Toon items op tag: gemeente venlo

Recent deed de rechtbank Limburg uitspraak in vijf beroepen inzake Wob-verzoeken. Drie van deze beroepen dienden voor de tweede keer, vanwege het feit dat het college van B&W eerdere uitspraken (deels) niet wilde uitvoeren. Het toont de arrogantie, doelbewuste obstructie en minachting van het college van B&W voor wet, recht, waarheidsvinding, en behoorlijk bestuur.

De zitting van alle vijf beroepen diende tegelijkertijd. Normaliter worden dit soort zaken door een jurist van de gemeente Venlo afgehandeld. Het komt echter voor dat het college van B&W een advocaat inhuurt. Vaak is dat dan een vaste klant van de gemeente, zoals in dit geval.

Vraag is echter wat de toegevoegde waarde (en intrinsieke kwaliteit van verweer) is van een dure advocaat die onjuiste weigeringsgronden en ondeugdelijke motiveringen van het college moet verdedigen. Het blijft een fikse kostenpost voor de gemeente Venlo van honderden euro’s per uur. En de zitting alleen al duurde er drie. Omzet op kosten van de burger, tegen de burger. Zonder verantwoording af te leggen.

De (nog) huidige coalitiepartijen EENLokaal, PvdA, 50Plus (VSP), GroenLinks en de SP namen in 2018 prominent het volgende op in het Coalitieakkoord:

Tijdens de eerste vergadering van dat nieuwe college werd op 22 mei 2018 het volgende besluit (onder 2) genomen:


De zes wethouders gaven daarmee de controle en mogelijkheid om transparant en betrouwbaar bestuur ook daadwerkelijk uit te voeren, volledig uit handen. De voorgaande zes jaar had immers de portfeuillehouder van o.a. de archiefwet en integriteit, niet alleen middels eigen uitspraken aangetoond geen kennis van zaken te hebben, maar ook geen enkele prioriteit te hebben gegeven aan de uitvoering van tientallen organisatiebrede leer- en verbeterpunten n.a.v. diverse externe onderzoeken naar misstanden. Drie van de wethouders waren in de vorige periode zelf raadslid, waarvan twee zelfs ook fractievoorzitter, en zaten er dus met hun neus bovenop. Met een verouderde mentaliteit en dezelfde personele invulling zal geen nieuwe bestuurscultuur worden gecreëerd. De gemeente Venlo presenteert zich structureel als een lerende en professionele organisatie. Een lerende en professionele organisatie ruimt echter eerst haar eigen rommel op.

Een goede en vaak ook eerste graadmeter om betrouwbaar en transparant bestuur (en een deugdelijke archivering) te testen is het indienen van een Wob-verzoek. Bij voorkeur m.b.t. een gevoelig dossier waar (oud)bestuurders bij zijn betrokken. Een moeizame zoektocht is daar in Venlo niet voor nodig, je struikelt er vanzelf over.

Laten we dus eens kijken naar hoe dit (nog) college de al vanaf 2018 gedoemde inzet in de praktijk heeft gebracht. Dit afgezien van alle recente Limburgse integriteitskwesties en alsmaar uitbreidende toeslagenaffaire die in elk geval duidelijk heeft gemaakt dat er sprake is van systeemrot. Een debat dat geheel aan Venlo voorbij lijkt te gaan.

Alle vijf eerder genoemde beroepen werden gegrond verklaard. De uitspraken zijn recentelijk gepubliceerd:

Vertrekregeling gemeentesecretaris 2 – betrokkenheid burgemeester Antoin Scholten
Wob-verzoek van 16 april 2018
Eerste beroep van 8 december 2018
Eerste uitspraak van 13 februari 2020
Tweede beroep van 18 mei 2020
Tweede uitspraak van 21 februari 2022

Verkoop gemeentelijk vastgoed Bolwaterstraat 31 – betrokkenheid oud-wethouder Jos Teeuwen CDA en oud-raadslid Martin Camp VVD e.a.
Wob-verzoek van 31 juli 2018
Eerste beroep van 11 mei 2019
Eerste uitspraak van 13 februari 2020
Tweede beroep van 10 juli 2020
Tweede uitspraak van 21 februari 2022

Verkoop gemeentelijk vastgoed Maaspoortpassage 1 – betrokkenheid oud-wethouders Twan Beurskens en Stephan Satijn VVD
Wob-verzoek van 8 juni 2018
Eerste beroep van 6 januari 2019
Eerste uitspraak van 13 februari 2020
Beroep niet-tijdig beslissen 26 augustus 2020
Tweede beroep van 8 november 2020
Tweede uitspraak van 21 februari 2022

Verkoop gemeentelijk vastgoed Ginkelstraat 48 / Puteanusstraat 21 – betrokkenheid wethouders Erwin Boom PvdA en Marij Pollux GroenLinks
Wob-verzoek van 17 juni 2019
Beroep van 11 januari 2020
Uitspraak van 4 maart 2022

Verkoop gemeentelijk vastgoed Maaspoortpassage 1 – betrokkenheid oud-wethouder Twan Beurskens en Stephan Satijn VVD
Wob-verzoek van 4 november 2019
Beroep 31 mei 2020
Uitspraak van 4 maart 2022

Buiten het feit dat de ingehuurde advocaat in vele gevallen geen verklaring kon geven (´Verweerder heeft desgevraagd hierover geen duidelijkheid kunnen geven´, ´Verweerder heeft geen duidelijkheid kunnen verschaffen´, ´Gemachtigde van verweerder deelt mee dat zij hierover geen duidelijkheid kan geven.´, ´Gemachtigde van verweerder deelt mee dat zij denkt dat dat zo is, maar dat zij het niet zeker weet.´, ´De gemachtigde van verweerder deelt mee dat zij denkt dat er geen stukken over de sollicitatieprocedure zijn gevonden, maar dat niet zeker weet. Zij kan niet zeggen of dit stukken zijn die gearchiveerd moeten worden.´), was nog het meest opmerkelijke dat het verweer inzake vertrekregeling 2 geheel tegenstrijdig was aan het handelen van het college zelf, na een uitspraak van de rechtbank Limburg enkele maanden eerder inzake vertrekregeling 1. De verzochte documenten werden gewoon verstrekt. Had de advocaat wel volledige dossierkennis? Was de advocaat wel correct geïnformeerd?

Vertrekregeling gemeentesecretaris 1 – betrokkenheid burgemeester Antoin Scholten
Wob-verzoek 17 december 2018
Beroep 20 juli 2019
Uitspraak 29 juli 2021

Daar was dus in drie gevallen bijna vier jaar en veel onnodig procederen met veel kosten voor enkel de gemeente Venlo aan verbonden. Er wordt door het college stelselmatig geen acht geslagen op vaste jurisprudentie, reguliere transparantie, deugdelijke archivering en behoorlijk bestuur. De praktijk laat zien dat er sprake is van traineren middels juridiseren, documenten niet kunnen of willen vinden, dossiers die incompleet zijn of zelfs geheel kwijtraken. Jaar na jaar. En in de meeste gevallen duiken de verzochte documenten uiteindelijk toch op.

Daarbij, is er geen sprake van (schijn van) belangenverstrengeling als niet alleen portefeuillehouders maar ook topambtenaren invloed uitoefenen op dossiers waar ze zelf deel van uitmaken en/of het college zelfs daarover adviseren?

De vraag is ook hoe hoog de kosten van ambtelijke en externe inzet zijn die met de afhandeling van Wob-verzoeken zijn gemoeid, en wie daar intern instructies voor uitzet. Een obstructieve overheid heeft altijd wat te verbergen. Het duidt meer op het verkwisten van publiek geld enkel en alleen om het vrijgeven van informatie vastgelegd in documenten, zoveel mogelijk te traineren. Politiek sensitief, noemen ze dat dan. Dus verdwijnt het zolang mogelijk onder in een la, of doofpot.

Het huidige college is inmiddels in zijn nadagen beland, met – zo laat het zich aanzien – straks een grotendeels zelfde voortzetting. Het beloofd weinig verbetering en meer van hetzelfde.

RIB 2019 / 57: Inrichting iBabs besluitenlijsten:

´Een gevoel van teruggang.´ Wellicht bedoelde het college een daadwerkelijke teruggang zonder alternatief. Want:

• Een in- en extern communicatietraject is sindsdien niet opgezet. Er is geen contactpersoon aangesteld waar, zoals de wet stelt, eenieder documenten kan opvragen die door het college van B&W zijn vrijgegeven na een Wob-verzoek.
• Enkel de verzoeker kan (inhoudelijk) kennis nemen van het besluit en de documenten.
• Het college van B&W publiceert sinds jaar en dag niet alle besluiten op Wob-verzoeken. Sommige wel, sommige niet. Zelfs als besluiten op dezelfde dag worden genomen.
• Openbare raadsstukken zijn online tot 1999 te vinden. Collegebesluiten echter maar tot november 2014. Vragen en verzoeken worden ambtelijk en bestuurlijk niet beantwoord.
• Het college behandelt Wob-verzoeken niet conform vaste jurisprudentie maar stuurt doelbewust aan op bezwaar en beroep (traineren).
• De grondhouding van het college inzake reguliere transparantie is vijandig. Zie bijvoorbeeld de casus verkoop gemeentelijk vastgoed Q4 aan de zoon van wethouder Pollux.
• In 2021 is voor het eerst een Wob-ambtenaar aangesteld. Dat gebeurde pas nadat het college in 2020 en 2021 advocatenkantoor AKD inschakelde voor het afhandelen van enkele Wob-verzoeken. Blijkbaar had de gemeente zelf niet de expertise en professionaliteit in huis. Minimale kosten: € 25.000,-.
• De gemeente Venlo stapte na de inhuur van advocatenkantoor AKD weer over op de levering van papieren documenten i.p.v. digitale kopieën. In één geval leverde dat 8 kilo papier op, zonder vooroverleg. Van efficiëntie en duurzaam beleid bij Wob-verzoeken heeft de gemeente Venlo nog nooit gehoord.
• De bevoegde Wob-ambtenaar handelt niet alle verzoeken af. Wob-verzoeken belanden soms bij ambtenaren van teams die zelf betrokken zijn bij verzochte documenten of simpelweg niet bevoegd zijn. Dit is niet naar behoren en soms zelfs regelrecht onrechtmatig. In een geval werd een Wob-verzoek buiten juridische zaken om in mandaat afgehandeld door een ambtenaar die wel een mandaat had, maar niet voor weigeringsgronden die wel door de ambtenaar werden gehanteerd. Een Wob-verzoek komt op deze manier niet voor besluitvorming bij B&W terecht en kan van het verzoek, het besluit en de documenten dus geen kennis nemen.
• Het niet kunnen of willen vinden van documenten en soms gehele dossiers is een structureel probleem bij de gemeente Venlo. Daarbij wordt veelal een ondeugdelijke zoekslag gehanteerd, met name als het om Kabinet en Kabinet-P documenten gaat, of waar topambtenaren bij zijn betrokken. De gemeente Venlo beschikt over een analoog archief waar een beperkt aantal personen toegang heeft.
• Naar e-mails en WhatsApp-berichten van directie en burgemeester en wethouders wordt systematisch niet gezocht.Feitelijk onttrekken deze zich daarmee aan controle op een goede en democratische bedrijfsvoering.
• Er is inmiddels een projectleider Wet open overheid (WOO) aangesteld. De WOO is de opvolger van de WOB en is per 1 mei a.s. van kracht.
• Het college houdt zich regelmatig niet aan de wettelijke beslistermijnen van de WOB. Bij de WOO zijn die zelfs verkort (van 2 x 4 weken naar 1 x 4 en 1 x 2 weken).

RIB 2019 / 57: Inrichting iBabs besluitenlijsten:

Notulen B&W 11 juni 2019 (onder 2) :

Waar duidt bovenstaande op? In elk geval dat het niet zoveel uitmaakt welke coalitie er zit en welke wethouders daar deel van uitmaken. De traditionele machtspartijen CDA en de VVD moesten in 2018 voor het eerst gezamenlijk genoegen nemen met een plaats in de oppositie. De bestuurscultuur bij de gemeente Venlo bleef echter vier jaar hetzelfde. De enige constante factor in het geheel was de ambtelijke top en de aansturing op de uitvoering, evenals de terloops uitgebreide portefeuille van de burgemeester.

Het enige positieve aan de afgelopen raadsverkiezing in Venlo was dan ook dat de VVD-fractie een derde van haar zetels verloor. Waar echter niemand vragen over stelt of zelfs maar zwijgend op wijst is de buitenproportionele CDA en VVD invulling binnen de ambtelijke top (en in mindere mate de PvdA). Wie denkt dat partijpolitieke invloed op ambtelijk niveau geen rol speelt zou toch eens de achtergronden van enkele woordvoerders, communicatie- en beleidsadviseurs, de concerncontroller en directeuren onder de loep moeten nemen. Baantjescarrousel? Ons kent ons? Familie? Relaties? Met elkaar getrouwd? Misschien eens een goed idee om onderzoek te laten doen door Willeke Slingerland.

En de raad? Die ploegde voort. Moeizaam. Op bijzaken. Met oogkleppen op.

Volgens recente berichtgeving is er een acuut financieel probleem bij de BV Campus Vastgoed Greenport Venlo. Deze BV werd in 2010 als Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV opgericht, ter voorbereiding op de Floriade Venlo. Er is nu blijkbaar sprake van een dreigend bankroet. Ook de Brightlands Campus Greenport Venlo kampt met problemen. In totaal zijn tientallen miljoenen nodig.

We beperken ons echter tot de BV Campus Vastgoed Greenport Venlo en de benodigde € 6,7 miljoen. Aandeelhouders zijn de provincie Limburg met 76% en de gemeente Venlo met 24%.

Een aantal zaken zijn opmerkelijk als je iets verder terugkijkt. Dan zien we namelijk een aantal patronen. Hoe geschiedenis zich herhaald. In 2009 waren er namelijk al twijfels over de investering in Villa Flora, zo meldde OmroepVenlo. Destijds verantwoordelijke wethouders waren Mark Verheijen en Twan Beurskens, beiden VVD. Het gebouw zou echter ‘toonaangevend worden op het gebied van cradle to cradle’ en zelfs 'een zeer verantwoorde investering' zijn.

Mark Verheijen is recent gestopt als raadslid in Venlo (na gedeputeerde en tweede kamerlid te zijn geweest). Twan Beurskens werd in 2012 gedeputeerde (portefeuillehouder campusontwikkeling) en is sinds 2018 terug op het oude nest als gemeentesecretaris/algemeen directeur. In 2012 werd hij als wethouder opgevolgd door Stephan Satijn, eveneens VVD. Ook hij kreeg campusontwikkeling in portefeuille.

Het is opmerkelijk hoe een vervlechting van personen zich door de jaren heen in zo’n dossier ontwikkeld. Daarbij is het aannemelijk dat vanwege deze vervlechting dezelfde verantwoordelijken elkaar niet zullen bijten, en mogelijk ook niet meer objectief naar zo'n dossier kunnen kijken en naar kunnen handelen. Juist vanwege de jarenlange betrokkenheid vanuit verschillende functies bij meerdere bestuursorganen.

In 2015 werd i.o.v. de Venlose rekenkamercommissie een onderzoek uitgevoerd door bureau METAFOOR met als onderzoeksperiode 2009 t/m 2014. De voor het onderzoek geïnterviewde personen:

Stephan Satijn - Wethouder
Jos Teeuwen - Wethouder
Friederike Roetering - Concern Controller
Serge van Dellen - Directeur Villa Flora BV
Stef Kuijpers - Hoofd Ontwikkelbedrijf en accounthouder
René van Loon - Hoofd Ruimte en Economie en Ruimtelijke Ontwikkeling
Huib Pelser - Accountmanager afdeling Ruimte en Economie

Zonder uitvoerig op het rapport in te gaan citeren we uit de inleiding:

‘De raad van de gemeente Venlo maakt zich zorgen als het gaat om de sturing en beheersing van Villa Flora en de informatieverstrekking over dit project aan de raad.

Als gevolg hiervan bij de raad is de vraag gerezen of – en in hoeverre – de oorspronkelijke doelstellingen ten aanzien van Villa Flora nog gerealiseerd kunnen worden en in hoeverre de gemeente Venlo en regiogemeenten extra c.q. onaanvaardbare risico’s lopen.

Het onderzoek heeft zich gericht op de gemeente Venlo en de verbonden partij “Exploitatiemaatschappij Villa Flora B.V.”

Algemene conclusie:

‘De rekenkamercommissie vindt de zorgen van de raad terecht. Uit het onderzoek blijkt namelijk dat de kaderstellende en controlerende rol van de raad op het gebied van Villa Flora niet adequaat kan worden ingevuld, oorzaak daarvan is voornamelijk dat de informatievoorziening van onvoldoende kwaliteit is. Tevens dient te worden opgemerkt dat de raad hier geen actieve houding in aanneemt.’

Van de vervolgens 17 uitgewerkte conclusies lichten we er 5 uit:

7. Na een aantal jaren het gebouw Villa Flora te hebben geëxploiteerd is duidelijk dat de exploitatie van Villa Flora met de huidige kostenstructuur en leegstand structureel verlieslatend is. De oplopende verliezen hebben, naast aanvullende investeringen, geleid tot een niet voorziene, aanvullende financieringsbehoefte. De gemeente Venlo heeft door een aanvullende financiering van € 3,1 miljoen, aan Villa Flora B.V., in deze behoefte voorzien. Indien de exploitatieverliezen aanhouden is aanvullende financiering nodig.

8. Het gehele project Villa Flora kenmerkt zich door planningsoptimisme. Resultaten worden gebaseerd op positieve aannames. In de rapportages kijkt men optimistisch naar de toekomst terwijl de dagelijkse gang van zaken en resultaten uit het verleden daar geen aanleiding voor geven. Door dit planningsoptimisme wordt de raad door het college niet adequaat geïnformeerd

10. Het werkelijke financiële resultaat van Villa Flora B.V. is per 1 januari 2014 slechter dan de oorspronkelijke aannames en begroting zoals opgenomen in de Business case 2010 en de herziene Business case van 2013. De raad wordt hierover niet tijdig geïnformeerd.

13. Door de oplopende exploitatieverliezen en de verwachte lagere verkoopopbrengst van de Villa Flora bestaat het risico dat de aflossingsverplichtingen richting ASN-bank en de gemeente Venlo niet bekostigd kunnen worden uit de verkoopwaarde van het gebouw Villa Flora. Dit betekent dat een eventueel tekort naar rato voor rekening zou kunnen komen voor de gemeente Venlo en de regiogemeenten.

14. De informatievoorziening rondom Villa Flora is niet adequaat georganiseerd. Het ontbreekt aan handvatten om goed toezicht te houden op de verbonden partij. Zo zijn er geen prestatie indicatoren benoemd om direct te weten wat de stand van zaken is en wordt geen begroting overlegd waarmee inzicht wordt gegeven in toekomstige ontwikkelingen. Ook wordt de raad op een laat tijdstip geïnformeerd over de gang van zaken rondom Villa Flora. Zo was het reeds eind 2012 duidelijk dat er over het verlengde boekjaar 2011 een aanzienlijk verlies was geleden en dat er zorgen waren over de continuïteit van de Villa Flora B.V. Pas in mei 2013 wordt de raad hier over geïnformeerd.

Aanvullende financiering. Planningsoptimisme. Positieve aannames. Oplopende exploitatieverliezen. Geen tijdige en adequate informatievoorziening. Conclusies die destijds verantwoordelijk wethouder Stephan Satijn werden aangerekend. ‘Dit had allemaal veel beter gekund’, stelde hij nog tegenover een kritische raad. Geen echt onverwacht nieuws dus, eerder meer van hetzelfde. Enig verschil is dat het nu gaat om gedeputeerde Stephan Satijn.

Bestuurders en commissarissen
We zien dus hier dat het telkens veelal dezelfde politiek verantwoordelijken zijn die dit dossier hebben bepaald en dat deels nog steeds doen. Dat geldt ook voor een aantal aangestelde bestuurders en commissarissen bij de Villa Flora BV.

Leon Frissen
Zo werd oud-tweede kamerlid, oud-burgemeester en oud-gouverneur Leon Frissen (CDA) in 2017 commissaris bij deze BV en is dat blijkbaar nog. Tegelijkertijd werd hij commissaris bij de BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo waar hij echter per 31 december 2021 uit functie trad.

Voor verdere informatie over de nevenfuncties van Leon Frissen verwijzen we naar de recente publicatie De Vriendenreünie van Joep Dohmen en Paul van der Steen. Daarin opgemerkte patronen van het jarenlang elkaar opdrachten en baantjes toespelen is immers niet beperkt tot Zuid- en Midden-Limburg.

Ruud van Heugten
Oud-wethouder in de gemeente Helmond, oud-tweede kamerlid en oud-gedeputeerde voor het CDA in Noord-Brabant Ruud van Heugten werd op 1 januari 2016 benoemd tot bestuurder bij de BV Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo. Bij de naamswijziging in 2017 van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV naar Campus Vastgoed Greenport Venlo BV werd hij ook daar tot bestuurder benoemd. Daar stapte hij echter in februari 2022 op. Een nieuwe bestuurder – tevens algemeen directeur van de Brightlands Campus Greenport Venlo – werd aangesteld. Ook toen werd weer duidelijk dat er forse verliezen waren door hoge onderhoudskosten en leegstand.

Ten tijde van zijn wethouderschap in Helmond werkte Programmamanager Twan Beurskens (2001 t/m 2006) onder Ruud van Heugten (2002 t/m 2006). In 2016 stemde gedeputeerde Twan Beurskens namens toekomstig aandeelhouder de provincie Limburg weer in met de benoeming van Ruud van Heugten bij de Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV / BV Campus Vastgoed Greenport Venlo.

Sinds eind 2020 is Ruud van Heugten ook bestuurder bij ‘familiebedrijf' Ortessa Groep BV in Eindhoven, waar weer vijf bedrijven onder hangen, allemaal actief in de afvalbranche in Limburg, Brabant en België.

Rondo Afvalbeheer BV
Van Kaathoven BV
Valor BV
Veyzle BV
Lammertyn.net

Hier is vast en zeker geen sprake van enige (schijn van) belangenverstrengeling. Lobbyen binnen Greenport Venlo zal toch wel taboe zijn?

Serge van Dellen
Bij de naamswijziging van Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV naar BV Campus Vastgoed Greenport BV in 2017 stapte – vanaf 2013 – destijds bestuurder Serge van Dellen op. Serge van Dellen was eerder Afdelingshoofd van het Ontwikkelbedrijf van de gemeente Venlo. Twan Beurskens benoemde kort na zijn aantreden als directeur/gemeentesecretaris in 2018 Serge van Dellen weer tot Programmamanager Ruimtelijke Ontwikkeling bij de gemeente Venlo.

Archivering
Eind 2020 ondertekende gemandateerd gemeentesecretaris/algemeen directeur Twan Beurskens samen met de gemeentearchivaris een Verklaring van vernietiging betreffende archiefbescheiden van de gemeente Venlo en de voormalige gemeente Arcen en Velden, op grond van Artikel 8 van het Archiefbesluit en de selectielijsten.

Daarbij werden o.a. de administratie en facturen van de Exploitatiemaatschappij Villa Flora BV uit de periode 2011-2012 vernietigd, juist de periode dat hij als wethouder medeverantwoordelijk was. Er zal vast en zeker niets interessants bij hebben gezeten.




Gezien bovenstaande summiere schets kan wel al worden geconcludeerd dat er geen sprake is van een incidentele maar van een structurele betrokkenheid en mogelijke (schijn van) belangenverstrengeling van telkens dezelfde politiek en bestuurlijk verantwoordelijken. Die bijten elkaar niet. Helpen doen ze elkaar wel. Nog een behoorlijk aantal jaren wachten, dan kan ook de rest van de administratie en de facturen door de shredder. Wie weet wie er dan op de verantwoordelijke stoel zit? Op dit moment is dat m.b.t. de campusontwikkeling in Venlo wethouder Erwin Boom.

Heeft iemand – laat staan de gemeenteraad en provinciale staten – nog zicht op alle investeringen en verstrekte subsidies sinds de oprichting? Is er iets verbeterd sinds het rapport van de Rekenkamercommissie? Is er zicht op benoemingen, inhuur en aanbestedingen vanuit de BV? Dan hebben we het nog niet eens gehad over het grotere Greenport Venlo en de talloze andere partijen die daarbij betrokken zijn.

Sinds eind vorig jaar wordt er druk gebouwd in het centrum van Blerick. Die ontwikkeling is echter al sinds 2005 aan de gang. De eerste fase betrof de verplaatsing van gemeenschapshuis de Staay, de bouw van appartementen aan de Carleijsplaats en een geplande maar uiteindelijk geannuleerde ondergrondse parkeergarage. Sinds enige tijd speelt buiten de verdere bouw van appartementen ook de uitbreiding van Berden Plaza en de aangrenzende supermarkt.

Om dit allemaal te kunnen realiseren vond jarenlange opkoop, leegstand en uiteindelijke sloop plaats van (beeldbepalende) vooroorlogse panden, met tussentijds de nodige grondruil, doorverkoop, geschuif met parkeerplaatsen en allerlei zijpaadjes. Centrale rol daarin: de gemeente Venlo, Berden (zowel privé als zakelijk middels diverse bv’s, waaronder: Berden Meubelen bv, Berden bv, Somnus Venlo bv en Mosella bv) en achtereenvolgens Woningstichting Venlo-Blerick, opvolger Woonwenz en op dit moment woningstichting Antares. Wat de supermarkt betreft heeft zich in navolging van Albert Heijn nu Geert Benders (Beej Benders / Jumbo) aangesloten.

Centrumplan Blerick, oftewel de herontwikkeling van het Laurentiusplein en omgeving: Pontanusstraat, Laurentiusstraat, Steegstraat, en het gedeelte van de Maasbreesestraat dat weer leidt naar de hoek Pontanusstraat / Baarlosestraat. Wie de verkeerssituatie ter plekke kent weet hoe krap het soms manoeuvreren is. Niet voor niets geldt er – buiten de doorlopende Pontanusststraat / Baarlosestraat – sinds jaar en dag eenrichtingverkeer.

Belanghebbenden dienden jarenlang bezwaren in. De rechter kwam er meerdere malen aan te pas. De Raad van State schorste in 2015 het bestemmingsplan. In een tussenuitspraak werd de gemeente Venlo opgedragen gebreken te herstellen. Het zorgde allemaal voor veel vertraging.

Vorig jaar kon de laatste fase van de bouw beginnen: een voorlopige voorziening werd door de rechter afgewezen. In berichtgeving over de zitting die toen plaatsvond (De Limburger 13 augustus 2021) stond iets opmerkelijks: directeur Gerard Berden deed een beroep op de rechter om de bouw niet te blokkeren. Als motivering werd o.a. aangedragen dat de provinciale subsidie die in 2014 was verstrekt, zou worden ingetrokken als de bouw niet voor 30 september 2021 zou starten. Het zou gaan om € 760.000,-.

Verder werd de overlast voor omwonenden aangedragen. Daar moest een einde aan komen. Met name de stofontwikkeling op het terrein waar eerder twaalf panden aan de zijde van de Maasbreesestraat door de gemeente Venlo en Somnus Venlo bv werden gesloopt, en waar Berden al tijden tevergeefs de nog resterende eigenaren probeert uit te kopen. De rechter verklaarde twee weken later het beroep ongegrond. Begin dit jaar werd een tweede poging ondernomen om de bouw stil te leggen. Tevergeefs.


WOB / WOO
Op 2 december 2021 werd een Wob-verzoek bij de gemeente Venlo ingediend. Het college nam op 27 juni jl. een besluit, bijna 7 maanden later. Dat is een fikse overschrijding van de wettelijke beslistermijnen. Onder de WOB is dat hooguit 8 tot 10 weken inclusief zienswijze, onder de WOO vanaf 1 mei jl. zelfs twee weken korter. Een beroep niet-tijdig beslissen werd daarom ingediend en loopt nog. Evenals bezwaar. Inmiddels is namelijk duidelijk dat tientallen aantoonbare documenten (en aannemelijk zelfs veel meer) niet zijn verstrekt en ook niet zijn geweigerd op gronden onder de WOB en WOO.

Portefeuillehouder WOB / WOO en sinds het nieuwe college dit jaar ook van Juridische Zaken is burgemeester Antoin Scholten. Venlo Transparant wees eerder al op de stelselmatig ondermaatse juridische kwaliteitszorg m.b.t. integriteit en transparantie en de rol daarin van burgemeester Antoin Scholten.

Het verzoek was omvangrijk, dat wel. Vanaf 2005 werd alles opgevraagd. De gemeente Venlo is het bij WOB / WOO-verzoeken echter gewoon om nooit (dan alleen formeel m.b.t. de procedure) tussentijds te communiceren. Het college verstrekte uiteindelijk zo'n 2700 pagina’s. Deze zijn echter niet door het college gepubliceerd. Sterker nog, het collegebesluit is zelfs niet gepubliceerd. Het college doet dat dan zo:


Het besluit van 27 juni 2022 is er gewoon uitgeknipt en vervolgens gaat men 4 weken met vakantie. De vraag is of het besluit straks in de openbare besluitenlijst is terug te vinden. Het college hanteert namelijk een erg selectieve houding wat betreft het publiceren van besluiten op WOB / WOO-verzoeken. Stel je voor dat eenieder (zoals in de wet staat) komt te weten wat is opgevraagd en voor eenieder beschikbaar wordt.

Venlo Transparant wil geïnteresseerden de beschikbare documenten niet onthouden. Mocht u ze willen ontvangen dan kunt u een verzoek daartoe via het formulier sturen. U ontvangt een link waar u de verstrekte documenten kunt downloaden.

De provincie Limburg nam op 2 november 2021 een besluit op een Wob-verzoek inzake het Centrumplan Blerick. Normaliter worden de verstrekte documenten dan op de website gepubliceerd, tenzij het – zoals in dit geval – te grote bestanden zijn (zo'n 350 pagina's vanaf 2014). U kunt deze echter zonder probleem opvragen bij de provincie of u ontvangt deze tegelijkertijd met de documenten van de gemeente.

Heeft u trouwens interessante informatie over het Centrumplan Blerick en de betrokken partijen? Wilt u deze (al dan niet anoniem) delen? Venlo Transparant ontvangt het liefst zo concreet mogelijke informatie.

Heeft u gisteren de aflevering van onderzoeksprogramma Pointer gezien? Die ging over menggranulaat dat werd gebruikt als onderdeel van bouwpuin om paden in de Marker Wadden te verstevigen. Menggranulaat is een eufemisme voor vervuiling, want het mag volgens de wet. Althans, de norm is 1% van het bouwpuin dat gestort mag worden. Natuurgebied of niet. Je zal er maar mee geconfronteerd worden als natuurliefhebber en donateur, na de propaganda van een gesubsidieerde natuurstichting. Circulair gebruik, noemen ze dat. Of het nu milieuvriendelijk is of niet. Goedkoper is het wel.

Vlak voor het dorp Arcen ligt het kantoor van Stichting het Limburgs Landschap, tegenover het veer naar Lottum. Even zuidelijker in Lomm is al tijden een afgraving aan de gang. Nog zuidelijker is men op de westelijke oever begonnen in Grubbenvorst. Bij beide afgravingen zijn de ontgrondingsbedrijven Terraq en Teunesen zand en grint betrokken. Terraq kent u inmiddels wel van de integriteitskwestie rondom Ger Koopmans, waar nog lang niet alles boven water is.

Beide bedrijven hebben ook tientallen jaren op meerdere locaties in Arcen zand en grind afgegraven. Daar is altijd goed mee verdiend. Maar geld om het gebied enigszins fatsoenlijk op te leveren nadat de afgravingen zijn gestopt, zit er blijkbaar niet in. U weet, bij afgravingen die meters diep gaan moet ook weer het nodige ‘gevuld’ worden. Anders kan er niet worden gerecreëerd.

N.a.v. de uitzending van Pointer kijken we eens naar natuurgebied Dorperheide, ingeklemd tussen de Dorperheideweg en de Duitse grens, in bezit/beheer van Stichting het Limburgs Landschap. Het Limburgs Landschap spreekt van een ‘natuurvriendelijke inrichting.’ De Dorperheide is onderdeel van de De Maasduinen.

Twee jaar geleden werd op de Dorperheide het laatste deel vrijgegeven voor het publiek: op de satellietfoto het kale vlak linksboven. Op de Dorperheide vindt u echter niet alleen dezelfde vervuiling op de paden zoals Pointer liet zien, maar ook en vooral daarnaast. Veel moeite om dat te ontdekken hoeft u niet te doen. Het ligt aan de oppervlakte of steekt zelfs uit de grond. U struikelt er vanzelf over.

De gemeente Venlo spant zich in om bezoekers te trekken. Vooral ook toeristen en dagjespubliek. Toerisme en recreatie. Arcen is daar de parel van, hoor je elke keer weer. De provincie pompt er regelmatig subsidie in. En in natuurgebieden wordt het drukker en drukker. Er moet dus gebied bij.

Laten we eens kort kijken wat er allemaal op de Dorperheide te vinden is: elektriciteitsdraden steken om de haverklap uit de grond, en steken zelfs aan de onderkant door wortels van gedeponeerde stronken. Dat duidt erop dat deze vervuiling al lang aan de gang is, of mogelijk zelfs ergens anders vanaf komt.


Brokken asfalt vindt u er genoeg. Op de Dorperheide heeft tientallen jaren een asfaltverwerkingsinstallatie gestaan.


Verder te vinden: rubber van transportbanden, plastic, verroeste ijzeren onderdelen, half vergane spanbanden, en zover beoordeeld kan worden ‘regulier’ bouwpuin dat na hevige regenval vanzelf tevoorschijn kwam. Dan kunt u ook precies zien hoe dik de deklaag is.


Verder is er teer te vinden. Ja, u leest dat goed: teer. Teer die bij aanhoudende zomerse temperaturen vloeibaar wordt en langzaam het water in glijdt. En niet alleen ‘los’ teer, maar zelfs vaten die langzaam wegroesten. Die zijn wel goed verstopt.


Aangezien maatschappelijk en in de politiek op duurzaamheid, klimaat en natuur wordt gehamerd, vraag je je toch af waarom die politiek toch nooit als eerste de mond open doet als het om zulke schadelijke zaken gaat? Het is altijd de pers of de burgers die (bij de pers) aan de bel trekken. Niet op de hoogte? Nooit van gehoord? Nooit een melding ontvangen?

In Venlo zit een GroenLinks wethouder die verantwoordelijk is voor:

Duurzaamheid
Klimaatadaptatie
Circulaire economie
Energietransitie
Openbare ruimte
Natuur, groen en water
Afval
Hoogwaterbescherming

In Maastricht zit een GroenLinks gedeputeerde die verantwoordelijk is voor:

Natuur
Biodiversiteit en soortenbeleid
Milieu
Stikstof
Bodem
Landschap

De fractievoorzitters van GroenLinks, zowel van de raad in Venlo als de staten in Maastricht, wonen in Arcen. Net zoals de directeur van Stichting het Limburgs Landschap. Blindgangers? Zouden die eerste twee niet eens opheldering moeten vragen bij wethouder Marij Pollux, gedeputeerde Geert Gabriëls én de directeur van Stichting het Limburgs Landschap? En dan gelijk boven water halen waarom de herplantverplichting uit de door de provincie verlengde ontgrondingsvergunning werd gehaald. En wat is er met het gereserveerde geld gebeurd? Of durven ze dat niet aan, gezien de connectie Terraq?

Schraal landschap moest het worden. Ja, schraal, want groeien doet er sowieso niets meer. Wat denkt u dat nog meters onder de grond ligt als dit al met het blote oog zo makkelijk is te vinden? Een paar paarden en een tros wilde geiten ziet er leuk uit. Maar natuur?

Deze hele gang van zaken past eigenlijk wel weer bij de gemeente Venlo. Maar uiteindelijk komt de rotzooi toch naar boven. Dat noemen ze natuurlijke en bestuurlijke erosie.

We kijken nog een keer naar het rapport van Prof. Dr. J.H.J. (Hans) van den Heuvel uit 2007. In het rapport wordt buiten een analyse van de gemeentelijke organisatie ook helder aangegeven wat juist de instrumenten zijn om Integriteit binnen de gemeente Venlo te borgen. Immers, als integriteitsbeleid niet wordt uitgevoerd en er niet op wordt gehandhaafd heb je aan alle goede intenties, rapporten, wetten en regelgeving niets. Dat zagen we al bij de casus Hubert Bruls, kort na het verschijnen van het rapport. ‘U kunt wel zeggen dat dat zo moet en hoort, maar…’

Prof. Dr. Hans van de Heuvel geeft een vrij accurate opsomming van integriteitsmaatregelen en instrumenten die – ook toen al – voorhanden zijn. Daar is buiten wat aanpassingen weinig in veranderd.

Citaat Prof. Dr. Hans van de Heuvel:
‘In het onderzoek staat om praktische redenen de ambtelijke organisatie centraal, al gelden veel voorschriften in en voor de ambtelijke dienst vanzelfsprekend ook voor bestuurders. Om tot een volledig beeld te komen, wordt daarom ook ingegaan op integriteitsmaatregelen voor het college van b&w en op instrumenten die de integriteit van de gemeenteraad (kunnen) waarborgen, want eigenlijk moet er in de praktijk geen onderscheid worden gemaakt tussen integriteitsbeleid voor politici, bestuurders en ambtenaren, dit alles vanuit de gedachte dat slechts een sluitend (samenhangend en geïntegreerd) integriteitsbeleid effectief is en omdat de onkreukbaarheid en geloofwaardigheid van de overheid zich niet tot ambtenaren beperken.’

Prof. Dr. Hans van den Heuvel onderscheid drie sectoren waar integriteitsinstrumenten zich op kunnen richten:

• Structuur van de organisatie
• Organisatiecultuur
• Personeelsbeleid

Daaruit volgen vele gedetailleerde aanbevelingen die vandaag de dag niet zouden misstaan, ook niet na de talloze grootschalige onderzoeken naar misstanden bij de gemeente Venlo, waar met de conclusies tot op heden weer weinig tot niets mee is gedaan. Let wel, het rapport is inmiddels van 15 jaar geleden. ‘U kunt dat wel vinden, maar...’

In het door de juridisch controller opgestelde jaarverslag 2009 (juni 2010) worden de instrumenten die Hans van den Heuvel in zijn rapport uit 2007 benoemde ook weer opgesomd. De juridisch controller is trouwens tot op heden dezelfde persoon en schuift sinds september 2021 ook wekelijks aan bij B&W als bestuurssecretaris.

Gedragsregels / instrumenten
Het merendeel van de (ambtelijke) regels op het gebied van integriteit zijn opgenomen in de Arbeidsvoorwaardenregeling (AGV). Het betreffen dan de volgende regels omtrent:

- de ambtseed
- gebruik van gemeentelijke goederen/ eigendommen
- nevenwerkzaamheden/ nevenfuncties/ financiële belangen
- het aanvaarden van relatiegeschenken en uitnodigingen
- onkostenvergoeding
- vertrouwenspersonen integriteit
- klokkenluiders
- de handelwijze bij het vermoeden van ambtsmisdrijven
- privacyreglement email- en internetgebruik

Bestuurlijk gelden voor het college van burgemeester en wethouders alsmede voor de gemeenteraad ieder een gedragscode.

Het lijken voldoende instrumenten om integriteit te borgen, maar je moet ze natuurlijk wel inzetten. Een verkokerde, naar binnen gerichte bestuurscultuur stelt op termijn andere belangen voorop. Personen die te lang dezelfde functie uitoefenen, niet gecorrigeerd worden (conform gedragsregels/instrumenten), ingehuurde jaknikkers, uit eigen netwerken verzamelde medewerkers. Het gevolg is een stramien van machtsuitoefening, waarbij de bescherming van enkelen, het groepsdenken en het behoud daarvan boven het algemeen belang komt te staan. ‘Wij doen dat zo, omdat wij gewend zijn dat zo te doen…’

Vermoeden van een misstand
Begripsbepaling conform de Arbeidsvoorwaarden van de gemeente Venlo: Een op redelijke gronden gebaseerd vermoeden met betrekking tot de gemeentelijke organisatie waar de medewerker werkzaam is omtrent:

• een strafbaar feit;
• een schending van regelgeving of beleidsregels;
• het misleiden van justitie;
• een gevaar voor de volksgezondheid, de veiligheid of het milieu, of;
• het bewust achterhouden van informatie over deze feiten;

Citaat Prof. Dr. Hans van de Heuvel:
‘De relatie tussen ambtenaar en bestuurder kan een bron van dilemma´s zijn door de tegenstelling tussen professionele waarden en bestuurlijk-politieke aansturing, de spanning tussen ambtelijke loyaliteit aan de bestuurder versus de eigen vakmatige professionaliteit en die tegenover de medewerkers. Zo kunnen vragen of opdrachten van een wethouder bij een ambtenaar tot moeilijke afwegingen leiden in relatie tot de eigen professie en integriteit of de gemeentelijke belangen in hun totaliteit.’

Prof. Dr. Hans van de Heuvel zegt hier iets heel opmerkelijks, je leest er bijna overheen. ‘Zo kunnen vragen of opdrachten van een wethouder bij een ambtenaar tot moeilijke afwegingen leiden…’

Opdrachten (dwingend), niet alleen van wethouders, maar ook van burgemeester en ambtelijk leidinggevenden. Wat bedoelt hij daar precies mee? De relatie leidinggevende en afhankelijke, ondergeschikte ambtenaar waarvan verwacht wordt dat hij loyaal is, kan onder hoogspanning komen te staan als van hem of haar iets wordt verlangd dat tegen de ambtseed, de AGV, en alle andere normen en waarden ingaat. Loyaal zijn (aan een persoon of organisatie) is namelijk zeer zeker niet hetzelfde als integer zijn. Het handelen van de ambtenaar is ook altijd een individuele verantwoordelijkheid.

Laten we eens kijken wat zo’n opdracht van een leidinggevende aan een ondergeschikte ambtenaar kan inhouden. Bijvoorbeeld het – geregeld – achterhouden en vernietigen van documenten. Het onder druk zetten van een ambtenaar om wel of niet iets te doen, is een ambtsmisdrijf en is strafbaar. Het is waarschijnlijk het meest voorkomende ambtsmisdrijf. Zo hou je namelijk middels angstcultuur de controle in stand. En controle op het ambtelijk apparaat is een voorwaarde om persoonlijke en (partij)politieke zaken die aan het algemeen belang ondergeschikt behoren te zijn, voor elkaar te krijgen. Welke ambtenaar wil afgebrand worden als hij dwarsligt? Tegenspraak? Papier en werkelijkheid. Integriteit begint precies daar: de onderlinge verhoudingen en de ruimte elkaar daarover aan te spreken, zonder daarop te worden afgerekend.

Ambtsmisdrijven
Artikel 361 - De ambtenaar of een ander met enige openbare dienst voortdurend of tijdelijk belast persoon, die opzettelijk zaken bestemd om voor de bevoegde macht tot overtuiging of bewijs te dienen, akten, bescheiden of registers, welke hij in zijn bediening onder zich heeft verduistert, vernielt, beschadigt of onbruikbaar maakt, of toelaat dat zij door een ander worden weggemaakt, vernield, beschadigd of onbruikbaar gemaakt, of die ander daarbij als medeplichtige ter zijde staat, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren en zes maanden of geldboete van de vijfde categorie.

Artikel 365 - De ambtenaar die door misbruik van gezag iemand dwingt iets te doen, niet te doen of te dulden, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie.

Archivering
In Venlo is men al jaren dossiers of delen van dossiers kwijt als ze conform de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB en sinds 1 mei de WOO) worden opgevraagd, of als ze deel uitmaken van interne en/of externe onderzoeken. Enige verbetering is daar niet in te bespeuren.

Recente voorbeelden:
- De e-mail account van een vertrokken gemeentesecretaris wordt na het tijdig melden bij juridische zaken en in strijd met de wet tijdens lopende juridische procedures gewist. Dit i.v.m. bewijslast en aansprakelijkheid. Beëindiging van de arbeidsovereenkomst van de gemeentesecretaris vindt pas drie en een halve maand na opstappen plaats (zonder tussentijdse werkzaamheden). De gemeentesecretaris krijgt vervolgens de laptop en telefoon gratis mee naar huis (gegevensdragers van documenten die onder bereik van het WOB-verzoek vallen). De procedures lopen dan nog langere tijd door zonder enige transparantie hierover.

- Functioneringsverslagen van een vertrokken gemeentesecretaris verdwijnen uit het analoge personeelsdossier. Toegang tot zo’n dossier is beperkt tot enkele bevoegde personen. Zulke documenten verdwijnen niet vanzelf.

- De persoonlijke harde schijf en e-mail account van een medewerker van de Concernstaf blijkt te zijn ‘opgeschoond’. Tientallen aantoonbare documenten, waaronder correspondentie en gespreksverslagen met 50 (oud)wethouders, (oud)ambtenaren en andere betrokkenen, worden na een Wob-verzoek niet gevonden. De documenten maken deel uit van een grootschalig extern onderzoek inzake gemelde misstanden.

Dat het hierbij niet meer om incidenten gaat mag duidelijk zijn. Dat er elke keer ook geen alarmbellen afgaan en geen maatregelen worden genomen (waarbij het opvalt dat het elke keer veelal dezelfde betrokken ambtenaren zijn dan wel er kennis van hebben) duidt op een veel fundamenteler probleem.

Citaat Prof. Dr. Hans van den Heuvel:
‘In de bedrijfsvoering moet uitdrukkelijk aandacht worden besteed aan het beheersen van de juridische kwaliteit in de zin van rechtmatigheid, procedures, uitkomsten en prestaties, het handhaven van mandaten en bevoegdheden, risicobeheersing, controle van processen en stukken, checklists, standaarden, dossiervorming, functiescheiding, inkoop en aanbesteding. Bovendien is het voor de juridische positie van de gemeente nodig dat er uniforme regels komen over dossiervorming, vooral elektronische dossiervorming voor het opslaan en bewaren van gegevens, alleen al om in procesdossiers alle relevante stukken aanwezig te hebben. Doorslaggevende factoren daarvoor zijn draagvlak in de organisatie en aansturing van bovenaf.’

Beter is het niet te omschrijven. Gezien bovenstaande voorbeelden is er binnen de organisatie al jaren onvoldoende draagvlak voor juridische kwaliteitszorg en is deze ondergeschikt aan de sturing van bovenaf. Wie, wat, waarom. ‘U gaat daar niet over. Dat gaat alleen ons wat aan…’

Integriteitsfunctionaris / adviseur Integriteit
Bij de gemeente Venlo wordt al jarenlang gesproken over het aanstellen van een Integriteitsfunctionaris. Dat is opmerkelijk, aangezien er vanuit hun functie drie personen verantwoordelijk zijn voor Integriteit binnen de organisatie: de burgemeester (portefeuillehouder Integriteit), de kabinetschef (bestuurlijke Integriteit) en de juridisch controller (ambtelijke Integriteit). En dan is er nog de Commissie Integriteit die dit dient te bevorderen, bestaande uit: de burgemeester, de gemeentesecretaris, de directeur organisatieontwikkeling, de kabinetschef en de juridisch controller. Enkele zelfde personen maakten en maken ook weer deel van uit van de provinciale Stuur- en Werkgroep Integriteit Limburg.

Blijkbaar zijn de personen die voor integriteit behoren te staan al jarenlang niet in staat integriteit binnen de organisatie te borgen en te bewaken. Duidt dat op incompetentie? Of zou de oorzaak daarvan niet gewoon bij de personen zelf liggen? Burgemeester Scholten verklaarde eerder zelf geen sjoege te hebben van integriteit.

Tegen burgemeester Scholten en de juridisch controller werd in 2019 aangifte gedaan vanwege meerdere ambtsmisdrijven. Ambtsmisdrijven trouwens waarbij het college geen enkele sanctie op- of verantwoording over aflegde. De aangifte werd door de burgemeester ook niet gemeld aan de raad. De juridisch controller en juridisch adviseurs kregen meerdere klachten tegen zich ingediend, van meerdere personen. De huidige gemeentesecretaris komt in meerdere dossiers voor waar hij eerder als wethouder verantwoordelijk voor was.

Vacature
Eind 2020 wordt de vacature Integriteitsfunctionaris uitgezet voor 28 uur (solliciteer t/m 25-10-2020). De vacature wordt niet één keer (solliciteer t/m 3-1-2021) maar zelfs twee keer verlengd (sluitingsdatum 17 maart 2021). De opdracht zou middels detachering van 1 april t/m 1 oktober 2021 lopen.



De Integriteitsfunctionaris zou bij het team P&O worden geplaatst, daar waar ook de adviseur Arbeidsvoorwaarden en Rechtspositie onder valt, degene die juist moet toezien op het functioneren van medewerkers en het bijhouden van personeelsdossiers (!). D.w.z. ook zaken m.b.t. plichtsverzuim die kunnen leiden tot strafontslag.

De functie wordt echter niet ingevuld. En niet omdat er wellicht geen geschikte kandidaten zouden zijn, maar omdat er op directieniveau gekibbel is over de invulling van die functie.


Eind 2021 wordt weer een vacature uitgezet. Nu voor een fulltime (36 uur) Adviseur Integriteit, weer geplaatst bij het team P&O (solliciteer t/m 9-1-2022).

De vacature wordt weer niet één keer (solliciteer t/m 21-2-2022) maar twee keer via de Juridische Banenbank verlengd (geplaatst 7 februari 2022, sluit t/m 8 april 2022).

Zo ben je dus bijna twee jaar verder, zonder enige vooruitgang. Het is een beproefde ambtelijke, bestuurlijke en politieke tactiek: in eerste instantie zolang mogelijk negeren, ontwijken, van mening verschillen, prioriteiten stellen (Integriteit is dat dus bij de gemeente Venlo niet) en vervolgens procedures zoveel mogelijk verlengen (juridiseren). Want stel je voor dat je als college of directie zelf op de vingers wordt getikt door de adviseur Integriteit, of erger. ‘U kunt wel zeggen dat dat zo is, maar dat zien wij toch anders (en willen we eigenlijk ook niet)…’

Bestuurscultuur
Het rapport ‘Engelen bestaan niet’ – De Limburgse bestuurscultuur onderzocht’, werd 28 januari 2022 gepresenteerd en leverde een summiere inkijk wat de gemeente Venlo betreft. Onderzoekers Drs. Arno Visser, Drs. Prof. Dr. Paul Frissen en Mr. Kitty Nooy werden bij hun onderzoek ondersteund door bureau Berenschot.

Op het rapport kwam vrijwel onmiddellijk veel inhoudelijke en fundamentele kritiek, o.a. van deskundigen Klaartje Peters (voorzitter van de Venlose rekenkamer), Hans van den Heuvel (inderdaad van het rapport uit 2007) en hoogleraar staatsrecht Paul Bovend'Eert. De commissie-Visser leverde een ‘slecht en schadelijk rapport’, meldde NRC. Klaartje Peters noemde het bij L1 ‘beneden alle peil.’

De eerder door de provincie Limburg ingehuurde Wim Derksen gaf een inkijk hoe het in de praktijk eraan toegaat. Voor ervaringsdeskundigen niets nieuws.

Het rapport van Visser c.s. werd in de Statenvergadering van 1 april besproken en ter kennisgeving aangenomen. Het kon bij publicatie eigenlijk al gelijk de prullenbak in. Een mislukte afleidings- en witwasoperatie. Gouverneur Roemer stelde daarop een nieuw meldpunt in, aangezien er geen recht was gedaan aan de melders en er inhoudelijk geen enkel inzicht was en werd gegeven. Zo ben je wel weer een jaar – en een paar ton lichter – verder.

Van de in totaal 286 meldingen – afkomstig van 144 melders, de commissie ging met slechts 21 melders, veelal ambtenaren, in gesprek – heeft 12% betrekking op de gemeente Venlo. Met de gemeenten Bergen, Eijsden-Margraten en Venray is Venlo daarmee uitschieter. Is dit opgepikt door het college? Door de raad? Door de lokale waakhonden van de democratie? Wil in Venlo iemand überhaupt wel weten wat er is gemeld?

Waarom heeft de gemeente Venlo eigenlijk zelf geen meldpunt waar burgers terecht kunnen en meldingen professioneel en volledig onafhankelijk extern zonder aanzien des persoons worden onderzocht? Dat er in Venlo uit eigen beweging geen kritische vragen over worden gesteld en er geen debat plaatsvindt is tekenend.

'Oude’ en ‘nieuwe’ bestuurscultuur. Maar daar gaat het natuurlijk niet om. Het gaat simpelweg om behoorlijk bestuur zoals in de algemene beginselen (ABBB) beschreven. Basis. Grondhouding. Aansturing.

Over bestuurscultuur is het vanuit het Venlose college doodstil. In het vorige week gepresenteerde Coalitieakkoord staat geen enkele keer bestuurscultuur, integriteit of transparantie vermeld. Was er in het Coalitieakkoord 2018 nog sprake van Transparantie en Herstel in verloren gegaan vertrouwen, zijn die nu geschrapt. Integriteit komt net zoals in 2018 niet voor. In die zin is Venlo wel consistent.

De raad probeert het nog enigszins. Na de zomer is op 9 en 10 september een heisessie Bestuurscultuur gepland. Hopelijk realiseert de raad zich daar dan ook dat ze op dat punt ook het college dienen te controleren en portefeuillehouders zich dienen te verantwoorden.

Coalitieakkoord 2022
Samen verder bouwen aan een gezond Venlo! Is de titel van het nieuwe Coalitieakkoord van EENLokaal, CDA, PvdA en GroenLinks. Opvallend is de terugkeer van het CDA, na alle integriteitskwesties in het Limburgse met daarin een hoofdrol weggelegd voor Venlonaar Ger Koopmans. Oud-buurman en protegé van hem uit Schandelo, Tom Verhaegh, wordt nu wethouder.

En PvdA’er Erwin Boom kan als oud-adviseur van Jos van Rey binnenkort zijn voormalige baas met alle egards in Venlo ontvangen. Misschien een idee om – zoals in 2007 met destijds wethouder Mark Verheijen – weer een uitwisseling te organiseren? Naar verluidt kunnen Boom en Van Rey het nog steeds goed met elkaar vinden.


Het feit dat burgemeester Scholten binnen het nieuwe college ook Juridische Zaken in portefeuille krijgt, is vragen om een voortzetting van de afgelopen jaren. Dat geen enkele wethouder ter discussie stelt of de clustering van Archiefwet, Integriteit en JZ (WOB/WOO) wel zo’n goed idee is gezien de persoonlijke betrokkenheid van de portefeuillehouder in talloze dossiers waar juist integriteitskwesties spelen, en de rechtbank al talloze keren heeft uitgesproken dat er m.b.t. de juridische kwaliteitszorg inzake de WOB/WOO weinig deugt, duidt erop dat lef, kritisch en lerend vermogen geheel ontbreken.

Kan Prof. Dr. Hans van den Heuvel nog eens voor een gedegen analyse en dit keer dwingende aanbevelingen worden ingeschakeld, met als opdracht wat er sinds 2007 qua integriteitsbeleid is gebeurd? Dan mag hij natuurlijk niet alle klachten, meldingen, onderzoeken, conclusies en verantwoordelijkheden i.r.t. de gedragsregels/instrumenten buiten beschouwing laten. Zonder aanzien des persoons.

Sinds 2021 is er een organogram beschikbaar op de gemeentelijke website. Daarin wordt inzichtelijk gemaakt hoe de organisatie is opgebouwd en worden de vier hoogste ambtenaren met naam genoemd. De hoogste ambtenaar is de algemeen directeur / secretaris. Daarna volgt de concern controller en twee verdere directeuren: twee functies die pas in 2018 in het leven werden geroepen. De drie directeuren sturen gezamenlijk 27 teamleiders aan. Hoewel de griffier ook een (top)ambtenaar is, is deze in dienst van de raad en niet van het college.

Ambtenaren treden meestal niet op de voorgrond en blijven onbekend voor het publiek. Met topambtenaren, bepaalde beleidsadviseurs en woordvoerders ligt dat anders. Zij informeren met enige regelmaat de raad, de pers en juist het publiek. Daarnaast is er wetgeving m.b.t. bepaalde functies en de daarbij te hanteren transparantie.

Onder de Wet open overheid dienen functies en namen van ambtenaren die wegens hun functie in de openbaarheid treden in documenten leesbaar te worden verstrekt. Verder dient er een afweging te worden gemaakt tussen bescherming van de persoonlijke levenssfeer van ambtenaren en verzochte transparantie. Het zou immers aannemelijk kunnen zijn dat het belang van openbaarheid zwaarder weegt.

Daarnaast dienen conform Artikel 5 van de ambtenarenwet 2017 nevenwerkzaamheden van ambtenaren in salarisschaal 14 en hoger te worden gepubliceerd. De provincie Limburg publiceert al jaren zo’n overzicht. Bij de gemeente Venlo zijn ze daar echter pas sinds kort mee begonnen. De gemeente Venlo publiceerde ook jarenlang niet de financiële belangen van collegeleden, zoals van de wethouders Jos Teeuwen (Belceramics BV, De Lings BV) en Stephan Satijn (Proxorao BV). Portefeuillehouder: Antoin Scholten.

Social Media
Op diverse ‘sociale’ platforms zijn veel ambtenaren actief tot zeer actief. Van hoog tot laag. Daar worden vooral ontwikkelingen van de werkgever gedeeld en meestal ook alleen bejubeld. Kritiek zul je er weinig tot nooit tegenkomen. Het is voornamelijk netwerken. Voor het publiek is dit allemaal goed te volgen. Op de nodige profielen is ook te vinden dat zij naast hun werk nevenfuncties en -belangen hebben. Ze hebben een eigen bedrijf, zijn bestuurslid bij een stichting, zitten in een commissie, of zijn burger-, raads- of statenlid. Of ze hebben die ambitie en stellen zich kandidaat. Maar hoe verhouden die belangen zich tot elkaar? Wringt dat niet soms bij een (top)ambtenaar? Die beschikt immers vaak over voorkennis, adviseert over beleid en heeft mogelijk zelfs beslissingsbevoegdheid.

Recent kon u in De Limburger een artikel lezen over het jaarverslag Integriteit 2020-2021 van de gemeente Venlo. Daarin kwam naar voren dat ambtenaren van de gemeente Venlo niet altijd goed hun nevenfunctie melden. Worden ze daar dan niet pro actief op gewezen of op gecontroleerd? Wat hebben de portefeuillehouder en toezichthoudende ambtenaren na al die jaren van gemelde misstanden, dure onderzoeken en harde conclusies nu geleerd? Venlo Transparant weet het antwoord wel. Problemen worden immers niet opgelost met de denkwijze die deze hebben veroorzaakt, maar ook niet met de personen die deze denk- en handelwijze blijven aanhangen en uitdragen. Het tekent het gebrek aan zelfreiniging, zelfreflectie en definieert (dus) de heersende bestuurscultuur.

Daar getuigen ook de volgende alinea’s van:


Drempel, angst. Geen goede tekenen. Ook al is er sinds jaar en dag wet- en regelgeving dat melders die formeel een misstand indienen (klokkenluiders) tegen benadelingen moeten worden beschermd. De praktijk is helaas niet zo. Misbruik is aan de orde van de dag om klokkenluiders het zwijgen op te leggen. Met name door leidinggevenden. En elke schending van die rechtsbescherming levert weer een misstand op, en een melding. Het zal u dan ook niet verbazen dat meerdere klachten en zelfs aangifte is gedaan tegen leden van concernstaf. Want de hoeders van integriteit zijn dat zelf niet altijd.

Venlo ontwikkelt zich sinds een aantal jaren tot een netwerkorganisatie. Venlo draagt dat ook zo uit. Sta er eens even bij stil: een overheidsorgaan als netwerkorganisatie. Het toont aan hoever het denken en handelen over wat een overheid behoort te zijn is ontspoort. Over verkokering, tunnelvisie en netwerkcorruptie geen woord. Voordat er bewustwording is en deugdelijke aansturing optreedt is dat netwerk al verandert in een fuik waar handelen wordt bepaald door ingesleten gewoonten en persoonlijk belang. Vooral als (top)ambtenaren 10 tot soms wel 30 jaar deel uitmaken van dezelfde bestuurscultuur en slechts een enkele keer rouleren op hetzelfde niveau.


In het organogram van de gemeente Venlo zijn de inmiddels 6 programmamanagers naast de teams gepositioneerd en vallen onder de aansturing en verantwoordelijkheid van de concern controller en de algemeen directeur/secretaris.

Na de laatste reorganisatie in 2016/2017 - waarbij het gros van de teamleiders al dan niet gedwongen aan de kant werd geschoven en de functie van afdelingshoofd kwam te vervallen - zijn er meerdere nieuwe topfuncties gecreëerd, waaronder de twee directeuren en de programmamanagers. Heeft dit echter ook tot een transparantere, integere en inhoudelijk kundigere organisatie c.q. bestuurscultuur geleid?

Directie & concernstaf
We nemen twee niveaus van de gemeente Venlo onder de loep: directie en concernstaf. Beide sturen grotendeels de ambtelijke organisatie aan en adviseren gevraagd en ongevraagd B&W. Concernstaf is met een klein team van slechts 15 tot 20 personen en de taken die zij dienen uit te voeren een spil in de organisatie. De meeste ambtenaren die er werken zijn al geruime tijd in vaste dienst en dragen dus niet alleen veel verantwoordelijkheid met zich mee, maar hebben ook veel kennis over interne en gevoelige aangelegenheden. Ook wat betreft hun eigen handelen. In 2019 lekten alle teamplannen uit. Een onbedoelde publicatie op de gemeentelijke website leidde tot een feest aan transparantie.

Trainees en stagiairs lopen geregeld mee, ondersteunen het team en groeien soms door naar een baan. Richting Zuid is bijvoorbeeld een instrument van de provincie Limburg waarbij trainees worden klaargestoomd voor een carrière bij de overheid en o.a. bij gemeenten worden geplaatst. De mogelijkheden om daarna richting andere bestuursorganen of gemeenschappelijke regelingen door te stromen zijn legio.

Recentelijk kon u nog uitgebreid lezen hoe dat volledig kan ontsporen d.m.v. systematisch doofpotgedrag. Van trainee naar politicus. Hoe vaak zal zoiets voorkomen?

Partijpolitiek
Vraag is hoe het zit het met (top)ambtenaren van het niveau directie en concernstaf die een politieke carrière als nevenfunctie hebben (of andersom), deze langdurig hebben gehad dan wel pro actief ambiëren. Dat is onderdeel van het publieke debat. Bij de gemeente Venlo valt op dat meerdere (top)ambtenaren, ook recente aanstellingen, een hoog partijpolitieke achtergrond hebben. Na een inventarisatie rijst dan de vraag of er mogelijk sprake is van een onevenredige invloed van bepaalde politieke partijen op het ambtenarenapparaat? Zijn de aanstellingen wel politiek en maatschappelijk representatief? Is er mogelijk sprake van oneigenlijke beïnvloeding? En wat komt eigenlijk op de eerste plaats? Het ambtenaar zijn, de al dan niet zakelijke nevenfunctie, of de partijpolitieke overtuiging en carrière? Of maakt het allemaal deel uit van netwerken om hogerop te komen?

Twan Beurskens - VVD
Voor de VVD wethouder in Venlo van 2006 t/m 2012 en gedeputeerde in Limburg van 2012 t/m 2018. Sinds 8 maart 2018 als algemeen directeur / secretaris terug bij de gemeente Venlo. Hij werd pas kandidaat in de tweede sollicitatieronde. Burgemeester Antoin scholten (VVD) was lid van de selectiecommissie. Twan Beurskens was in 2012 als wethouder weer portefeuillehouder voor de benoeming van burgemeester Antoin Scholten.

Twan Beurskens benoemde kort na zijn aanstelling de eerste vier programmamanagers, waarvan er drie eerder afdelingshoofd waren. Een daarvan – Roel Versleijen – ‘vertrok’ in 2019 om naar het onderwijs te gaan en was bij de raadsverkiezingen van 2022 lijstduwer voor de VVD. Inmiddels directeur van Woningcorporatie Antares waar hij oud CDA-wethouder Paul Stelder opvolgde.

Een half jaar geleden werd Twan Beurskens nog als secretaris geïnterviewd over de Brightlands Campus Greenport Venlo, waar hij zelf als wethouder en gedeputeerde verantwoordelijk voor was. Op dit moment loopt al maanden een onderzoek naar de dubieuze gronddeals bij vastgoedbedrijf Californië BV (aandeelhouders o.a. de gemeente Venlo en provincie Limburg) na het voorkomen bankroet van de vastgoedtak Campus Greenport (aandeelhouders gemeente Venlo en provincie Limburg) die miljoenen kostte. Directie en commissarissen van Californië BV traden eind vorig jaar af. Verantwoordelijk gedeputeerde is mede VVD’er Stephan Satijn. In 2012 was hij de opvolger van Twan Beurskens in Venlo en t/m 2018 portefeuillehouder van Greenport.


Jos Beckers - CDA
Sinds 2018 concern controller. Voor de meeste inwoners van Venlo wellicht onbekend. Voor degenen die zijn ingevoerd in de vele Limburgse integriteitskwesties is hij dat echter niet. Vanaf 1998 is hij raadslid in de gemeente Echt en vanaf 2003 fractievoorzitter voor het CDA in de gemeente Echt-Susteren. Van 2001 tot 2006 werkte hij al eens voor de gemeente Venlo als organisatieadviseur en combineerde die functies. In 2006 werd hij wethouder voor financiën, sociale zaken, WMO, sport en vanaf 2010 ook locoburgemeester.

In Echt-Susteren ging het tussen 2007 en 2010 mis toen coalitiepartijen na de verkoop van Essent-aandelen opbrengsten verdeelden onder hun eigen clubs. De Limburger ontdekte dat meerdere verenigingen gemeenschapsgeld hadden ontvangen waar bestuursleden ofwel ook prominent CDA-lid ofwel volksvertegenwoordiger waren, Twee collega wethouders van Jos Beckers stapten uiteindelijk op. Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING) werd ingeschakeld en concludeerde dat er o.a. sprake was van misbruik van bevoegdheden. De wethouders hadden eigen belangen en die van hun partij boven het gemeentelijke en publieke belang gesteld. De kwestie kreeg de naam Sinterklaasaffaire vanwege het uitdelen van ‘cadeautjes.’

Kort daarna volgde een tweede kwestie. Als wethouder zorgde Jos Beckers er voor dat een gemeentelijke opdracht werd gegund aan een bedrijf waar hijzelf een zakelijke relatie mee had. Hij verhuurde sinds 2008 een pand aan Ballast Nedam Infra. De raad wist van niets. Destijds burgemeester was Dieudonné Akkermans van het CDA, die in 2021 als burgemeester van de gemeente Eijsden-Margraten opstapte vanwege de IKL-affaire (CDA’er Herman Vrehen). Burgemeester Akkermans was ook voorzitter van de IKL-Raad van Toezicht.

Op 17 februari 2012 gaf wethouder en locoburgemeester Jos Beckers in een persmededeling aan dat hij meer tijd aan zijn gezin wilde besteden en trad af als wethouder. In 2013 kwam hij als projectmanager weer terug bij de gemeente Venlo. In 2018 klom hij op tot concern controller. Zijn bedrijf B.O.B. (beheer van onroerend goed) staat nog steeds ingeschreven bij de KvK.

Harry Smeets - VVD
Strategisch adviseur / bestuursadviseur concernstaf. Werkzaam bij de gemeente Venlo sinds 2006. Lobbyt voor en vertegenwoordigd de gemeente Venlo regionaal, bij de provincie Limburg en de G40 waar hij eerder van 2009 t/m 2012 secretaris / ambtelijk voorzitter was. Sinds 1998 raadslid voor de VVD in de gemeente Heumen. Van 2001 t/m 2019 fractievoorzitter en meerdere malen lijsttrekker voor de VVD. Als langstzittend raadslid plaatsvervanger van de burgemeester als voorzitter van de gemeenteraad. Daarnaast voorzitter van de werkgeverscommissie van de gemeenteraad.

Daarnaast is hij voorzitter van meerdere rekenkamercommissies, waaronder van de gemeenten Beesel, Overbetuwe en Berg en Dal. Vanaf februari 2023 is hij ook directeur van de rekenkamer gemeente Beuningen. Opmerkelijk: sinds 2022 is een collega bij concernstaf - werkzaam voor de gemeente Venlo sinds 2001 - ook extern lid van de rekenkamer gemeente Heumen, waar Harry Smeets sinds 1998 raadslid is.
 
Vivian Moonen - CDA
Per 1 januari 2023 de nieuwe kabinetschef van de gemeente Venlo. Dat zal vele burgers zijn ontgaan. Daarmee is zij min of meer de rechterhand van burgemeester Antoin Scholten. Vanaf 2004 senior adviseur bij Waterschap Peel en Maasvallei en vanaf 2017 bij Waterschap Limburg. Vanaf 2013 t/m 2022 lijsttrekker, fractievoorzitter en raadslid voor het CDA in de gemeente Peel en Maas. Vanaf 2019 t/m 2022 lid van het dagelijks bestuur van het CDA Limburg, samen met de in 2021 opgestapte wethouder uit Venray Anne Thielen.


Jonathan Felix - VVD
Vanaf juni 2022 Kwaliteitsadviseur bestuurlijke besluitvorming bij concernstaf. Vanaf oktober 2020 burgercommissielid voor de VVD bij de provincie Limburg. Vanaf mei 2022 fractievoorzitter voor de VVD in Roermond. Eigenaar van eenmanszaak FELIX.

Sinds 2013 actief voor de VVD. Kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen Sittard-Geleen in 2014 en 2018 en Provinciale Staten in 2015 en 2019. Via het Traineeship Richting Zuid in 2020 en 2021 als programmamedewerker gedetacheerd bij de gemeente Venlo. Vanaf 2019 politiek medewerker en burgercommissielid van de Limburgse VVD.


Maartje Roelofs - VVD
Vanaf 2021 t/m 2023 beleidsondersteuner concernstaf. Op dit moment beleidsondersteuner Regio Noord-Limburg (samenwerkingsverband) voor de gemeente Venlo. In 2017 t/m 2018 burgerraadslid voor de VVD en van 2018 t/m 2021 fractievoorzitter van de VVD in de gemeente Cuijk. In 2023 kandidaat voor de provinciale staten Noord-Brabant (nr. 6). Sinds 2021 lid regionale commissie Raam Waterschap Aa en Maas.


Veiligheidsregio Limburg-Noord (VRLN)
Zoals u wellicht weet is Antoin Scholten (ambtshalve) ook voorzitter van de Veiligheidsregio Limburg-Noord. Toch een belangrijke organisatie die vaak in de aandacht ondersneeuwt, zoals het Waterschap Limburg en de talloze gemeenschappelijke regelingen waar het toezicht vanuit de raad op de bedrijfsvoering veelal ontoereikend is (zie ook Greenport).

Antoin Scholten - VVD
Maakte begin jaren 80 als vicevoorzitter deel uit van het bestuur van de JOVD, samen met penningmeester Hans Veltkamp. Met deze makelaar uit Hattem richtte hij in 2005 de Generaal Hoeferstichting op. Doel: aankoop, restauratie en exploitatie van monumenten. Op de website en uit de jaarverslagen is echter maar een wezenlijk project te herleiden: boerderij De Middenhof in Terwolde. Het geld van de Generaal Hoeferstichting is grotendeels belegd in een lening aan Stichting Behoud IJsselhoeven die de boerderij beheerd en verhuurd als zorglocatie. Delen van de lening zijn door de jaren heen grotendeels kwijtgescholden. Hans Veltkamp is secretaris / penningmeester van beide stichtingen.

Antoin Scholten is niet te beroerd om vanuit zijn ambt zijn oude vriend te helpen:

Sinds kort is op de gemeentelijke website ook gepubliceerd dat burgemeester Antoin Scholten lid is van de Scoutingcommissie van de VVD Limburg. De scoutingscommissie heeft als opdracht ‘…het scouten en begeleiden van VVD-ers die bovenlokale ambities hebben. Of dit nu is als lid van Provinciale Staten, Gedeputeerde Staten of als lid van een waterschap. De scoutingscommissies voeren hiertoe oriënterende gesprekken met leden. Ook potentiële wethouders (van buiten), burgemeesters en mensen die namens de VVD actief willen zijn in het maatschappelijk middenveld worden gescout en kunnen bij hen terecht.’


De gemeente Venlo geeft echter niet aan sinds wanneer hij deze functie vervuld en of er vanuit die functie verbindingen zijn met personen die voor de gemeente Venlo hebben gewerkt,op dit moment werken, of op enig andere wijze eraan zijn gelieerd. Het toezicht op nevenfuncties bevindt zich in de portefeuille van Antoin Scholten zelf, evenals Integriteit. Met inmiddels twee aangiftes bij het OM achter zijn naam had hij die normaliter allang moeten afstaan.

Carolien Angevaren - VVD
Eind 2022 werd bekend gemaakt dat Carolien Angevaren per 1 februari 2023 de nieuwe directeur van de Veiligheidsregio Limburg-Noord zou worden. Carolien Angevaren was destijds nog regionaal Commandant Brandweer en plaatsvervangend directeur Veiligheidsregio Utrecht. Ze is langdurig politiek actief te zijn voor de VVD. Van 1999 tot 2003 statenlid in Noord-Brabant. Van 2003 t/m 2006 burgercommissielid. Van 2006 t/m 2015 raadslid in de gemeente Cuijk, Vanaf 2015 lid van het algemeen bestuur bij het Waterschap Aa en Maas. In 2022 was ze nog kandidaat raadslid in de gemeente Heusden (nr. 9).

In 2019 ontving ze in een vergadering van de VVD Regio Zuid van het hoofdbestuur de Stikkerplaquette (minimaal 20 jaar een politieke functie vervuld).


Jeroen Hendrikx
Sinds 2021 werkzaam voor de Veiligheidsregio Limburg-Noord in diverse functies, voornamelijk m.b.t. crisisbeheersing. Van 2016 t/m 2017 secretaris van de JOVD. In 2016 ook kandidaat raadslid voor de VVD Venlo (nr. 10). Vanaf 2018 t/m 2022 fractieondersteuner van de VVD Venlo. Schreef in 2021 het partijprogramma voor de VVD Venlo. In 2019 stagiair bij de provincie Limburg. Van 2020 t/m 2021 werkzaam voor de Tweede Kamerfractie van de VVD. Vanaf 2022 commissielid van de VVD in Roermond. In 2023 kandidaat Statenlid voor de VVD (nr. 10).


Valt u als argwanende lezer iets op? Overeenkomsten, patronen? Het CDA en de VVD zijn ruim vertegenwoordigd in directie en concernstaf, op soms cruciale posities. Beide maakten echter geen deel uit van de coalitie 2018-2022 en de VVD doet dat nog steeds niet. Beide zitten qua populariteit ook in de lift naar beneden. Aanstellingen met een partijpolitieke nevenfunctie nemen echter niet af. De coalitie in Venlo zit ingeklemd tussen een VVD burgemeester en een VVD directeur / secretaris die naar verluidt ook actief fondsen werft. Het zal vast en zeker nooit een rol spelen. Iets met transparantie en nieuwe bestuurscultuur?

Niet alle beschikbare informatie is gepubliceerd. Er zijn nog talloze verbindingen tussen (top)ambtenaren en nevenfuncties waarbij stichtingen weer worden gesubsidieerd door de gemeente en de provincie. En onder de woordvoerders en communicatieadviseurs zijn ook enkelen die politiek actief zijn of waren. U kent ze vast.

U heeft afgelopen week misschien gestemd. Ambtenaren kunt u echter niet kiezen. Wel hun politieke nevenfuncties. Professioneel als ze zijn houden ze die natuurlijk buiten de deur.

Bovenstaande is een bijdrage aan de politiek-maatschappelijke discussie betreffende (mogelijke) onevenredige partijpolitieke vertegenwoordiging en oneigenlijke beïnvloeding binnen het openbaar bestuur op ambtelijk en bestuurlijk niveau, in het licht van (mogelijke) netwerkcorruptie.

Heeft u aanvullingen? Venlo Transparant ontvangt deze graag via het formulier.

Hubert Bruls huurde in de periode 2008 t/m 2009 als burgemeester van Venlo meermaals het bedrijf van een jeugdvriend, studiegenoot, oud-collega en partijgenoot in: Assista Juristen bv uit Den Bosch. Bij één opdracht deed Hubert Bruls dat zelfs persoonlijk, enkelvoudig onderhands. Deze opdracht bestond uit twee fases: 1) Opstellen van een onderzoeksplan en 2) Uitvoeren van dit onderzoeksplan.

De kosten voor de eerste fase bedroegen minder dan de drempel voor een meervoudige aanbesteding: € 25.000,-. De kosten voor de tweede fase – die in een later stadium eveneens aan Assista Juristen werd gegund – zijn niet bekend: de gemeente Venlo kan geen facturen of betalingsverzoeken overleggen. Wel is het gezien de inzet van telkens twee medewerkers, de bestede tijd en cumulatieve kosten, zeer goed mogelijk dat er buiten (de schijn van) belangenverstrengeling – en daarmee het schenden van de gedragscode – ook sprake is van het schenden van de aanbestedingsregels.

Voorgaande blijkt uit documenten die na een Wob-verzoek door het college van B&W Venlo zijn verstrekt. Veel informatie in de documenten is echter zwartgelakt, waaronder de bedragen. Verder zijn een aantal documenten niet verstrekt. Het college van B&W sluit ook niet uit dat documenten zijn vernietigd. Welke blijft echter onbekend.

Collegebesluit 1 juni 2021:

Mede-eigenaar van Assista Juristen is Wim Wetzels. Wim Wetzels liet zich over zijn persoonlijke band met Hubert Bruls interviewen door het Financieel Dagblad (2020) en door De Limburger (2021), net als oud-wethouder en huidig VVD-raadslid Mark Verheijen. Assista Juristen werd in 2010 gewijzigd in Assista Services bv.

Opdrachten Assista Juristen
Januari/februari 2008 – Interim P&O ondersteuning inzake projectsecretariaat t.b.v. Plaatsingsprocedure invoering directiemodel. Ondersteuning tevens door Assista Scriba bv (Venlo).

Maart/april 2008 – Onderzoek conform verordening artikel 213a GW: Grondbeleid met een belangrijke toespitsing op Risicomanagement grondexploitaties. De offerte van Assista Juristen voor deze opdracht is gedateerd 18 april 2008 en gericht aan het team Concernstaf. Van tevoren werd overleg gevoerd met medewerkers van de gemeente Venlo. Portefeuillehouder: VVD-wethouder Mark Verheijen.

Offerte 18 april 2008:

Het directieteam (DT) van de gemeente Venlo stemde op 12 juni 2008 in met de gunning aan Assista Juristen. Opvallend daarbij is dat op dat moment de functie van concerncontroller niet was ingevuld. Dat gebeurde pas kort na de gunning waarvan de verantwoordelijkheid naar de concerncontroller werd geschoven.

DT-voorstel 12 juni 2008:

Collegevoorstel voor vergadering B&W 24 juni 2008:

Collegebesluit 24 juni 2008:



Deze opdracht bestond echter uit twee fases: 1) Opstellen van een onderzoeksplan en 2) Uitvoeren van het onderzoeksplan.

De gunning voor het opstellen van het onderzoeksplan werd vervolgens op 26 juni 2008 in een brief van B&W Venlo aan Assista Juristen meegedeeld, en werd persoonlijk door Hubert Bruls ondertekend. Een kopie van de offerte van Assista Juristen van 18 april 2008 werd eveneens op 26 juni 2008 persoonlijk door Hubert Bruls ondertekend, en retour gestuurd naar Assista Juristen. Bij deze opdracht werd de inzet van twee medewerkers vermeld en aangegeven dat de opdracht 2 à 3 weken zou duren.

Assista Juristen blijkt echter buiten de aangegeven expertise van alle markten thuis. N.a.v. een onderhoud bij de gemeente Venlo volgde in juli 2008 een offerte inzake lerende organisatie de casus 'overlast jongeren Venlo-Blerick.’ Weer zou het hier gaan om de inhuur van twee (mogelijk dezelfde) medewerkers. De opdracht ging echter aan Assista Juristen voorbij en werd gegund aan een ander bedrijf.

Op 6 februari 2009 stuurde Assista Juristen een offerte m.b.t. de tweede fase van de opdracht: Uitvoering art. 213a onderzoek Ontwikkelbedrijf i.r.t. projectsturing en risicomanagement. De offerte was gericht aan de Afdeling Concernstaf. Op 10 februari 2009 volgde de gunning van deze opdracht. De gunning werd door het Hoofd van de afdeling Staf, bestuur en directie aan Assista Juristen meegedeeld.

Brief gemeente Venlo aan Assista Juristen 10 februari 2009:

De Eindrapportage van deze opdracht werd door Assista Juristen op 12 juni 2009 naar de Afdeling Concernstaf gestuurd en op 25 augustus 2009 vanuit Staf, bestuur en directie ingebracht middels een collegevoorstel. De rapportage werd buiten B&W ook aan de Audit Commissie aangeboden. De raad werd midden november door RIB 2009 / 124 geïnformeerd. Ook de rekenkamer werd op de hoogte gebracht van de resultaten. Portefeuillehouder was nog steeds VVD-wethouder Mark Verheijen.

RIB 2009 / 124:
´In het 4e kwartaal van 2008 hebben wij een onderzoeksbureau opdracht gegeven om de onderzoeksopdracht nader uit te werken. Het onderwerp voor het onderzoek was dermate breed dat een nadere toespitsing ons gewenst leek. De opdracht is uitgevoerd door Assista Juristen te ’s Hertogenbosch. Eind oktober heeft dit bureau een tweetal notities opgeleverd, te weten: een globale foto en onderzoeksrichting en een onderzoeksplan. Deze stukken zijn op 3 februari besproken door ons college. Beide stukken zijn vervolgens besproken in de Audit Commissie. Uw Raad is middels een RIB 2009 – 7 geïnformeerd over de voortgang.

In de eerste helft van 2009 is het onderzoek uitgevoerd. Hiervoor is door ons college eveneens opdracht verstrekt aan eerdergenoemd bureau Assista Juristen.´

Volgens het college van B&W heeft het college dus op 3 februari 2009 over de opdracht vergaderd. Documenten van deze vergadering (agenda, notulen e.d.), de twee notities en documenten van de Audit Commissie zijn echter niet verstrekt. De datum van deze vergadering is opmerkelijk. Zoals eerder aangegeven stuurde Assista Juristen drie dagen later op 6 februari 2009 de tweede offerte naar de afdeling Concernstaf, en stuurde het Hoofd van de afdeling Staf, bestuur en directie vier dagen later op 10 februari 2009 (verzonden 11 februari) de opdrachtbevestiging naar Assista Juristen.

In april 2009 volgde nog een verdere opdracht: het verrichten van nader onderzoek naar het mogelijk uitbesteden en privatiseren van begraafplaatsen. Doorlooptijd van het onderzoek bedroeg 4 à 6 weken. De opdracht werd gegund (Rapport Marktverkenning uitbesteden en privatiseren begraafplaatsen gemeente Venlo, 29 mei 2009).

Gedragscode
Raadsbesluit, Vaststelling gedragscode college gemeente Venlo, 5 november 2004 (2010). De gedragscode voor bestuurlijke integriteit (voor leden van het college) bepaalt onder meer:

3.2. Bij privaat-publieke samenwerkingsrelaties voorkomt het collegelid (de schijn van) bevoordeling in strijd met eerlijke concurrentieverhoudingen.
3.3. Een collegelid, dat familie- of vriendschapsbetrekkingen of anderszins persoonlijke betrekkingen heeft met een aanbieder van diensten aan de gemeente, onthoudt zich van deelname aan de besluitvorming over de betreffende opdracht.
3.4. Een collegelid neemt van een aanbieder van diensten aan de gemeente geen faciliteiten of diensten aan die zijn onafhankelijke positie ten opzichte van de aanbieder kan beïnvloeden.

‘Als in strijd ermee wordt gehandeld, is er sprake van niet-integer gedrag.’ Aldus Prof. dr. JHJ van den Heuvel in het rapport: Niet bij plannen alleen: Het Integriteitsbeleid van de gemeente Venlo doorgelicht. De opdracht hiervoor werd in 2006 door zowel het college van B&W als de raad gegeven en werd in 2007 gepresenteerd, enkele maanden voor de inhuur van Assista Juristen. Onderdeel van het onderzoek: gesprekken met vier raadsleden, zesenveertig (top)ambtenaren, waaronder van de directie, concernstaf, juridische zaken en OR, en drie leden van het college, waaronder Hubert Bruls.

Prof. dr. JHJ van den Heuvel:
‘Belangrijk voor de cultuur van de organisatie is dat het management consequent en consciëntieus tegen integriteitsschendingen optreedt. Bovendien dient het daarover naar de medewerkers te communiceren, zodat duidelijk wordt dat dergelijke gedragingen niet worden getolereerd. Indien tegen aantastingen niet, aarzelend, onduidelijk of halfzacht wordt opgetreden is dat een signaal dat aan integriteit niet al te veel waarde wordt gehecht. Consequentie daarvan is dat onbestraft niet-integer gedrag ander soortgelijk gedrag uitlokt. Tevens bestaat het gevaar dat aanvankelijk kleine overtredingen van integriteitsregels bij het uitblijven van correctie uitgroeien tot grotere schendingen.’

Post Hubert Bruls
Hubert Bruls vertrok in 2012 voor de functie van burgemeester naar Nijmegen. Van 2013 t/m 2015 volgde onder burgemeester Antoin Scholten een doorlopende inhuur van Assista Scriba plaats t.b.v. ondersteuning van het team P&O en het team Inkoop (!). Kosten: € 102.389,79. Het college van B&W kan geen documenten m.b.t. de aanbesteding – aanvragen voor en ingediende offertes – overleggen.

In december 2015 declareerde Assista Juristen bij de gemeente Venlo € 2635,62 t.b.v. ‘verrichte werkzaamheden als extern secretaris c.q. HR-jurist van het in- en uitplaatsingsproces bij DCGV (Greenport).’ In januari 2016 volgde voor dezelfde werkzaamheden nog een declaratie van € 4087,62 waarbij ook CAPRA advocaten was betrokken.

Documenten m.b.t. deze aanbesteding kan het college van B&W ook niet overleggen. Evenmin documenten m.b.t. de inhuur van Wim Wetzels als senior adviseur Rechtspositie en Arbeidsvoorwaarden van maart 2018 t/m mei 2019. Deze inhuur zou volgens het college van B&W niet via genoemde rechtspersonen zijn verlopen. De wijze van inhuur en kosten blijven daarom onbekend.

Ambtenaar Venray / Venlo
Opvallend is verder dat een ambtenaar van de gemeente Venray – en in een later stadium van de gemeente Venlo – tussen 2008 en 2010 bestuurder is geweest bij Assista Juristen en tussen 2009 en 2011 bij Recht en Rede bv, waar ook Wim Wetzels werkzaam was. Specialisaties: arbeids- en ambtenarenrecht en bestuursrecht. Recht en Rede presenteerde zich als een netwerkorganisatie.

De ambtenaar bekleedde bij de gemeente Venray diverse functies, waaronder adviseur P&O en in 2007 en 2008 zelfs directiesecretaris. Opmerkelijk genoeg werd Assista Juristen in 2009 door de gemeente Venray ingehuurd voor parttime advies (max. 20 uur p.w.) bij een FUWA-traject (Functiebeschrijving en -waardering). Kosten: € € 91.373,-.

In diverse adviesnota’s aan het directieteam en aan B&W uit 2010 wordt deze (voormalige) ambtenaar als extern adviseur van Assista Juristen bij het FUWA-traject genoemd. De ambtenaar is later in dienst gegaan bij de gemeente Venlo. Naast zijn functies daar als organisatieadviseur/HR-strateeg en strategisch beleidsadviseur heeft hij al langere tijd een eigen adviesbureau.

Destijds college van B&W
Burgemeester Hubert Bruls CDA - vanaf 2012 burgemeester Nijmegen
Wethouder Twan Beurskens VVD - vanaf 2012 gedeputeerde, vanaf 2018 algemeen directeur / secretaris Venlo
Wethouder Mark Verheijen VVD - vanaf 2011 gedeputeerde, vanaf 2012 t/m 2015 lid tweede kamer, vanaf 2018 raadslid Venlo
Wethouder Ramon Testroote PvdA
Wethouder Herman Janssen PvdA
Wethouder Peter Freij GL
Wethouder Jan Lamers GL

In een vorig artikel werd al uit de doeken gedaan dat Hubert Bruls ten tijde van zijn burgemeesterschap in Venlo in de periode 2008 t/m 2009 meermaals het bedrijf van een jeugdvriend, studiegenoot, oud-collega en partijgenoot inhuurde: Assista Juristen BV uit Den Bosch. Bij één opdracht ondertekende Hubert Bruls zelfs de gunning en de ter goedkeuring retour gezonden offerte persoonlijk. Deze opdracht bestond uit twee fases: 1) Opstellen van een onderzoeksplan in 2008 en 2) Uitvoeren van dit onderzoeksplan in 2009. Er was zelfs sprake van een optionele derde fase: 3) Opmaken van een rapportage en het geven van een presentatie in 2010.

De kosten voor de 1^ste fase bedroegen volgens de door de gemeente Venlo verstrekte documenten minder dan de drempel van € 25.000,- voor een meervoudige aanbesteding. Hoeveel deze precies waren blijft (zwartgelakt) onbekend. Facturen zijn volgens het college niet meer terug te vinden en net als andere documenten mogelijk vernietigd. Wat wel uit de beschikbare offerte is te herleiden is dat de voorfase een doorlooptijd kende van 2 tot 3 weken.

Offerte Assista Juristen 18 april 2008. Op 26 juni 2008 voor akkoord ondertekend door Hubert Bruls:

DT(directieteam)-voorstel 3 juni 2008:

Collegevoorstel 16 juni 2008:

Collegebesluit 24 juni 2008, gunning 1^ste fase:

De kosten voor de 2^de fase in 2009 bleven in eerste instantie ook onbekend. Recent verstrekte documenten onder de WOO (Wet Open Overheid) geven echter meer prijs. Het betreft documenten die eerder buiten het besluit op bezwaar van het eerder ingediend WOB-verzoek werden gehouden. Elke fase van de opdracht werd enkelvoudig onderhands aan Assista Juristen gegund.

In het collegevoorstel van 20 januari 2009 werd de vervolgaanpak (2^de fase) van het onderzoeksplan ter goedkeuring voorgelegd. Het voorstel werd op 26 januari 2009 met de staf van wethouder Mark Verheijen (portefeuillehouder) voorbesproken. Het college van B&W ging op 3 februari 2009 akkoord. Daarbij aanwezig: voorzitter en burgemeester Hubert Bruls.

Notulen collegevergadering 3 februari 2009:



De kosten van deze 2^de fase worden nu ook in de verstrekte documenten gespecificeerd:


Evenals de kosten voor de optionele 3^de fase:

Meer dan opmerkelijk is dat bovenstaande opmaak met kostenindicaties op verzoek van de gemeente Venlo door Assista Juristen werd opgesteld en 3 dagen later in de offerte van Assista Juristen van 6 februari 2009 één op één is terug te vinden. Uit het onder het WOO-verzoek verstrekte Onderzoeksplan van Assista Juristen blijkt deze kostenindicatie al sinds eind 2008 bij de gemeente Venlo bekend te zijn.

Onderzoeksplan Assista Juristen 23 november 2008:

Offerte Assista Juristen 6 februari 2009:

De totale doorlooptijd van de 2^de fase bedroeg dus 4 tot 5 weken. Door het college werd daarvoor een maximaal budget van € 17.500,- vastgesteld. De doorlooptijd van de 1^ste fase bedroeg 2 tot 3 weken. De kosten voor de 2^de fase zijn bekend: € 2160,- per dag voor twee onderzoekers exclusief BTW en reiskosten. Er mag dus van worden uitgegaan dat de kosten voor de 1^ste fase minimaal rond de € 8.500,- zullen liggen, exclusief BTW en reiskosten. Dit gezien het verschil in doorlooptijd en het door het college vastgestelde budget. De kosten van de optionele 3^de fase laten echter al een ruimere indicatie zien. Het blijft deels giswerk omdat er volgens het college geen facturen voorhanden zijn. Ongeacht de diverse offertes en vastgestelde budgetten zouden daadwerkelijke betalingen pas eenduidig helderheid kunnen verschaffen.

Op 10 februari 2009 volgde de formele gunning van de 2^de fase door het Hoofd van de afdeling Staf, bestuur en directie.

Opknippen van een opdracht
Het valt op dat de verschillende fases binnen een en dezelfde opdracht in elkaar opvolgende jaren zijn opgeknipt en uitgevoerd (2008 en 2009, met een optionele 3^de fase in 2010), met tussentijds ruimte voor meerdere andere opdrachten voor Assista Juristen. Het heeft er alle schijn van dat men hier de aanbestedingsregels probeerde te omzeilen. De aanvraag voor de offerte van de 2^de fase heeft ook alle schijn van afstemming vooraf. Dat geldt ook voor de opmaak van de kostenindicatie. Daar lijkt niet alleen sprake van een over en weer gehanteerde copy-paste-copy-paste, maar is dat feitelijk ook.

Dat de cumulatieve kosten voor de 1^ste en 2^de fase boven de drempel voor een enkelvoudige onderhandse aanbesteding kwamen is meer dan aannemelijk. Over uitvoering van de optionele 3^de fase is geen informatie voorhanden.

KvK
De contacten met en opdrachten vanuit de gemeente Venlo begonnen kort na een naams- en zetelwijziging in het register van de Kamer van Koophandel op 31 december 2007. De eerste offerte van Assista Juristen dateert van 18 januari 2008, nadat op 10 januari 2008 al een onderhoud had plaatsgevonden i.v.m. een opdracht voor Interim P&O ondersteuning. Kort daarna wijzigen eveneens de bestuurders van het bedrijf: Assista Holding BV en de in het eerdere artikel genoemde ambtenaar van de gemeente Venray en Venlo die tot 2010 zal aanblijven.

Meldingen en onderzoeken
Dat er onder het burgemeesterschap van Hubert Bruls wel meer niet deugde is sinds 2012 en de externe onderzoeken in 2016 en 2017 m.b.t. de herontwikkelingswijk Q4 algemeen bekend. Immers, de periode die toen werd onderzocht besloeg grotendeels het burgemeesterschap van Hubert Bruls (2006 t/m 2012). Wat echter tijdens en na die onderzoeken ook bleek, was dat de door een klokkenluider en externe melder aangekaarte misstanden niet beperkt waren tot Q4 maar de gehele gemeentelijke organisatie trof. De meldingen blijken achteraf gezien nog behoorlijk bescheiden. En de daarop volgende onderzoeken vooral inperkend en sturend. Het college van B&W weigert tot op heden ook onderliggende documenten van het onderzoek Ernst & Young te verstrekken, na eerder onderliggende documenten van het onderzoek Necker van Naem middels diverse procedures jarenlang te hebben getraineerd door te ontkennen dat ze er waren.

Onderdeel van de klokkenluidersmelding in 2016 was de inhuur van Beck Communicatie van 2007 t/m 2009. Eigenaar was en is CDA'er (en inmiddels oud-directeur) Frank Beck. Dat Beck Communicatie een bedrijf was van een CDA’er was de klokkenluider destijds niet bekend, en kwam ook niet tijdens het onderzoek naar voren. De inhuur bleek met een tweetal verlengingen en totaalbedrag van € 107.000,- onrechtmatig. Met de nu beschikbare informatie over Assista Juristen en de persoonlijke en partijpolitieke band met Hubert Bruls lijkt er in dezelfde periode geen sprake te zijn van een incident. Persoonlijke en partijpolitieke banden werden door de gemeente Venlo echter nooit onderzocht.

In een later stadium werden medewerkers van Beck Communicatie vaker door de gemeente Venlo ingehuurd, waaronder als teamleider, of gingen een dienstverband aan om daarna op te klimmen tot Afdelingshoofd. NRC meldde vorig jaar eenzelfde schending van de aanbestedingsregels betreffende Beck Communicatie, nu bij de gemeente Roermond onder CDA-burgemeester Rianne Donders. Uiteraard kent men elkaar.

Jaarverslagen 2019 – CDA en gelieerde Organen en Organisaties op landelijk niveau:

Generaal pardon
Dat het schenden van aanbestedingsregels voor het college van B&W zelf niets nieuws was blijkt wel uit de op 18 maart 2011 verzonden RIB 2011/27 over de naleving van het gemeentelijk aanbestedingsbeleid. Portefeuillehouder: burgemeester Hubert Bruls.

Op 3 mei 2012 volgde RIB 2012/53 over de rechtmatigheidscontrole aanbestedingen 2011. Portefeuillehouders: wethouder Jos Teeuwen en burgemeester Hubert Bruls. Hubert Bruls was toen al voorgedragen als burgemeester van Nijmegen. Hij werd daar op 21 mei 2012 geïnstalleerd.

Of ‘opgeknipte’ aanbestedingen zoals die van Assista Juristen werden meegenomen bij bovenstaande controles blijft onbekend. Uit informatie van Assista Juristen zelf blijkt het bedrijf vaker door bestuursorganen in o.a. Limburg, Brabant en Gelderland te zijn ingehuurd.

Centrumplan Blerick is een zeer omvangrijk dossier waarin vele lijntjes en diverse belangen door elkaar lopen. Venlo Transparant beperkt zich op dit moment dan ook alleen tot de verleende provinciale subsidie. Aangezien dit deel van het dossier ook al teveel is om in één keer in kaart te brengen knippen we het in meerdere artikelen op. Daarbij is ook nog lang niet duidelijk wat de vaststelling van de subsidie zal zijn. Die kan namelijk lager uitvallen dan het toegezegde bedrag.

De provincie dreigde tussentijds meerdere keren met een vaststelling (beëindiging) vanwege het keer op keer niet voldoen aan de voorwaarden, maar boog elke keer weer met de gemeente Venlo en Berden mee. Let wel, Berden is formeel geen partij voor de provincie Limburg, dat is alleen de gemeente Venlo als ontvanger van de subsidie.

Berden
In alle ambtelijke en bestuurlijke documenten die zijn verstrekt na Wob-verzoeken (provincie Limburg van 2014 t/m augustus 2021 en de gemeente Venlo van 2005 t/m 2021) wordt vaak alleen ‘Berden’ of ‘firma Berden’ genoemd. Niet altijd is dan even duidelijk welke (rechts)persoon dit betreft. D.w.z. welke persoonlijke of zakelijke belangen worden nu vertegenwoordigt. Berden is een internationaal opererend familiebedrijf waar weer de nodige bv’s onder vallen en zelfde bestuurders werkzaam voor zijn.

Voor alle duidelijkheid: door de gemeente Venlo zijn tientallen aantoonbare documenten niet verstrekt. De interne zoekslag richtte zich op één harde schijf en enkele e-mailboxen. Uit de voorhanden zijnde stukken kan echter evengoed een behoorlijk overzicht worden gereconstrueerd. We beginnen dus – globaal – met de subsidie. Andere of nu aangestipte aspecten van het dossier komen in een later stadium aan bod.

Provinciale subsidie
In november 2014 werd door de provincie Limburg met terugwerkende kracht vanaf 2005 € 729.752,- subsidie aan de gemeente Venlo verleend. De subsidie werd verleend onder de regeling Stimulering bouw en transitie Limburgse woningmarkt, 3^de tranche. De reden voor het verlenen van de subsidie met terugwerkende kracht was het feit dat alle drie de partners op dat moment (de gemeente Venlo, woningstichting Antares en Berden) een tekort in de exploitatie hadden en er geen subsidiabele kosten waren.

Het achteraf verstrekken van subsidie is op zich al opmerkelijk. Gemaakte kosten vóór het indienen van een aanvraag zijn namelijk niet subsidiabel. Twee jaar eerder had de gemeente Venlo al gekeken naar de regeling en zelf geconcludeerd dat men niet aan de criteria voldeed. Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 17 december 2012:


Destijds portefeuillehouder was VVD-wethouder Wim van den Beucken. Ruim een half jaar later kon door tussenkomst van CDA-gedeputeerde Noël Lebens wel van de subsidie gebruik worden gemaakt. Noël Lebens was tijdens de aanvraag – nog kort – portefeuillehouder (Wonen en Leefomgeving). Bij de aanvraag was subsidieadviesbureau TRIAS uit Venlo betrokken.

Verslag vergadering bestuurlijk overleg inzake Laurentiusplein d.d. 26 juli 2013:

Op wiens verzoek bestuurlijk overleg is ingepland en wie eerder overleg had met gedeputeerde Lebens blijft onbekend. Bij bovenstaand overleg is buiten wethouder Wim van den Beucken in elk geval een Berden aanwezig.

De subsidie wordt door de provincie Limburg berekent op basis van door de gemeente Venlo aangeleverde gegevens. Een interne e-mail van de provincie Limburg van 15 april 2014 biedt inkijk:

Al in augustus 2014, nog vóór de formele verlening, ziet de gemeente Venlo de subsidie in gevaar komen. Er is namelijk nog steeds geen contract getekend tussen Berden en Albert Heijn, en tussen Berden en Antares. Dit i.v.m. uitbreiding van Berden Plaza en AH en de bouw van appartementen door Antares aan het Laurentiusplein / Maasbreesestraat.

Het sluiten van beide contracten vormt volgens een verslag van 28 augustus 2014 ‘…de belangrijkste voorwaarde voor de gemeente Venlo om een overeenkomst met Berden bv te sluiten voor de nieuwe ontwikkeling.’ En: ‘Door het uitblijven van de contracten en daardoor uitloop in de tijd komt de door de Provincie toegezegde subsidie ad € 7 ton in gevaar.‘ Portefeuillehouder was inmiddels CDA-wethouder Jos Teeuwen.

De gemeente Venlo had haast met de beschikking, getuige een brief van 15 september 2014 aan het cluster Subsidies van de provincie:

Twee weken later wordt in een e-mail aan de provincie de ingediende planning (afronding openbare ruimte 31 december 2016 na bouwwerkzaamheden) al bijgesteld. Men wil een verlenging van de einddatum vóór de subsidie is verleend. E-mail Projectleider gemeente Venlo aan de provincie Limburg van 30 september 2014:

De vraag is natuurlijk welke partij welk deel van de subsidie zal ontvangen en hoe die dient te worden ingezet. Uit de verstrekte stukken is niet gelijk de verdeelsleutel te herleiden. Die wordt pas later duidelijk. Er is wel al vrij snel gesteggel. Gesteggel dat in een jarenlange discussie zal ontaarden. Eerst moeten de contracten tussen Berden, AH en Antares, en Berden en de gemeente Venlo worden getekend.

Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 10 oktober 2014:

Om het verlenen van de subsidie überhaupt mogelijk te maken werd door de provincie Limburg tweemaal de hardheidsclausule toegepast. De hardheidsclausule is alleen bedoeld voor uitzonderlijke gevallen. Het besluit projectsubsidie Centrumplan Blerick van 11 november 2014:

Hardheidsclausule Algemene Subsidieverordening 2012 - niet subsidiabele kosten met terugwerkende kracht

Hardheidsclausule Subsidiekader stimulering bouw en transitie Limburgse woningmarkt - verlenging uiterste einddatum van 1 juli 2016 naar 31 december 2017


De gemeente Venlo ontving vervolgens 90% van de subsidie als voorschot: € 656.776,80. Zoals uit de interne e-mail al bleek dient de gemeente Venlo het bedrag te ‘matchen’: het resterende tekort (50% à € 729.752,-) kwam voor eigen rekening. Portefeuillehouder subsidies was inmiddels (sinds juni 2014) CDA-gedeputeerde Ger Koopmans.

Parkeerterrein Gommans
Berden heeft eerder de oude Gommans garage aan de Maasbreesestraat gekocht, gesloopt, en ingericht als parkeerterrein. ‘Berden’ zijnde diverse (rechts)personen waar deels dezelfde bestuurders en familieleden een functie dan wel belang in of bij hebben. We schetsten eerder al het probleem. Het ‘Gommansterrein’ zoals het ook wel wordt genoemd, komt in beeld om een deel van de subsidie voor in te zetten.

De diverse percelen van dit terrein, alsmede het aangrenzende perceel van een gesloopte woning, werden vanaf 2010 gekocht door Somnus Venlo bv en privé door G. Berden. Sommige werden gezamenlijk gekocht. Enkele percelen van Somnus Venlo bv werden in 2020 (deels) overgedragen aan Berden Beheer bv. Ook de gemeente Venlo is eigenaar: een perceel van 12 m2 wordt voor de helft gedeeld met G. Berden. Eén perceel van 603 m2 is eigendom van woningstichting Antares.


Nadat er in 2011 een streep ging door de ondergrondse parkeergarage op het Laurentiusplein omdat Berden zich terugtrok en de gemeenteraad geen extra krediet wilde verlenen, lijkt het inmiddels ingerichte parkeerterrein op de Gommanslocatie ook een probleem te worden. Berden heeft namelijk op basis van oude afspraken een overeenkomst getekend waarin Berden daar eenzijdig betaald parkeren mag invoeren. De gemeente vindt dit echter niet meer wenselijk. De gemeenteraad besloot namelijk per 1 oktober 2014 betaald parkeren in Blerick af te schaffen. De provinciale subsidie biedt dan als compensatie mogelijk een uitweg. Dan zijn er echter weer de voorwaarden en wetgeving m.b.t. ongeoorloofde staatssteun.

Soms is het beter documenten voor zich te laten spreken.

Verslag vergadering afstemmen bestemmingsplan Blerick centrum d.d. 14 september 2015:

Verslag vergadering bestuurlijk overleg Laurentiusplein e.o. d.d. 15 oktober 2015:

Verslag vergadering bestuurlijk overleg Laurentiusplein e.o. d.d. 9 november 2015:

Verslag vergadering bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 2 december 2015:

Verslag Bestuurlijk overleg Centrumplan Blerick - oostelijke halter d.d. 4 oktober 2016:

Verslag vergadering Openbare Ruimte Centrumplan Blerick d.d. 9 januari 2017:

Verslag vergadering Afstemmingsoverleg Laurentiusplein e.o. d.d. 11 januari 2017:

Verslag vergadering Bijpraatmoment Centrumplan Blerick d.d. 22 februari 2017:

Gedurende al dit overleg lopen niet alleen andere afspraken tussen de partijen over grondruil, koop/verkoop en invulling van de plannen, maar ook allerlei bezwaren en beroepen tegen de uitbreiding van Berden Plaza en AH ingediend door omwonenden en andere belanghebbenden. De gemeente Venlo ziet de bui al hangen en wil wijzigingen in de subsidievoorwaarden. De al verlengde einddatum van 31 december 2017 komt in zicht.

In de 1^ste nieuwsbrief van het Kazernekwartier uit juli 2021 werd i.v.m. de bereikbaarheid van het gebied een onderzoek naar een nieuwe oeververbinding aangekondigd:

‘De uitkomst moet in beeld brengen welke mogelijkheden er zijn voor het herinrichten van de bestaande oeververbindingen en daarbij in het verlengde de gevolgen of kansen voor de Eindhovenseweg. Onderdeel van het onderzoek is ook de mogelijkheid voor een nieuwe oeververbinding. Hierbij wordt meegenomen om te bekijken of een nieuwe autoverbinding noodzakelijk is. De onderzoekskosten worden gedeeld tussen Gemeente Venlo en Provincie Limburg. De onderzoeksresultaten worden eind van dit jaar verwacht.’

Aldus de nieuwsbrief van de gemeente Venlo.

Aanbesteding
De meervoudig onderhandse aanbesteding voor het onderzoek wordt in maart 2021 gepubliceerd via TenderNed. Vijf partijen worden door de gemeente Venlo uitgenodigd om in te schrijven. De aanbesteding zal worden gegund aan degene die als beste uit de bus komt met een all-in prijs niet hoger dan het plafondbedrag van € 100.000,- excl. BTW.

De gemeente Venlo behoudt zich wel het recht voor om gedurende de looptijd aanvullende opdrachten te gunnen. De totaalwaarde van de aanvullende opdrachten inclusief de initiële opdracht bedraagt € 150.000,- excl. BTW.

Op 30 april 2021 heeft de gemeente Venlo de Aanbiedingsbrief van IPV Delft uit Delft en een Verklaring Onderaannemer van Grenspaal 12 (GP12) uit Valkenburg in bezit. Deze Aanbiedingsbrief en Verklaring onderaannemer zijn na een WOO-verzoek (Wet Open Overheid) niet door het college van B&W verstrekt, met als weigeringsgrond dat onder de Aanbestedingswet inschrijvingen vertrouwelijk zijn.

De opdracht wordt op 10 juni 2021 formeel gegund aan IPV Delft. Totaalbedrag van de opdracht: € 95.000,- excl. BTW. GP12 wordt in de gunningsbrief niet genoemd. Uit de verstrekte documenten wordt niet duidelijk hoe de beoordeling en gunning tot stand is gekomen, noch welke andere vier partijen door de gemeente Venlo werden uitgenodigd: E-mails waarin de andere vier partijen staan vermeld zijn er niet. Wel van IPV Delft en GP12.

GP12
Even een half jaar terug in de tijd naar 13 november 2020. GP12 presenteert op de website zijn nieuwe projectmanager Maurice Houba, dan (vanaf 2012) ook VVD-raadslid in Venlo. Hij werkt dan al enkele weken voor GP12.

Maurice Houba is verkeerskundig beleidsadviseur en heeft eerder in verschillende functies bij meerdere Limburgse gemeenten gewerkt. Hij wordt bij GP12 aangesteld als projectmanager mobiliteit en infrastructuur. Maurice omschrijft zijn werkzaamheden en specialisaties als volgt:

Buiten zijn werkzaamheden als projectleider en procesbegeleider brengt hij GP12 dus ook onder de aandacht van potentiële opdrachtgevers. ‘Een stukje acquisitie', zoals hij het noemt.

Op 28 juli 2021, ruim een maand na de gunning en bijna tegelijkertijd met de nieuwsbrief van de gemeente Venlo, meldt GP12 op de website dat er een opdracht is binnengehaald van de gemeente Venlo:

Wat houdt het onderzoek precies in en welke expertise is vereist?

Zoals eerder aangegeven zijn documenten betreffende de andere vier partijen niet verstrekt. Ze komen ook niet voor in correspondentie met de gemeente Venlo. Dat niet alleen. In de nieuwsbrief werd gemeld dat de resultaten van het onderzoek eind 2021 werden verwacht. Uit verstrekte e-mails blijkt dat er in december 2021 en januari 2022 ook versies en definitieve rapporten van zowel IPV Delft en GP12 circuleren. Hier en daar wordt op verzoek van de gemeente Venlo nog e.e.a. aangepast.

Alle versies van de onderzoeksrapporten worden door het college van B&W geweigerd, met als weigeringsgrond artikel 5.1, tweede lid, aanhef en onder i van de WOO:

In verschillende versies van een verkeersonderzoek naar een Maasverbinding, gefinancierd met publiek geld, waarvan de definitieve versie allang naar de raad had moeten worden gestuurd, staat informatie die het functioneren van de gemeente Venlo in gevaar zou kunnen brengen?

Meer dan aannemelijk is het natuurlijk andersom: het functioneren van de gemeente Venlo wordt in gevaar gebracht door raadsleden, ambtenaren en bestuurders die telkens niet naar behoren functioneren. Venlo Transparant verwijst naar VVD-raadslid Martin Camp: de onderhandse verkoop van gemeentelijk vastgoed zonder ontheffing verboden handelingen ex. Artikel 15 Gemeentewet en de daarop volgende doofpot.

Weer een VVD’er, horen wij u zeggen. Inderdaad.

Artikel 15 Gemeentewet
Lid 1
d. rechtstreeks of middellijk een overeenkomst aangaan betreffende:

1e. het aannemen van werk ten behoeve van de gemeente;
2e. het buiten dienstbetrekking tegen beloning verrichten van werkzaamheden ten behoeve van de gemeente;

Lid 2
Van het eerste lid, aanhef en onder d, kunnen gedeputeerde staten ontheffing verlenen.

Lid 3
De raad stelt voor zijn leden een gedragscode vast.

Beleidskader ontheffing verboden handelingen Provincie Limburg
Artikel 1 Inleidende bepalingen
1. In dit beleidskader wordt verstaan onder:

aanvrager: een lid van de raad van de gemeente die rechtstreeks of middellijk met de gemeente waarvan hij raadslid is een overeenkomst beoogt aan te gaan zoals bedoeld in artikel 15 lid 1 onder d van de Gemeentewet.

middellijke overeenkomst: een overeenkomst die wordt aangegaan tussen een derde en de gemeente, waarbij het lid van de gemeenteraad als gevolg van een persoonlijke of zakelijke relatie met deze derde rechtstreeks invloed kan uitoefenen op de totstandkoming van de overeenkomst en een persoonlijk voordeel geniet.

Artikel 2 Indienen aanvraag
2. Voor zover het betreft een door een derde met de gemeente aan te gane overeenkomst, waarop de aanvrager, als gevolg van een persoonlijke of zakelijke relatie met deze derde, rechtstreeks invloed kan uitoefenen, wordt door of namens het raadslid eveneens een aanvraag om ontheffing ingediend. Het betreft hier de volgende doch niet limitatief bepaalde overeenkomsten:

a. tussen de gemeente en een privaatrechtelijke rechtspersoon waarvan het raadslid bestuurder is of op het beleid waarvan het raadslid op andere wijze invloed kan uitoefenen;
b. tussen de gemeente en de echtgeno(o)t(e), c.q. partner van het raadslid, in die gevallen waarin het raadslid een recht heeft op een deel van het met betreffende persoon gezamenlijk gehouden vermogen, of eerste en tweedegraads familieleden van het raadslid;
c. tussen de gemeente en een aannemer over een gemeentewerk, waarbij de aanvrager als onderaannemer of leverancier gaat optreden.

Artikel 4 Voorwaarden ontheffing
D. De aanvraag voor de ontheffing wordt ingediend voorafgaand aan het aangaan van de overeenkomst;
E. Een ontheffing wordt niet verleend als de aanvraag voor de ontheffing wordt ingediend nadat de aanvrager de overeenkomst waarvoor de ontheffing wordt gevraagd reeds is aangegaan;
F. In uitzondering op het lid, sub F kunnen Gedeputeerde Staten dan wel de CdK achteraf en met terugwerkende kracht een ontheffing verlenen, indien naar het oordeel van Gedeputeerde Staten dan wel de CdK de aanvrager aannemelijk heeft gemaakt dat de aanvraag voorafgaand aan het aangaan van de overeenkomst redelijkerwijs niet van hem verwacht kon worden.

De provincie Limburg bevestigde dat er voor deze opdracht nooit een ontheffing is aangevraagd, en “...dat wij achteraf ook niet meer een ontheffing verlenen.’’ Aldus de topambtenaar van de provincie Limburg. Achteraf? Dat mocht sowieso niet. Een ontheffing dient altijd vooraf te zijn aangevraagd en verleend, anders is de overeenkomst nietig. Behalve als je een VVD’er uit Venlo bent, natuurlijk. Daar hoort u binnenkort weer meer van.

Is de raad hierover ingelicht, of is dit enkel het presidium voorgelegd en daar weer van tafel geveegd? Wie is hier ambtelijk en bestuurlijk verantwoordelijk, buiten de wethouders Marij Pollux (GL) en Erwin Boom (PvdA) die in de e-mails voorkomen. In elk geval burgemeester Antoin Scholten als portefeuillehouder integriteit.

Maurice Houba keerde na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 niet terug. De VVD implodeerde van 6 naar 4 zetels. Publiciteit over deze aanbesteding kort voor de verkiezingen zou nog rampzaliger zijn geweest. In Venlo leren ze het namelijk niet. Alleen met harde hand.

Wat denkt de lezer? Zal (na zorgvuldig zelfonderzoek natuurlijk) toch een ontheffing worden verleend? Of zal er uiteindelijk worden geconcludeerd dat een aanvraag en ontheffing niet nodig waren? Zal er nog een financiële bijdrage komen vanuit de provincie? De aanvraag moet nog door de gemeente Venlo worden ingediend. En wie is daar weer portefeuillehouder?

En om het verhaal nog opmerkelijker te maken is na zes jaar de Teamleider Inkoop van de gemeente Venlo per januari 2022 naar de provincie Limburg overgestapt, nu werkzaam als Clustermanager Inkoop & Aanbesteding. Het is natuurlijk wel zo makkelijk om bij je eigen werknemer eens navraag te doen.

IPV Delft stuurde drie facturen naar de gemeente Venlo:

21 februari 2022: € 11.495,-
16 november 2021: € 80.465,-
14 juni 2021: € 22.990,-

Totaal: € 114.950,- inclusief BTW

Hoeveel heeft GP12 eigenlijk als onderaannemer ontvangen? Hoe heeft de gemeente Venlo hier op geacteerd? Is de opdracht aan GP12 met bijbehorend rapport misschien nietig verklaard? De raad heeft morgen en overmorgen, 9 en 10 september, een heisessie bestuurscultuur, inclusief overnachting. Zullen ze het erover hebben?

Ach, dat Limburg. Ach, dat Venlo.


Update 29 september 2022
Ja hoor, de provincie betaald bijna de helft mee aan de opdracht waarbij GP12 als onderaannemer fungeerde. Daar bovenop is een nog groter bedrag gereserveerd voor aanvullend onderzoek. Zal de provincie voorafgaand over bovenstaande integriteitskwestie door de gemeente Venlo zijn geïnformeerd? Dan zou het betalingsverzoek normaliter niet zijn gehonoreerd.

Als de provincie werk wil maken van integriteit zal eerst eens veel kritischer gekeken moeten worden naar de financiële bijdragen richting Venlo, en daar ook strikter naar gehandeld moeten worden, want vrijwillig zal daar m.b.t. een transparante en integere bestuurscultuur niets verbeteren. Maar ja, met twee Venlose oud-wethouders als gedeputeerden is het in het gouvernement wellicht politiek balanceren. Dan is het weer oogjes dicht en snaveltjes toe. En op naar de volgende crisis.

Samenwerkingsagenda provincie Limburg en gemeente Venlo: Versterken centra, kernen en wijken - Kern Blerick d.d. 28 september 2022: