleek dient de gemeente Venlo het bedrag te ‘matchen’: het resterende tekort (50% à € 729.752,-) kwam voor eigen rekening. Portefeuillehouder subsidies was inmiddels (sinds juni 2014) CDA-gedeputeerde Ger Koopmans.

Parkeerterrein Gommans
Berden heeft eerder de oude Gommans garage aan de Maasbreesestraat gekocht, gesloopt, en ingericht als parkeerterrein. ‘Berden’ zijnde diverse (rechts)personen waar deels dezelfde bestuurders en familieleden een functie dan wel belang in of bij hebben. We schetsten eerder al het probleem. Het ‘Gommansterrein’ zoals het ook wel wordt genoemd, komt in beeld om een deel van de subsidie voor in te zetten.

De diverse percelen van dit terrein, alsmede het aangrenzende perceel van een gesloopte woning, werden vanaf 2010 gekocht door Somnus Venlo bv en privé door G. Berden. Sommige werden gezamenlijk gekocht. Enkele percelen van Somnus Venlo bv werden in 2020 (deels) overgedragen aan Berden Beheer bv. Ook de gemeente Venlo is eigenaar: een perceel van 12 m2 wordt voor de helft gedeeld met G. Berden. Eén perceel van 603 m2 is eigendom van woningstichting Antares.


Nadat er in 2011 een streep ging door de ondergrondse parkeergarage op het Laurentiusplein omdat Berden zich terugtrok en de gemeenteraad geen extra krediet wilde verlenen, lijkt het inmiddels ingerichte parkeerterrein op de Gommanslocatie ook een probleem te worden. Berden heeft namelijk op basis van oude afspraken een overeenkomst getekend waarin Berden daar eenzijdig betaald parkeren mag invoeren. De gemeente vindt dit echter niet meer wenselijk. De gemeenteraad besloot namelijk per 1 oktober 2014 betaald parkeren in Blerick af te schaffen. De provinciale subsidie biedt dan als compensatie mogelijk een uitweg. Dan zijn er echter weer de voorwaarden en wetgeving m.b.t. ongeoorloofde staatssteun.

Soms is het beter documenten voor zich te laten spreken.

Verslag vergadering afstemmen bestemmingsplan Blerick centrum d.d. 14 september 2015:

Verslag vergadering bestuurlijk overleg Laurentiusplein e.o. d.d. 15 oktober 2015:

Verslag vergadering bestuurlijk overleg Laurentiusplein e.o. d.d. 9 november 2015:

Verslag vergadering bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 2 december 2015:

Verslag Bestuurlijk overleg Centrumplan Blerick - oostelijke halter d.d. 4 oktober 2016:

Verslag vergadering Openbare Ruimte Centrumplan Blerick d.d. 9 januari 2017:

Verslag vergadering Afstemmingsoverleg Laurentiusplein e.o. d.d. 11 januari 2017:

Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 22 februari 2017:

Gedurende al dit overleg lopen niet alleen andere afspraken tussen de partijen over grondruil, koop/verkoop en invulling van de plannen, maar ook allerlei bezwaren en beroepen tegen de uitbreiding van Berden Plaza en AH ingediend door omwonenden en andere belanghebbenden. De gemeente Venlo ziet de bui al hangen en wil wijzigingen in de subsidievoorwaarden. De al verlengde einddatum van 31 december 2017 komt in zicht.

Begin 2017 wordt er door de gemeente Venlo met de provincie Limburg ambtelijk gecommuniceerd over een (feitelijk tweede) wijzigingsverzoek. Dit keer niet alleen over een (tweede) termijnverlenging. Er is ook sprake van een projectwijziging: men wil enkele zaken toevoegen. Als motivatie voor de verlenging wordt o.a. vertraging m.b.t .de bestemmingsplanprocedure aangedragen. Verder zijn de kosten door beroepsprocedures (rente, ambtelijk e.d.) opgelopen.

De Raad van State verklaarde het bestemmingplan in september 2016 onherroepelijk. De vergunningverlening voor de realisatie van het bouwplan en inrichting van de openbare ruimte werd daardoor pas in het 2^de kwartaal van 2017 verwacht. De voorbereidingen voor het bouwrijp maken waren al in gang gezet. Na de zomer zouden de daadwerkelijke bouwwerkzaamheden starten. Dat gebeurde echter niet.

Zowel Antares als Berden gaven bij de gemeente aan eerder dan na de eindafrekening over de subsidie te willen beschikken om deze te kunnen inzetten bij de bouw. Risico waar men zich volledig van bewust was: een eventueel te hoge bevoorschotting zou men verplicht moeten terugbetalen na vaststelling door de provincie.

Wijzigingsverzoek – (tweede) verlenging
Het formele wijzigingsverzoek van de gemeente Venlo werd op 10 mei 2017 verstuurd. In een notitie van de provincie van 8 februari 2017 werden de toevoegingen aan de bestaande verplichtingen en de termijnverlenging al punt voor punt opgesomd:

1. De kosten voor aankoop en sloop van het pand Maasbreesestraat 11 worden opgenomen in de aanvraag.
2. De kavel gelegen op de hoek Maasbreesetraat / Baarlosestraat wordt bij het plangebied betrokken.
3. De Pontanusstraat gelegen tussen de Maasbreesestraat en de Laurentiusstraat wordt erbij betrokken .
4. De einddatum wordt (voor een tweede keer en met twee jaar) verlengd t/m 31 december 2019.

Het wijzigingsverzoek, behandeld door het cluster subsidies van portefeuillehouder Ger Koopmans, beland op het bureau van gedeputeerde Daan Prevoo, portefeuillehouder Wonen. Op 5 september 2017 werd het wijzigingsverzoek volledig gehonoreerd, weer met gebruikmaking van de hardheidsclausule. Voor de tweede keer binnen het Subsidiekader stimulering bouw en transitie Limburgse woningmarkt, en een derde keer in totaal.

Hardheidsclausule Subsidiekader stimulering bouw en transitie Limburgse woningmarkt 2014-2015 - verlenging uiterste einddatum van 31 december 2017 naar 31 december 2019:

Er wordt ook getoetst aan de Beleidsregels verlenging uitvoeringstermijn gesubsidieerde projecten, en dan specifiek aan artikel 3. Daarin wordt een termijnverlenging toegestaan als overschrijding van de geplande looptijd niet verwijtbaar is aan de subsidieontvanger. D.w.z. vertragingen veroorzaakt door externe en onvoorziene omstandigheden.

In Artikel 4, lid 1 van de Beleidsregels staat echter helder aangegeven dat een termijnverlenging behoort te worden afgewezen: ‘… indien het verzoek pas is ingediend nadat de oorspronkelijk in de subsidieverleningsbeschikking opgenomen looptijd van het project is geëindigd alsmede in het geval dat reeds eerder een verzoek om verlenging van de uitvoeringstermijn is gehonoreerd.’

De Beleidsregels hebben geen hardheidsclausule. De Algemene Subsidieverordening 2012 wordt niet meer vermeld. Deze is ook inmiddels vervangen door de Algemene Subsidieverordening (ASV) 2017. Aan deze wordt evenmin gerefereerd.

De provincie neemt in de beslissing op het wijzigingsverzoek nu wel een uitdrukkelijke waarschuwing op:

Wijzigingsverzoek – (derde) verlenging
Bij de gemeente Venlo is kort na de beslissing van de provincie Limburg al bekend dat ook deze verlengde einddatum niet gehaald zal worden. Obstakel is de ingebruikname van het parkeerterrein Gommans.

Berden heeft rondom het parkeerterrein Gommans, grenzend aan de tuinen van omwonenden, een muur gebouwd die volgens een omwonende niet voldoet aan de eisen. Beroep wordt ingediend. Ook is niet helemaal duidelijk of het terrein überhaupt wel als parkeerplaats gebruikt mag worden. AH wil geen contract voor de uitbreiding met Berden tekenen zolang dat niet zeker is. AH drong eerder ook aan op tweerichting verkeer vanaf de Pontanusstraat / Baarlosestraat tot aan het parkeerterrein Gommans, met alle verkeersgevolgen voor omwonenden. Daarbij speelt ook nog de bevoorrading van de uitgebreide AH een rol: die zou middels vrachtverkeer ook via dit deel van de Maasbreesestraat plaats moeten vinden. Een zwartgelakte partij vraagt door dit alles een half jaar uitstel van de werkzaamheden.

Verslag vergadering Afstemming Laurentiusplein e.o. d.d. 30 oktober 2017:

De gemeente Venlo en de andere betrokken partijen hebben het vijf maanden na de beslissing van de provincie over het aanvragen van een noodzakelijke nieuwe verlenging.

Verslag vergadering Afstemming Laurentiusplein e.o. d.d. 22 februari 2018:

Verder is de al in 2017 door Antares en Berden (Somnus Venlo bv) verzochte bevoorschotting volgens de gemeente Venlo niet mogelijk. Er is getoetst aan de subsidievoorwaarden én de staatssteunregels die in de Algemene Subsidieverordening van de provincie Limburg zijn opgenomen.

Artikel 33 Wijziging / intrekking subsidie:

‘Gedeputeerde Staten trekken een beschikking tot subsidieverlening of subsidievaststelling in of wijzigen deze ten nadele van de ontvanger indien de subsidieverlening of subsidievaststelling toch in strijd blijkt te zijn met artikel 107 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) of met een verplichting ingevolge een ander door de staat gesloten verdrag.’

Brief gemeente Venlo aan Somnus Venlo BV van 17 mei 2018:

Een afschrift van de brief wordt verstuurd aan Antares.

Wethouders
Sinds 2014 is - buiten een korte en gezamenlijke periode met VVD-wethouder Wim van den Beucken - CDA-wethouder Jos Teeuwen portefeuillehouder. Dat verandert na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Wethouder Sjors Peeters van 50PLUS wordt de nieuwe portefeuillehouder Wonen. Ook PvdA-wethouder Erwin Boom schuift aan bij de vergaderingen.

Opmerkelijk: VVD-gedeputeerde Twan Beurskens werd kort voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 benoemd tot secretaris / algemeen directeur bij de gemeente Venlo. Vanaf 2006 tot aan zijn vertrek in 2012 was hij als wethouder verantwoordelijk voor het Centrumplan Blerick.

Daarvoor was tot 2004 CDA-wethouder Paul Stelder portefeuillehouder. Die stapte echter over naar Antares en is daar sindsdien directeur.

1^ste tussentijdse verantwoording
In augustus 2018 stuurt de gemeente Venlo de eerste tussentijdse subsidieverantwoording naar de provincie: 8 maanden te laat. Daarin laat de gemeente Venlo weten niet aan de (feitelijk tweede) verlengde einddatum te kunnen voldoen. De reden daarvoor is dat Somnus Venlo bv de realisatie van het plan wil uitstellen vanwege het ontbreken van contractuele afspraken met (toekomstige) huurders (AH). Ambtelijk is hier dan al met de provincie Limburg over gecommuniceerd, maar bij de betrokken partijen in elk geval sinds oktober 2017 bekend.

Email gemeente Venlo aan provincie Limburg 4 juli 2018:

Tussentijdse subsidieverantwoording 22 augustus 2018:

Ondertussen blijft men inzetten op het door beschikken van de subsidie naar Berden c.q. Somnus Venlo bv. Men probeert het ook met een omweg via Antares. Dat blijkt echter niet te mogen. Parkeerterrein Gommans blijft de enige optie, alleen bij de uitvoering gaat het telkens mis. De raad moet dan maar (mogelijk) uitkomst bieden.

Verslag vergadering Centrumplan Blerick – uitbreiding Berden Plaza d.d. 27 november 2018:

We zagen eerder dat Antares eigenaar is van een perceel ter grootte van 603 m2 op het parkeerterrein Gommans. Dat blijken 25 parkeerplaatsen te zijn, gekocht in 2016. Antares verlangt daarvoor inmiddels een rentevergoeding van de gemeente Venlo. De parkeerplaatsen zijn waarschijnlijk gereserveerd voor de bewoners van de 25 door Antares te bouwen sociale huurwoningen die in de initiële subsidiebeschikking van de provincie zijn opgenomen als voorwaarde. Deze 25 parkeerplaatsen zijn dus niet te bestempelen als openbaar.

Uit de documenten wordt nu ook duidelijk wat de onderlinge verdeling is van de € 729.752,- subsidie. Als eerste in de rij en ook met het grootste deel staat Berden (Somnus Venlo bv). Wel onder voorwaarden, maar met rente.

Interne email Projectleider gemeente Venlo d.d. 13 februari 2019:

2^de tussentijdse verantwoording
In maart 2019 volgt de 2^de tussentijdse verantwoording. Bij de provincie Limburg is dan D66’er Hans Teunissen portefeuillehouder Wonen. Portefeuillehouder subsidies is nog steeds CDA´er Ger Koopmans. Als reactie laat de provincie Limburg weten dat er sinds de 1^ste verantwoording - buiten de sloop van Maasbreesestraat 2 en 4 door Somnus Venlo bv - weinig tot geen vooruitgang is geboekt.

Bij de gemeente Venlo blijft men stug de mogelijkheid onderzoeken om de subsidie door te beschikken. Tussen de drie partijen wordt met ondersteuning van de huisadvocaat van Berden al maanden bekeken hoe dit op te lossen. De gemeente Venlo en Berden blijven echter van mening verschillen over het karakter van het parkeerterrein, en hoe dit zich verhoudt tot het verstrekken van de subsidie. Berden wil het terrein middels een slagboom afsluiten en nog steeds parkeergeld kunnen innen zoals overeengekomen in de Realisatieovereenkomst met de gemeente Venlo. De gemeente wil daar echter niet meer aan.

E-mail advocaat Boels Zanders aan gemeente Venlo, CC: Antares d.d. 9 april 2019:

Interne e-mail Projectleider gemeente Venlo d.d. 15 april 2019:

Bovenstaand relaas wordt enkele dagen later door de Juridisch beleidsadviseur Vastgoedontwikkeling in een e-mail bevestigd. Daarbij wordt weer genoemde de-minimisvrijstelling vermeld als enige optie om onder de staatssteunregels uit te komen.

In de-minimisverordening van de Europese Commissie zijn bedragen opgenomen waarbij steunmaatregelen (zoals subsidieverlening) tot een bepaalde drempel geoorloofd zijn. Per onderneming is een drempel van € 200.000,- vastgesteld over een periode van drie belastingjaren. De onderneming dient daarvoor een verklaring te ondertekenen. Onder voorwaarden natuurlijk.

De Juridisch beleidsadviseur benadrukt in de e-mail nog eens de volledige afhankelijkheid van de (alsmaar uitdijende) coulance van de provincie.

E-mail Juridisch beleidsadviseur Vastgoedontwikkeling gemeente Venlo d.d. 17 april 2019:

Mosella bv
Opvallend is dat in deze correspondentie Mosella bv en Berden als partijen worden genoemd. Zoals we in het 1^ste artikel al zagen is Mosella bv volgens het Kadaster geen eigenaar meer van percelen van het parkeerterrein Gommans. Eigenaren zijn Antares, Berden Beheer bv, Somnus Venlo bv, de gemeente Venlo en G. Berden als privé persoon.

Mosella bv is een van de rechtspersonen uit de ‘Berden’ stal en richt zich op de verhuur en exploitatie van onroerend goed. O.a. Sablones en Storagebox behoren daartoe. Mosella bv was ook opdrachtgever voor de bouw van Residence Belle Vue gelegen aan de Pontanusstraat (en voormalig Gijzenstraatje) op steenworpafstand van Berden Mode en het Laurentiusplein.

De omgevingsvergunning voor Residence Belle Vue werd in 2017 door G. Berden namens Mosella bv ingediend. Voor de realisatie van Residence Belle Vue werden 3 gemeentelijke percelen met een oppervlakte van 519 m2 aan G. Berden / Mosella bv verkocht.

Het is één van meerdere en gelijklopende zijwegen in dit dossier.

Staatssteun en de-minimis
In deel II werd al aangestipt dat bij het doorzetten van de provinciale subsidie, waar het gaat om Berden, er mogelijk sprake zou kunnen zijn van staatssteun. Aangezien de firma/familie Berden als partij over tientallen bv’s beschikt waar al dan niet dezelfde bestuurders bij betrokken zijn en verdere onderlinge financiële belangen kunnen spelen, is de vraag of de voorwaarden wel worden nageleefd.

Bij Berden zou een oplossing voor de hand liggen: het toegezegde bedrag à € 365.000,- splitsen en uitkeren aan twee verschillende (rechts)personen. In dit geval aan Somnus Venlo BV en G. Berden, beiden (deel)eigenaar van percelen van het parkeerterrein Gommans. De andere (deel)eigenaren: Antares (25 parkeerplaatsen), Berden Beheer BV, en de gemeente Venlo.

Voor het doorzetten van de subsidie is een door de ontvanger te ondertekenen de-minimisverklaring nodig. Daarmee stemt die in met de voorwaarden opgenomen in de Verordening inzake de-minimissteun vastgesteld door de Europese Commissie. De (rechts)persoon mag maximaal € 200.000,- steun ontvangen, cumulatief over drie belastingjaren, van alle (afzonderlijke) overheidsorganen. De gemeente Venlo is door deze verklaring ook bevrijd van de plicht om deze steun te melden.

In een interne email van de Projectleider van de gemeente Venlo van 13 februari 2019 werd aangegeven dat er sprake is van een collegebesluit inzake een DAEB-steunmaatregel (Diensten van Algemeen Economisch Belang). Daar ligt het drempelbedrag hoger, namelijk € 500.000,- over een periode van drie belastingjaren. DAEB zijn diensten die zonder steun van de overheid niet of niet onder economisch aanvaardbare voorwaarden zouden worden verricht.

In een door Boels Zanders opgestelde memo t.b.v. Somnus Venlo BV en gericht aan de gemeente Venlo van 10 mei 2019 is een uitgebreid pleidooi opgenomen voor de DAEB-maatregel. Dat pleidooi wordt echter niet opgevolgd. De door te zetten subsidie voor Antares wordt daar in 2021 wel onder geschaard.

De-minimis verklaring
In dossier Centrumplan Blerick komen, zover bekend, drie de-minimisverklaringen voor, alle drie ondertekend door Somnus Venlo bv. Een uit 2014, een uit 2019 en een uit 2021. Deze zijn telkens aangepast vanwege vertragingen in het project. De laatste de-minimisverklaring dateert van 15 april 2021 en vermeld weer een maximaal bedrag van € 200.000,-. Deze geldt voor de jaren 2019, 2020 en 2021.

Uit de ondertekende de-minimisverklaringen:

Bovenstaande is in het licht van de vele Berden bv’s natuurlijk niet alleen interessant, maar ook erg belangrijk. Welke (financiële) belangen zijn of waren er onderling? En maken of hebben dezelfde bestuurders deel uitgemaakt van dezelfde bv’s? Welke bestuurder heeft namens welke bv telkens onderhandeld met de gemeente Venlo? En onder steun valt niet alleen subsidie, maar bijvoorbeeld ook een lening of een garantie. Of een ruil met gesloten beurs.

Grondruil
De gemeente Venlo is op 13 april 2005 een grondruil met Berden overeengekomen, als onderdeel van een vastgoedaankoop. De grondruil heeft betrekking op de compensatie voor 10 parkeerplaatsen van Berden op de Carleysplaats. De helft van die parkeerplaatsen verkrijgt Berden d.m.v. het gemeentelijk perceel hoek Maasbreesestraat / Baarlosestraat. Dit perceel heeft echter de bestemming wonen. Het perceel is onverhard en, buiten parkeren, al tientallen jaren onbenut.

In 2012 en 2019 wordt deze overeenkomst aangepast. De ontwikkelingen gaan immers niet volgens planning en duren alsmaar voort.

Overeenkomst grondruil met nabetaling 13 april 2005
1^ste aanvullende overeenkomst 12 november 2012
2^de aanvullende overeenkomst 10 oktober 2019

In 2014 worden de parkeerplaatsen getaxeerd op € 49.106,-. In 2017 wordt Arcadis om een nieuwe taxatie verzocht. In de taxatie vermeld Arcadis weer het drempelbedrag van € 200.000,- inzake staatssteun. Tonnaer wordt ingehuurd voor de noodzakelijke herziening van het bestemmingsplan.

Arcadis taxeert de parkeerplaatsen op de Carleysplaats nu op € 30.000,- en op de hoek Maasbreesestraat / Baarlosestraat op € 39.000,-. Opvallend: het betreft onverhard terrein maar de taxatie gaat uit van een verhard parkeerterrein. De taxatie is dus gebaseerd op de situatie na inrichting van het parkeerterrein door de gemeente Venlo.

Vanwege de nieuwe taxatie is de eerdere de-minimisverklaring achterhaald en dient een nieuwe te worden ondertekend.

Het opportunisme vanuit Berden om links- of rechtsom voordeel te halen bij de gemeente Venlo wordt duidelijk uit een verslag uit 2014. De wijze waarop Berden meerdere rechtspersonen aandraagt waaruit de gemeente Venlo kan kiezen, heeft alle schijn van cherrypicking, waarbij zich ook nog eens de mogelijkheid voor kan doen dat buiten het zicht van de subsidiërende en toezichthoudende partij met belangen en bestuurders wordt geschoven.

Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 25 juni 2014:

Binnen vier jaar stijgt de waarde van de 10 parkeerplaatsen dus met bijna € 20.000,-. Uit geen enkel document blijkt dat na 2017 nog een nieuwe taxatie is verricht. Dat is uitermate vreemd en zou gezien de verstreken periode logisch moeten zijn. De provinciale subsidie werd namelijk in 2021, vier jaar na de laatste taxatie door de gemeente Venlo middels beschikking aan Somnus Venlo BV en aan G. Berden doorgezet.

De taxatie uit 2017 maakt deel uit van de berekening aan Somnus Venlo BV. Een nieuwe taxatie zou ongetwijfeld tot een nog hogere waarde hebben geleid. Van een marktconforme waarde is dus geen sprake. Heeft de gemeente Venlo hier onzorgvuldig gehandeld en Somnus Venlo BV daarmee financieel bevoordeeld? Het aantal getaxeerde parkeerplaatsen steeg ook van 10 naar 11 vanwege de grootte van het perceel hoek Maasbreesestraat / Baarlosestraat.



Deze € 74.625 wordt (afgerond naar € 75.000,-) uiteindelijk ook gehanteerd in de 2^de aanvullende overeenkomst op de overeenkomst van grondruil van 13 april 2005, getekend op 10 oktober 2019. Daarbij zijn drie partijen vanuit Berden betrokken: Somnus Venlo BV, Berdenmeubelen BV en een privépersoon, verder genoemd ‘Berden’. Alle drie zijn ‘koper.’

Correspondentie Boels Zanders
In de correspondentie tussen advocaat Boels Zanders en de gemeente Venlo wordt in april en mei 2019, een half jaar voor ondertekening van de 2^de aanvullende overeenkomst, Mosella bv meerdere keren genoemd als initiatiefnemer en beoogd subsidieontvanger van parkeerterrein Gommans, naast een privépersoon genoemd Berden. Mosella bv wordt ook in de discussie over het mogelijk exploiteren van het parkeerterrein en het afsluiten met een slagboom specifiek benoemd.

De Realisatieovereenkomst herontwikkeling Centrumplan Blerick 12 november 2014 heeft de gemeente Venlo echter met Somnus Venlo bv gesloten. Somnus Venlo bv heeft ook als enige de de-minimisverklaringen 2014, 2019 en 2021 ondertekend.

We zagen eerder dat Mosella bv een van de rechtspersonen is uit de ‘Berden’ stal en zich richt op de exploitatie van onroerend goed. Mosella bv was ook opdrachtgever voor de bouw van Residence Belle Vue aan de Pontanusstraat. De omgevingsvergunning voor Residence Belle Vue werd in 2017 door G. Berden namens Mosella bv ingediend. Volgens het kadaster was G. Berden in 2022 deeleigenaar van drie percelen op het parkeerterrein Gommans. Mosella bv komt daar als (deel)eigenaar niet voor.

Zijn tijdens onderhandelingen met de gemeente Venlo percelen van parkeerterrein Gommans onderling verkocht om het doorzetten van de provinciale subsidie niet te hinderen? Dat er onderlinge belangen spelen en bemoeienis plaatsvond is evident.

In een Memo Staatssteun van Boels Zanders van 10 mei 2019, gericht aan de gemeente Venlo,  worden alle afspraken m.b.t. de subsidie nog eens op een rijtje gezet. Alleen Somnus Venlo bv en een ‘natuurlijk persoon’ worden nu nog genoemd.

Opmerkelijk: onder punt 8 stelt advocaat Boels Zanders dat Somnus Venlo bv buiten de overeenkomst met de gemeente Venlo ‘tevens’ andere diensten betreffende parkeren verricht voor de gemeente Venlo, tegen betaling. Welke diensten dit precies zijn, hoeveel de gemeente Venlo daarvoor betaald of op een andere manier vergoed, blijft onbekend. Of deze diensten losstaan van de subsidie blijft ook onduidelijk. Korte tijd later is de verdeling van de subsidie aan Berden alweer gewijzigd, althans, dat is de opzet.

Verslag vergadering Doorleggen provinciale subsidie Centrumplan Blerick d.d. 17 juni 2019:

En het wijzigen gaat nog even door. Vanwege de eerdere grondruil en het getaxeerde bedrag uit 2017, dient rekening te worden gehouden met het de-minimisplafond van € 200.000,-. De subsidie voor Somnus Venlo bv moet omlaag, en de subsidie voor de ‘natuurlijke persoon’ Berden moet omhoog, zelfs ver boven het de-minimisplafond. Men heeft het over een bedrag van € 40.000,-. Er wordt driftig gezocht naar een ’alternatieve’ oplossing. Expliciet wordt gesteld dat beide partijen géén deel uitmaken van ‘dezelfde onderneming/groep.’

Vertrouwelijke e-mail van advocaat Boels Zanders aan gemeente Venlo, Antares en Berden d.d. 5 juli 2019:

Definitieve verdeling
Op 15 april 2021 diende G. Berden bij de gemeente Venlo een subsidieaanvraag in voor € 240.000,-. Deze ging vergezeld van de volgende uitdrukkelijke verklaring:

Een dag later op 16 april 2021 wordt een aparte verklaring inzake uitkering de-minimissteun door Somnus Venlo bv én G. Berden ondertekend, met daarin opgenomen:

Deze definitieve verdeling van de ‘Berden’ subsidie wordt vastgelegd in de ‘Overeenkomst tot gewijzigde uitvoering Realisatieovereenkomst herontwikkeling Centrum Blerick, Locatie Laurentiusplein-Maasbreesestraat en Nadere uitwerking inzet subsidie’ ondertekend op 4 juni 2021. Daarmee is de verdeling definitief. Het doorzetten dient nog te gebeuren middels beschikkingen.

Beschikkingen
Op 1 juli 2021 worden de beschikkingen door de gemeente Venlo aan beide partijen verstuurd. Daarmee wordt de provinciale subsidie formeel doorgezet. G. Berden, deeleigenaar van drie percelen van parkeerterrein Gommans ontvangt € 240.000,- verhoogd met rente vanaf 1 januari 2018. Somnus Venlo bv, deeleigenaar van vier percelen van parkeerterrein Gommans ontvangt € 125.000,- verhoogd met rente vanaf 1 januari 2018. Zes weken later dient het beroep van omwonenden om de bouw nog tegen te houden.

Afwijking
Het parkeerterrein is een voorziening voor openbaar nut. Er is geen sprake van een commerciële exploitatie of economische activiteit. Dat was de opzet om überhaupt de provinciale subsidie te kunnen doorzetten: namelijk compensatie voor onrendabele kosten. In de beschikking van het college van B&W aan G. Berden is deze opzet nu geheel losgelaten. Er is namelijk een afwijkende bijzondere voorwaarde opgenomen. In de voorwaarden voor Somnus Venlo BV is deze niet opgenomen.

G. Berden werd steeds als natuurlijk persoon gekwalificeerd die ‘niet aan het economisch verkeer deelneemt als eenmanszaak en (dus) geen “eenheid (is) die een economische activiteit uitoefent” op een markt.’ Met deze afwijkende voorwaarde kan G. Berden na twee jaar het parkeerterrein commercieel gaan exploiteren en zijn onrendabele investeringen bovenop de ontvangen subsidie gaan terugverdienen. Van openbaar nut, gratis toegankelijk voor eenieder, en geen economische activiteit, is dan geen sprake meer. Van een natuurlijk persoon evenmin. Is dit niet een geval van dubbel vangen? Daarbij kunnen de percelen van G. Berden ook weer worden doorverkocht, al dan niet aan (rechts)personen binnen de Berden-stal. Enig juridische grondslag voor deze afwijking ontbreekt ook.

Somnus Venlo bv
Deeleigenaar van vier percelen van het parkeerterrein Gommans. Enig aandeelhouder van Somnus Venlo bv is de Stichting Administratiekantoor van Aandelen Berden Groep, ingeschreven op Pontanusstraat 30 te Blerick. Deze stichting heeft nog een twintigtal andere ‘Berden’-deelnemingen.

Algemeen directeur van Somnus Venlo BV sinds 1995 is J. Berden, broer van G. Berden. Daarnaast zijn in 2021 twee bestuurders benoemd, beide zonen van J. Berden, J. en P. Berden, die beiden weer (deel)eigenaar van en bestuurder zijn bij meerdere andere ‘Berden’ bv’s’.

G. Berden
Deeleigenaar van drie percelen van het parkeerterrein Gommans, waarvan twee met Somnus Venlo BV en één met de gemeente Venlo. Opmerkelijk: het gedeelde perceel met de gemeente Venlo is slechts 12 m² met koopjaar 2021. G. Berden handelt als privé persoon.

Eigenaren parkeerterrein Gommans – Kadaster augustus 2022
Perceel Venlo M 3243 Maasbreesestraat 15 Grootte 203 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar Berden Beheer BV - Aandeel 267/1000
Koopjaar 2010

Perceel Venlo M 8337 Grootte 312 m²
Eigenaar Berden Beheer BV
Koopjaar 2020

Perceel Venlo M 8346 Maasbreesestraat 19 Grootte 2.168 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar Berden beheer BV - Aandeel 267/1000

Perceel Venlo M 8454 Maasbreesestraat 11 Grootte 12 m²
Eigenaar Gemeente Venlo - Aandeel ½
Eigenaar G. Berden - Aandeel ½
Koopjaar 2021

Perceel Venlo M 8455 Maasbreesestraat 11 Grootte 263 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar G. Berden - Aandeel 267/1000

Perceel Venlo M 8495 Grootte 11 m²
Eigenaar Somnus Venlo BV - Aandeel 733/1000
Eigenaar G. Berden - Aandeel 267/1000

Perceel Venlo M 8497 Grootte 609 m²
Eigenaar Berden Beheer BV

Perceel Venlo M 8636 Grootte 603 m²
Eigenaar Stichting Antares Woonservice

Verdere verleende subsidies
Uit de door de gemeente Venlo verstrekte documenten blijkt dat in 2010 al een subsidie aan Berden is verleend inzake Centrumplan Blerick. Om welk bedrag het gaat is onbekend. Om welke BV het precies gaat is ook onbekend.

Verslag bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 8 september 2010:


Gemeente Heerlen
De gemeente Heerlen verstrekte in 2018 een voorschot van € 50.000,- subsidie aan A. Schunck bv. De eindverantwoording vond plaats in 2022. We zagen eerder dat de Stichting Administratiekantoor van aandelen Berden Groep enig eigenaar is van Somnus Venlo bv. Dezelfde stichting is deeleigenaar van A. Schunck bv. Somnus Venlo bv stond t/m midden 2019 ingeschreven op hetzelfde adres in Heerlen als A. Schunck bv, en trad op 9 juli 2019 aan als bestuurder.

Collegebesluit gemeente Heerlen van 23 maart 2018:

Collegevoorstel gemeente Heerlen van 4 december 2017:


RvO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
Somnus Venlo BV diende op 11 oktober 2021 een verzoek in bij de RvO inzake Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie. Somnus Venlo BV gebruikte daarvoor het adres in Heerlen dat in dat volgens de KvK juist in 2019 werd gewijzigd naar Laurentiusplein 3 te Blerick. De aanvraag is voor een productie-installatie categorie Zon op het adres Laurentiusstraat 3. De subsidie wordt uitgekeerd in de vorm van een vergoeding per geproduceerde MWh. met een looptijd van 15 jaar. De startdatum is 1 oktober 2022. Maximale subsidie: € 313.921,-. Daarvan uitgaand is dat gemiddeld ruim € 20.000,- per jaar.

Somnus Venlo BV wordt in de beschikking gewezen op het verder ontvangen van overheidssteun:

Ook de volgende Berden gelieerde bv’s vroegen subsidie aan bij de RvO:

Berden-Pot Interieur bv in 2018: € 247.195,-. Gerealiseerd.
Berdenmeubelen bv in 2018: € 175.047,-. Gerealiseerd.
Berden-Pot Beheer bv in Axel in 2021: € 235.319,-. Nog te realiseren.

De Stichting Administratiekantoor van Aandelen Berden Groep heeft ook in deze drie bv’s een aandeel. A. Schunck bv werd per 1 mei 2019 weer bestuurder bij Berden-Pot Beheer bv.

Deel IV
In het volgende artikel gaan we verder waar we eigenlijk waren gebleven: de alsmaar voortdurende wijzigingsverzoeken. Dan kunt u ook lezen hoe een persoonlijk en politiek contact door Berden zakelijk wordt ingezet om de subsidie toch veilig te stellen.