Displaying items by tag: sms en chatberichten

Het college van B&W Venlo schendt al jaren de Archiefwet, de Wet openbaarheid van bestuur en opvolger Wet open Overheid, en weigert daarnaast vaste jurisprudentie toe te passen. Dat is niet nieuw. Bij de gemeente Venlo verdwijnen met regelmaat documenten en zelfs complete dossiers, tijdelijk of permanent, als die worden opgevraagd en simpelweg naar behoren hadden moeten worden gearchiveerd.

In dit geval gaat het echter om het gebruik, archiveren van en het zoeken naar sms- en chatberichten van collegeleden en sleutelfunctionarissen (topambtenaren zoals de directie) bij Wob- / Woo-verzoeken, die volgens een uitspraak van de Raad van State van 20 maart 2019 onder de wet vallen, en ongeacht de gegevensdrager dienen te worden bewaard.

Persbericht Raad van State
Sms’jes en WhatsApp-berichten op zakelijke én privételefoons zijn te ‘wobben’
Sms’jes en WhatsApp-berichten op zowel zakelijke als privételefoons van bestuurders en ambtenaren vallen onder de Wet openbaarheid van bestuur (Wob), als deze in het kader van het werk zijn verstuurd.

Zowel zakelijke als privételefoons
Naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak is de Wob duidelijk: onder die wet valt alle vastgelegde overheidsinformatie van zakelijke aard. Het doet er niet toe op welke gegevensdrager de informatie is opgeslagen. Dat betekent dat sms- of WhatsApp-berichten onder de Wob vallen als ze zijn verstuurd of ontvangen in het kader van het werk (‘bestuurlijke aangelegenheid’), ook als deze berichten zijn verstuurd met of ontvangen op een privételefoon.

Whatsapp
Bij VT is bekend dat collegeleden WhatsApp gebruiken om over bestuurlijke zaken / aangelegenheden te communiceren, ook met raadsleden en personen buiten de gemeente Venlo. Ook over bestuurlijke zaken / aangelegenheden waar in het verleden een Wob- / Woo-verzoek over is ingediend. Appjes werden echter nooit verstrekt, nooit (deels dan wel geheel) geweigerd, en ook nooit in besluiten benoemd. Ook niet na bezwaar, beroep of zelfs hoger beroep. Dat is niet alleen vreemd, dat is ronduit verdacht. Het is dan ook meer dan aannemelijk dat het college er nooit actief naar heeft gezocht, ondanks uitdrukkelijk verzoek. Archivering van en zoekslag naar sms- en chatberichten werd door het college ook nooit inzichtelijk gemaakt.

Sinds Antoin Scholten (VVD) burgemeester is zijn de nodige Wob- en Woo-verzoeken bij alle drie de bestuursorganen van de gemeente Venlo ingediend: de burgemeester, het college én de raad. Woo-verzoeken (mede) gericht aan de raad zijn op 30 oktober 2024 (opnieuw) gedelegeerd aan het college. De juridische kwaliteit van besluiten op Woo-verzoeken die de raad aangaan, zijn dus van eenzelfde niveau als die van het college en de burgemeester. Bij geheime documenten speelt dit een cruciale rol. Immers is vaste jurisprudentie dat elk verzoek om openbaarheid ook een verzoek is om opheffing van geheimhouding. De raad besloot kortgeleden nog tot een nieuw protocol.

Antoin Scholten is o.a. portefeuillehouder Archiefwet, Integriteit en Juridische Zaken. In 2018 werd kort na de installatie van het nieuwe college de afhandeling van Wob-verzoeken overgeheveld naar de portefeuille van Antoin Scholten. De juridische kwaliteitszorg is er sindsdien niet op vooruit gegaan. Ook niet na het ingaan van de Woo per 1 mei 2022. Het college publiceert ook consequent niet alle verzoeken, de daarbij behorende besluiten en openbaar gemaakte documenten. De burger mag dus gissen wat openbaar is en wat niet. Dat kan leiden tot veel onnodig werk, wat de verzoeker weer kan worden verweten.

Besturingsfilosofie 2020
Elke paar jaar vindt de gemeente Venlo het noodzakelijk om een besturingsfilosofie op te stellen en te publiceren. Dat lijkt overbodig. De gemeentewet, Algemene wet bestuursrecht (Awb), Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (ABBB) en gedragscodes zijn immers als basis meer dan voldoende. Daar hoef je je simpelweg alleen aan te houden, ook als moreel kompas. Maar blijkbaar hebben opeenvolgende colleges telkens de behoefte om - vol lofzang op de eigen houding en ingezette koers natuurlijk - de burger het een en ander over hun bestaansrecht en opereren uit te leggen.


Verzoek
In 2023 werd een Woo-verzoek m.b.t. sms- en chatberichten ingediend. Het verzoek was duidelijk uiteengezet en geconcretiseerd. Het verzoek werd echter zonder overleg binnen 2 weken door het college van B&W afgewezen op grond van de antimisbruikbepaling (artikel 4.6 Woo).

Na advisering door het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI, hoofdstuk 7 Woo) werd de antimisbruikbepaling in besluit op bezwaar geschrapt. Het college gaf nu aan dat die grond ten onrechte was ingeroepen. Het college gaf echter nog steeds niet thuis, en stelde ondanks verdere specificering dat de gemeente Venlo geen beleid heeft m.b.t. het gebruik van sms- en chatberichten.

Collegebesluit op bezwaar d.d. 2 april 2024:


Dat is op z’n zachtst gezegd kul, aangezien de uitspraak van de Raad van State uit 2019 algemeen bekend is door de impact die het heeft op archivering en openbaarheid, de gewiste sms’jes van minister-president Rutte in 2022 nog leidden tot landelijk nieuws, en het college zelf sinds 2017 in beleidsdocumenten wordt gewezen op het gebruik en de opslag van WhatsApp en andere applicaties. Daarbij heeft de gemeente Venlo een eigen Archiefverordening waarin de zorgplicht van het college van B&W nadrukkelijk is vastgelegd.

Vraag is wat er gebeurt met de sms’jes en chatberichten van collegeleden en sleutelfunctionarissen zoals de directie? Opereert de besluitvorming in Venlo wel binnen wettelijke kaders of bevindt deze zich in een onwillige zwarte doos?

Heeft u ooit chatberichten (zoals Whatsapp) van Venlose collegeleden en topambtenaren ontvangen? Heeft u ooit een Wob- of Woo-verzoek ingediend en een besluit ontvangen waarin werd gesteld dat wel naar sms’jes en/of chatberichten was gezocht maar deze niet werden gevonden, of werden geweigerd dan wel buiten het bereik van het verzoek vielen? Werd inzichtelijk gemaakt hoe de zoekslag plaatsvond?

Provincie
Vreemd genoeg heeft u meer kans op sms’jes en chatberichten van Venlose topambtenaren en collegeleden als u verzoeken indient bij andere bestuursorganen, zoals de provincie Limburg. Die archiveert deze tenminste en betrekt deze ook bij de zoekslag, hoewel sinds Emile Roemer (SP) en Stephan Satijn (VVD) er aan het roer staan geheimhouding en weigering van documenten in gevoelige dossiers de boventoon voeren. De gronddeals in Californië, het meldpunt bestuurscultuur 2022 en Stephan Satijn zelf zijn daar expliciete voorbeelden van. Het is echter vreemder dat de provincie zelf een wettelijke taak heeft als toezichthouder Archief- en Informatiebeheer op de gemeenten.

Interbestuurlijk toezicht
Voorbeeld van een Limburgs ons-kent-onsje is het feit dat oud-wethouder van Venlo, Ad Roest (EENLokaal) als gedeputeerde van 2021 t/m 2023 verantwoordelijk was voor dit Interbestuurlijk toezicht. In een Toezichtbrief over de jaren 2021 en 2022 d.d. 8 maart 2023 schreef hij dat het college van B&W Venlo het informatiebeheer en de archieftaken ‘in ruim voldoende mate’ behartigde.

Niet dus.

En Ad Roest wist dat als oud-wethouder van Venlo als geen ander. Gedeputeerde Ad Roest oordeelde positief over zijn eigen falen tussen 2018 t/m 2023. Een periode waarin geregeld Wob- en Woo-verzoeken werden ingediend, waaronder dat van een ontslagen klokkenluider en de verkoop van gemeentelijk vastgoed aan de zoon van wethouder Pollux (GroenLinks). Collegebesluiten werden in die periode ook meermaals door de rechtbank Limburg en de Raad van State vernietigd. Maar sms’jes en chatberichten doken - ook daarna - niet op.

Zijn alle chatberichten van burgemeester Antoin Scholten, opeenvolgende wethouders en sleutelfunctionarissen - zoals het hoort - gearchiveerd en worden deze betrokken bij de zoekslag van Woo-verzoeken als daar om wordt verzocht? Of dienen alle collegebesluiten te worden herzien nadat zal blijken dat er al jaren sprake is van misleiding, ook van de rechtbank?

Wettelijk kader
Overheidsinformatie is alle vastgelegde informatie die de overheid ontvangt, verwerkt of maakt bij het uitvoeren van haar taken. De Archiefwet schrijft voor dat die informatie in goede, geordende en toegankelijke staat beheerd wordt. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt in de (technische) vorm die de informatie heeft of de plaats waar de informatie bewaard wordt. Chatberichten die bij het uitvoeren van overheidstaken gebruikt zijn, vallen daarom zowel onder de reikwijdte van de Woo als van de Archiefwet.

Beurskens en Scholten
GS Limburg verstrekte na een Woo-verzoek van De Limburger d.d. 27 augustus 2024 documenten inzake ‘verkoop gronden Californië’. Daarbij zaten documenten die met het vertrek van directeur Ruud van Heugten van BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo te maken hadden, waaronder WhatsApp-gesprekken tussen de provincie Limburg en de gemeente Venlo.

Document 143:


Document 145:

Dat WhatsApp-gesprekken via de provincie Limburg boven water komen en niet via het college, is tekenend voor de onprofessionele en obstructieve houding van het college van B&W. Er heeft tijdens opeenvolgende coalities nooit enige structurele verbetering plaatsgevonden. De juridische kwaliteitszorg bij de gemeente Venlo is niet alleen ondermaats als het op transparantie en integriteit aankomt, maar elk verzoek en elk voorstel tot verbetering wordt ook moedwillig tegengewerkt.

Misschien wel logisch vanuit de optiek van bepaalde ambtenaren en bestuurders, want wie wil - buiten de rechtzoekende - nu precies weten wat zich allemaal in die beerput afspeelt? Wie heeft er zin in politiek gekrakeel? Dat er dan echter sprake is van een volledig uit het lood geslagen bestuurscultuur nemen ze in Venlo voor lief, met alle schade van dien.