Displaying items by tag: programmamanager bestuurscultuur

Provinciale Staten van Limburg

Cc: Gouverneur Emile Roemer, college van Gedeputeerde Staten

Horst aan de Maas, Venlo, Nederweert, Leudal, 29 juni 2023

Geachte Staten,

In mei 2022 werd het Meldpunt bestuurscultuur 2022 geopend in opdracht van Gouverneur Emile Roemer. Meldingen bij het Meldpunt bestuurscultuur 2021 die niet naar tevredenheid (dan wel geheel niet) werden afgehandeld konden opnieuw worden ingediend.

Tekortkomingen die wij als melders ervaren hebben

Helaas hebben wij, in sommige gevallen al vrij vroeg na opening van dit tweede Meldpunt, moeten constateren althans ervaren dat ook hier de intentie ontbrak om deugdelijk inhoudelijk onderzoek te (willen) verrichten, en waarheidsvinding niet voorop stond. Van een zorgvuldige afhandeling van onze meldingen is wederom geen sprake. Dat zijn onze ervaringen.

Zonder verder inhoudelijk in te gaan op de meldingen zelf, brengen wij de navolgende tekortkomingen en onrechtmatigheid (punt 4) onder uw aandacht:

1. Volgens welke procedure de meldingen in behandeling zijn genomen is niet meegedeeld;
2. Op welke wijze de meldingen juridisch en moreel (ABBB) zijn getoetst is niet meegedeeld;
3. Transparantie over door wie en op welke wijze onderzoek is verricht naar de meldingen is niet gebleken. Uitspraken duiden enkel op ambtelijke betrokkenheid;
4. Vanaf het begin is in één geval een trainee met meerdere petten op bij het meldpunt betrokken. De trainee werkte tegelijkertijd voor een bestuursorgaan waar meldingen over zijn ingediend. Een trainee is geen neutraal en deskundig persoon om kennis te nemen van tientallen vertrouwelijke meldingen inzake (vermoede) misstanden, integriteitsschendingen en mogelijke strafbare feiten;
5. Het blijkt dat in meerdere gevallen mondelinge en/of schriftelijke adviezen en erkenningen over en van meldingen niet terugkeren in de uiteindelijke brieven van de Gouverneur;
6. Het niet nakomen van toezeggingen, waaronder navraag doen bij betrokken bestuursorganen, het niet tijdig dan wel geheel niet aanleveren van verslagen van gesprekken met melder(s), waardoor hen de mogelijkheid tot aanvullingen en correcties werd ontnomen;
7. De communicatie verliep traag en stroef. Tussen onze meldingen en deze brief ligt meer dan 1 jaar. Dat is te lang. In de per 18 februari 2023 in werking getreden Wet bescherming klokkenluiders is geregeld dat een melding binnen 3 maanden afgehandeld moet worden (verlenging van deze termijn met maximaal drie maanden is mogelijk).

Bovenstaande duidt ons inziens niet op een onafhankelijke, objectieve en professionele gang van zaken. De meest basale voorwaarden voor een zorgvuldige en integere behandeling werden niet gehanteerd. Alle goede intenties ten spijt: de provincie Limburg blijkt ons inziens geen lering te trekken uit de vele integriteitskwesties van de afgelopen jaren en de kwalitatief zeer variërende onderzoeken waarbij waarheidsvinding niet als uitgangspunt werd gehanteerd.

Terugblik: integriteitskwesties in het openbaar bestuur van Limburg

Er zijn in de afgelopen jaren meerdere affaires geweest op het vlak van integriteit die ingrijpende consequenties hadden op bestuurlijk niveau, zoals het aftreden van college van Gedeputeerde Staten en vertrek van de Commissaris van de Koning. Die leidde tot een oproep van de waarnemend Commissaris van de Koning aan burgers om integriteitschendingen in het openbaar bestuur in Limburg te melden. Die meldingen zijn, ook naar het oordeel van uw Staten niet of zeer gebrekkig onderzocht. De rapportage van de commissie Visser leverde forse kritiek op vanuit de Staten en wetenschap o.a. hoogleraar lokaal en regionaal bestuur Klaartje Peters (De Limburger 9 februari 2022: ‘Hoe ze tot hun conclusie zijn gekomen is volstrekt onduidelijk. We kunnen niet controleren welke meldingen wel en welke niet nader zijn onderzocht. ……Het is een slecht rapport’).

Dit leidde tot een motie om melders de gelegenheid te bieden een hernieuwde melding in te dienen en dat deze meldingen wel serieus zouden worden onderzocht. De Commissaris van de Koning verplicht-te zich persoonlijk daartoe. Zeer helaas blijken de intenties en toezeggingen niet of zeer gebrekkig te zijn nagekomen. Die ervaring neemt alle vertrouwen weg, dat aan een houding van onterecht ‘wegkijken’ met betrekking tot integriteitskwesties in Limburg een einde is gekomen. Dat roept de vraag op of ook de Staten ervoor wensen te kiezen die cultuur van wegkijken te bevestigen. Duidelijk zal zijn, zo blijkt uit de ondertekening van deze brief, dat er geen sprake is van incidenteel verzaken, maar dat er eerder sprake is van bestendigen van een cultuur waarin meldingen op het vlak van integriteit formeel en afstandelijk worden afgedaan. Zolang er geen regels zijn overtreden, was er niets aan de hand, laat staan een reden tot optreden. Was dat niet juist de praktijk waarvan de Staten en de Gouverneur met overtuiging afstand wensten te nemen? Immers, die praktijken hadden tot effect dat er ten aanzien van integriteitsvragen een schrijnend gebrek aan zelfreinigend vermogen was.        

Geen inhoudelijk oordeel, maar slechts formele/procedurele toets  

1. De Gouverneur heeft bewust vermeden zich een inhoudelijk oordeel te vormen over ingediende meldingen en zich beperkt tot een formeel/procedurele toets.
2. Die procedurele toets is bovendien beperkt en gebrekkig geweest.

Wij hebben deze opstelling niet enkel als teleurstellend ervaren maar wij voegen daar twee kritische opmerkingen aan toe.

De eerste is, dat de Gouverneur op 1 april 2022 in de vergadering van de Staten stevige uitspraken heeft gedaan over de zorgvuldigheid waarmee hij meldingen zou gaan onderzoeken en zijn persoonlijke betrokkenheid. Zoals aangegeven, hebben wij die zorgvuldigheid en betrokkenheid niet ervaren. Dat is pijnlijk, juist omdat het om zaken rond integriteit binnen het openbaar bestuur handelt.

Minstens zo ernstig is de benadering om met betrekking tot vragen rond integriteit te volstaan met een toets of de formele stappen zijn doorlopen. Zijn de regels wel nageleefd? De praktijken in Limburg hebben juist aangetoond, dat met die benadering niet mag worden volstaan. Regels bieden aanzienlijke verschuilmogelijkheid. Integriteit is meer dan het volgen van regels. Het gaat ook om de schijn van belangenverstrengeling.

De Gouverneur bevestigt daarmee een benadering, waarin de cultuur van toetsing van integriteitsvragen aan procedurele regels wordt voortgezet. En was dat nu juist niet het klimaat waarin de randjes rond integriteit konden worden opgezocht en overschreden, zonder dat hiertegen werd opgetreden. Praktijken werden impliciet toegestaan, zolang redeneringen en verklaringen konden worden geconstrueerd die laakbare praktijken van een formeel passend jasje werden voorzien. Door die praktijken impliciet te bevestigen, is van een cultuur van zelfcorrectie geen sprake.

We kunnen het niet anders zien, dan dat de Provinciale Staten zouden moeten handelen als een Raad van Toezicht en de Gouverneur houden aan wat hij op 1 april 2022 aan de Staten met overtuiging en persoonlijke betrokkenheid heeft toegezegd. Zonder interventie, hoe die er ook uitziet, zijn we in Limburg weer een illusie armer geworden, en dat op het vlak van integriteit. Natuurlijk heeft u als Staten de bevoegdheid om eveneens de geschetste afstandelijke en formele positie in te nemen met betrekking tot vragen op het vlak van integriteit. Wij vragen u met nadruk dat dan ook uit te spreken en niet langer het beeld in de lucht te houden, dat voortaan met betrekking tot integriteitsvragen in onze Provincie een andere wind waait. Dan zou niet-integer worden omgegaan met integriteitsvragen.

Het klinkt hard maar onze ervaringen zijn niet anders dan dat de Gouverneur onze meldingen inhoudelijk niet heeft laten onderzoeken en dat hij kennelijk meer waarde hecht aan onderhouden van goede contacten met gemeentebesturen en onze meldingen in de doofpot stopt. Dat er gesprekken zijn gevoerd met ons als melders is waar, maar daar is het bij gebleven. Wij hebben het gevoel dat de gesprekken zijn gevoerd om de indruk te wekken dat melders serieus worden genomen. Op zijn minst had in alle gevallen via een Quick Scan het meest saillante onderdeel van een melding inhoudelijk onderzocht moeten worden. Door zelfs dit niet te doen verliezen wij vertrouwen in de Gouverneur.

Betekenis meta-analyse Zuidelijke Rekenkamer

We willen niet alleen kritiek (mee)geven in deze brief en zijn verheugd door de recente meta-analyse van de Zuidelijke Rekenkamer die vijf integriteitsrapporten met bestuurskundige en morele bril heeft doorgelicht. De aanbevelingen van de Zuidelijke Rekenkamer tonen aan dat onze kritiekpunten hout snijden. Een integriteitsbureau juichen wij toe, maar een integriteitsbureau mag geen bureaucratisch instituut worden zonder degelijke ervaringskennis en behoort ons inziens te gaan werken volgens de aanbevelingen van de Zuidelijke Rekenkamer. Het kaf dient van het koren gescheiden te worden: oneigenlijke meldingen behoren niet behandeld te worden. Ook die kanttekening maken wij.   Wanneer de aanbevelingen van de Zuidelijke Rekenkamer worden overgenomen en daadwerkelijk in de praktijk worden gebracht zal dat veel leerervaringen- en effecten opleveren en zal dat het vertrouwen van burgers en organisaties in een integere overheid in Limburg enorm bevorderen. Van de door de Gouverneur toegepaste werkwijze nemen wij evenwel – zie onze opmerkingen – afstand.

Graag zouden wij deze brief in de eerstvolgende vergadering van Provinciale Staten na vakanties middels het spreekrecht willen toelichten. Het gaat ons allen om het algemeen belang c.q. dat in het openbaar bestuur (provincie, gemeenten en waterschap) het integriteitsbeleid echt serieus wordt genomen, klachten en meldingen onafhankelijk en deskundig worden onderzocht en dat een louter formele benadering zonder toets aan moraliteit geen recht doet aan de feiten.

Deze brief sturen wij in afschrift aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Vaste Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken van de Tweede Kamer.

Met vriendelijke groet,

Melder gemeente Horst aan de Maas

Melder 1 gemeente Leudal

Melder 2 gemeente Leudal

Melder 3 gemeente Leudal

Melder 1 gemeente Nederweert

Melder 2 gemeente Nederweert

Melder 1 gemeente Venlo / provincie Limburg

Melder 2 gemeente Venlo / provincie Limburg

Noot: Namen en contactgegevens zijn bij het meldpunt bestuurscultuur en VT bekend.

Aan: Provinciale Staten van Limburg

Datum: 28 augustus 2023

Onderwerp: reactie n.a.v. GS-antwoorden op Statenvragen

Geachte (leden van) Provinciale Staten,

Mede namens melders die zich bij brief van 29 juni 2023 tot uw Staten hebben gewend naar aanleiding van afhandelbrieven van de Commissaris van de Koning van meldingen bij het meldpunt bestuurscultuur en de recente antwoorden van Gedeputeerde Staten op Statenvragen van de fracties Groen Links en Partij voor de Dieren, wend ik me tot u.

Opmerkingen vooraf
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat voor integriteitsonderzoeken vier belangrijke eisen gelden: een normenkader, feitenrelaas, analyse en conclusies. In onze brief van 29 juni 2023 hebben wij benoemd dat wij als melders na het doen van onze melding en in gesprekken geen enkel inzicht hebben gekregen hoe het meldpunt te werk is gegaan.
Een basisprincipe bij onderzoek is validiteit: validiteit heeft betrekking op de vraag of gemeten is wat je beoogt te meten. Als iemand of een organisatie van integriteitschending wordt beschuldigd moet een integriteitsonderzoek vaststellen of inderdaad van een integriteitschending sprake is.
Een ander basisprincipe gaat over de vraag of de onderzoekers het onderzoek onafhankelijk hebben kunnen uitvoeren, of de onderzoeksmethode navolgbaar is en of het onderzoek zodanig is uitgevoerd en gerapporteerd dat een tweede onderzoeker, die op dezelfde wijze te werk gaat, ook tot dezelfde uitkomsten zou komen (M. de Vries, 2023, pagina 55).

Reactie op antwoord van Gedeputeerde Staten op vraag 1
Het is juist dat met alle melders persoonlijk contact is gelegd door het meldpunt. Melders hebben dit zeer op prijs gesteld, omdat ze voor het eerst het gevoel hadden serieus te worden genomen en ook het gevoel hadden dat iets gedaan zou worden aan datgene wat hun inziens niet integer is.
Er heeft echter geen inhoudelijk onderzoek plaatsgevonden in die zin dat voor melders niets op schrift is gezet of er wel of niet sprake is van integriteitschendingen.
Wel is in mails of gespreksverslagen vastgelegd waar melders tegen aanliepen. Het betreft met name ook de door de meeste melders als (zeer) bot ervaren manier van (non)communiceren door gemeen-ten met melders. Twee melders hebben om hun moverende redenen aangegeven dat ze niet wilden dat hun namen vermeld werden aan het eind van de brief. Hun namen zijn bekend bij het meldpunt.
Een persoon heeft inderdaad geen melding gedaan doch heeft een brief gestuurd naar de provincie waarin hij vermeldde eens te zijn met de inhoud en strekking van de collectieve brief 29 juni 2023.

Reactie op antwoord van Gedeputeerde Staten op vraag 2
Bij melders is, behoudens in één geval, geen enkel schriftelijk stuk bekend waaruit blijkt dat er daadwerkelijk is getoetst aan rechtmatigheid c.q. juridische aspecten en communicatieve aspecten. Wel is in mails of gespreksverslagen vastgelegd dat melders stuitten op een muur van bestuurlijke onwil bij de betreffende gemeente en een fundamenteel gebrek aan invoelingsvermogen en oplossingshouding. De vermelding dat de bevoegdheden van de Commissaris in gemeentelijke integriteitskwesties beperkt zijn, mag dan zo zijn doch roept de vraag op waarom de provincie niet vroegtijdig voor melders en de Staten op schrift heeft gezet hoever diens wettelijke bevoegdheden reiken. Met andere woorden: heeft de Commissaris wettelijk de bevoegdheid om bij een gemeente in te grijpen als uit toets van een melding onmiskenbaar blijkt dat van een integriteitschending sprake is?
Indien dat antwoord negatief was geweest en dit vroegtijdig was gecommuniceerd met melders dan hadden wellicht alle melders of het merendeel van hen afgezien van het doen van een melding. De recente wijziging van de Provinciewet heeft daarin geen verandering gebracht.
De conclusie moet zijn dat de uitbreiding van taken en rechten van de Commissaris niet of nauwelijks zal kunnen helpen om de burgemeester beter te positioneren in zijn lastige rol op het terrein van de gemeentelijke integriteit (Munneke, 2020, pagina 61).

Reactie op antwoord van Gedeputeerde Staten op vraag 3
Er is met melders nadrukkelijk niet gecommuniceerd over de methode van onderzoek.
Een onderzoeksprotocol of een soort werkproces hoe het meldpunt gedane meldingen zou gaan beoordelen kennen melders niet. Als dat er wel is hadden melders daar graag inzicht in.
Voor nagenoeg elk onderzoek bij of voor de overheid – bijvoorbeeld een milieuonderzoek, strafrechtelijk onderzoek, integriteitonderzoek – geldt dat de uitkomsten navolgbaar moeten zijn.
Melders missen dat en ervaren dat zij niets verder zijn gekomen na hun melding in 2021.

Reactie op antwoord van Gedeputeerde Staten op vraag 4
Melders herkennen zich niet in de constatering dat aanbevelingen van de Zuidelijke Rekenkamer (januari 2023) door de Commissaris zijn gevolgd. De gesprekken met de programmamanager zijn deels een stuk erkenning ervaren doch daar bleef het bij. De Commissaris heeft uiteindelijk keuzes gemaakt. Het toetsen aan moraliteit is in geen enkele casus door de Commissaris gebeurd. Premier Rutte heeft gesprekken gehad met gedupeerden in de toeslagenaffaire. Wat die mensen willen is niet alleen een luisterend oor maar ook een oplossingshouding. Gemeenten hebben daarentegen tijd, macht en middelen om melders juridisch en mentaal uit te schakelen. Melders niet.

Reactie op antwoord van Gedeputeerde Staten op vraag 5
Het zal zeker zo zijn dat naar alle meldingen is gekeken en dat aan dit ‘kijken’ veel tijd is besteed, maar daar is het bij gebleven. Melders missen, zoals gezegd, een normkader, feitenrelaas, analyse en conclusies. Nogmaals: de Commissaris had vroegtijdig naar Provinciale Staten en melders kunnen en moeten communiceren hoever zijn wettelijke bevoegdheden reiken.
Nu is er vooral door melders enorm veel tijd gestoken in het opstellen van hun melding, gesprekken met vertrouwenspersonen of adviseurs en meldpunt, maar de facto zijn melders niets verder gekomen en heeft het vertrouwen in de provinciale overheid een enorme extra deuk opgelopen.

Reactie op antwoorden van Gedeputeerde Staten op vraag 6, 7 en 8
Los van individuele casuïstiek stellen melders op prijs dat de brief van 29 juni 2023 en deze brief op de agenda wordt gezet van de eerstvolgende openbare vergadering van Provinciale Staten en dat ondergetekende namens melders dan gebruik kan maken van het spreekrecht.
Dat Gedeputeerde Staten (GS) niet bereid is om de wijze van behandeling van meldingen te laten toetsen door bijvoorbeeld de Zuidelijke Rekenkamer betreuren melders zeer. Er wordt zo niets geleerd. Melders en toekomstige melders verliezen zo vertrouwen in een integere overheid en worden monddood gemaakt. Melders bepleiten dat Provinciale Staten besluiten dat een staatsrechtgeleerde wordt verzocht of opdracht krijgt om te onderzoeken:

1. Hebben de Commissaris en/of GS wettelijke bevoegdheden om in te grijpen in gemeentelijke integriteitskwestie waarbij de burgemeester van een gemeente niet kan of wil ingrijpen ondanks diens taak op grond van art. 170, lid 1, sub e en lid 2, van de Gemeentewet?
2. Zo neen, waar kunnen burgers of organisaties dan terecht indien ook gemeenteraden in voorkomende gevallen niet (willen) besluiten tot een integriteitonderzoek?
3. Wat kan een integriteitsbureau voor alle gemeenten, provincie en waterschap, zoals de Zuidelijke Rekenkamer dat bepleitte in de aanbevelingen, in dit verband betekenen?

Tot slot
Melders kunnen niet anders vaststellen dan dat de Commissaris het kennelijk niet tot zijn taak rekende zich inhoudelijk een beeld te vormen van de feiten maar zich heeft beperkt tot een formele en grove toets op het gevoerde proces. Wanneer in een gemeente zaken te makkelijk en mogelijk met verwaarlozing van belangrijke feiten tot de conclusie hebben geleid dat er niets aan de hand is, is dat door de Commissaris niet eens onderzocht.
Dat is heel anders dan het krachtige beeld van persoonlijke bemoeienis dat hij op 1 april 2022 heeft gevestigd tegenover uw Staten en sindsdien in media meermaals uitdraagt.
De handelwijze van de Commissaris is toedekkend en eerder een uitnodiging tot voortzetting van praktijken die op gespannen voet staan met integriteit, dan dat de betekenis van integriteit is gesteld. Die afstandelijke houding staat haaks op verwachtingen die zijn gewekt en wordt door melders eerder ervaren als een bevestiging van de bestaande situatie dan die onderwerp van discussie wordt.

Hoogachtend,

Namens melders,
Melder gemeente Nederweert

Noot: Namen en contactgegevens zijn bij de provincie Limburg en VT bekend.

U heeft eerder - hier en hier - de nodige kritiek op het (disfunctionerende) Meldpunt bestuurscultuur 2022 van de provincie Limburg kunnen lezen. Dat Meldpunt werd ingesteld na het witwasdebacle van de Commissie Visser met ondersteuning van bureau Berenschot.

Na schriftelijke vragen van GroenLinks en Partij voor de Dieren liet GS weten zich niet in de kritiek te herkennen en zette er een streep onder. GS verwees zelfs terug naar het witwasdebacle van de Commissie Visser. Dat was te verwachten gezien de fossiele ambtelijke houding die onder Gouverneur Emile Roemer standhield en zich langzaam maar zeker steeds meer openlijk obstructief en manipulatief ontwikkeld.

Met ambtenaren die misstanden (mede) hebben veroorzaakt of deze in stand hebben gehouden door op de deksel van de doofpot te gaan zitten, en daarna ook nog eens bij de behandeling van meldingen over die misstanden betrokken zijn, los je die misstanden immers niet op en verander je ook niets aan de heersende bestuurscultuur. Een Meldpunt dat aantoonbaar de Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur wel van toepassing acht op een frauderend raadslid maar niet op een klokkenluider, is natuurlijk door en door rot en staat enkel voor rechtsongelijkheid en klassenjustitie.

Antwoorden GS op vragen GL/PvdD inzake Meldpunt bestuurscultuur d.d. 22 augustus 2023:

Het ‘deskundig dossier-onderzoek’ door de Commissie Visser, waar GS onder Vraag 7 naar verwijst, hebben de melders nooit uitleg over of inzage in gehad. Dat was juist onderdeel van de kritiek op het 1^ste Meldpunt. Zover de zorgvuldigheid van GS.

Als behandelaar van bovenstaande openbare brief staat de Programmamanager bestuurscultuur vermeld. Kritiek op zijn functioneren mag hij dus zelf (ambtelijk) pareren. P. Hordijk staat in meerdere openbare brieven en het Werkplan bestuurscultuur die naar PS zijn gestuurd vermeld. Alle zijn gerelateerd aan integriteit en (het meldpunt/programma) bestuurscultuur. Daar was hij ook voor ingehuurd. De provincie Limburg publiceerde ook e-mails van hem met een melder, met leesbare naam, functie en e-mailadres, op de eigen website. Dat was zelfs op eigen verzoek, gericht aan de griffie t.b.v. PS.

Vaste jurisprudentie is dat namen van extern ingehuurde rechtspersonen op facturen en in overeenkomsten door het bestuursorgaan leesbaar worden verstrekt. Ook als de familienamen dezelfde is als die van de bedrijven. Er is immers sprake van beroepshalve functioneren / beroepsmatig handelen: ‘De rechtbank geeft eiser ook geen gelijk in zijn standpunt dat er teveel privégegevens openbaar zijn gemaakt. De naam van eiser is namelijk wel weggelakt. Hier geldt echter dat eiser met zijn (familie)naam aan het handelsverkeer deelneemt en het woonadres ook zijn bedrijfsadres is. Het is vaste rechtspraak dat die gegevens dan niet vanwege de privacy geheim gehouden kunnen worden.’

Na een Woo-verzoek m.b.t. het Meldpunt bestuurscultuur 2022 zijn na bijna 11 weken een eerste honderdtal documenten verstrekt. In alle documenten is de naam van de Programmamanager bestuuurscultuur zwartgelakt. Ook de naam van de rechtspersoon waar hij mede-eigenaar van is. Het toont het gebrek aan basiskennis en jurisprudentie, dan wel de bewuste obstructie m.b.t. reguliere transparantie en de Wet open overheid sinds de behandeling van en besluiten op Woo-verzoeken door met name topambtenaren van de clusters Concern en Kabinet in mandaat ter hand zijn genomen. De facto gaat de provincie Limburg de laatste tijd er qua transparantie alleen op achteruit.

Duidelijk was al dat de meldingen bij het Meldpunt bestuurscultuur 2022 voornamelijk ambtelijk werden afgehandeld. Inmiddels is ook duidelijk dat grotendeels dezelfde topambtenaren daarbij betrokken waren. Topambtenaren die ook weer deel uitmaakten van meldingen en gedurende het traject bij het Meldpunt meerdere rollen vervulden, o.a. in gesprekken en in parallel lopende procedures waarin de provincie zelf partij was. Procedures die weer samenhingen met de meldingen (bewijslast).

Verder is gebleken dat tussen de advisering van de Programmamanager en de conclusies in de brieven die ondertekend door Gouverneur Emile Roemer naar de melders zijn gestuurd, tegenstrijdigheden voorkomen.

Vacature
Het directieteam (DT) van de provincie Limburg besloot op 17 januari 2022 een Programmamanager bestuurscultuur en integriteit in te huren met een budget van € 195.000,- (excl. BTW). Daarnaast blijkt er nog een enkelvoudige onderhandse aanbesteding te hebben plaatsgevonden à € 20.000,- i.v.m. een (al uitgevoerd) onderzoek naar integriteit en bestuurscultuur. Daarbij ging het om ‘Ophoging n.a.v. de tussenevaluatie.’ Verantwoordelijk is het cluster Concern met directeur C. van der Weijden als mandaathouder.

Verder werd er nog een werkbudget van € 95.000,- vastgesteld voor het Werkplan programma bestuurscultuur, ‘…primair bedoeld voor het kunnen inhuren van externe ondersteuning bij het afhandelen van ingediende meldingen, en eventueel ook in te zetten voor situaties waarin mediation noodzakelijk is of voor andere specifiek deskundigheid.’


Een naam die vroeg opduikt is die van directeur Tom Schulpen: ‘De directie heeft behoefte aan versterking op dit onderwerp in de vorm van een programmadirecteur bestuurscultuur/integriteit. Dit idee is ook reeds door Tom Schulpen afgestemd met de CdK en GS.’

Over deze afstemming met de CdK en GS is geen document verstrekt. Tom Schulpen is sinds 2019 directeur Bedrijfsvoering en Financiën bij de provincie Limburg. Daarvoor was hij vanaf 2004 t/m 2019 directeur bij de provincie Brabant met enkele nevenfuncties in het Limburgse.

Aanbesteding
De vacature werd meervoudig onderhands aanbesteed. Kandidaten werden op 3 februari 2022 uitgenodigd een offerte in te dienen. Uiterste inschrijving was 17 februari 2023. Twee partijen schreven in, waarvan een P. Hordijk: directeur en mede-eigenaar van Hordijk & Hordijk. Diezelfde dag werden de offertes doorgestuurd naar de Kabinetschef en de clustermanager Concern. Een dag later verstuurde de Kabinetschef al een beoordelingsdocument terwijl de gesprekken nog moesten plaatsvinden.

Overeenkomst
P. Hordijk werd in eerste instantie van 8 maart tot 7 september 2022 ingehuurd, met de optie om de termijn met twee maal 3 maanden te verlengen (tot 7 december 2022 en 7 maart 2023). Verwachte inzet per week: 30 uur / 0,75 fte. Leidend was de economisch meest voordelige inschrijving. Het maximum uurtarief werd door de provincie Limburg vastgesteld op € 153,- (excl. BTW). Onduidelijk is of dit ook het overeengekomen uurtarief is: die is in verdere documenten natuurlijk zwartgelakt.

In een meldformulier van 4 april 2202 werd vermeld dat hoewel de verwachting was dat de opdracht onder de Europese drempelwaarde van € 215.000,- zou blijven, deze daarover heen zou gaan: € 218.400 excl. BTW.

 
Scan groep
In de verstrekte documenten wordt bevestigd dat vanaf het openstellen van het nieuwe meldpunt in april t/m 31 mei 2022, door een kleine grotendeels topambtelijke ‘scan groep’ de meldingen in kaart zijn gebracht en worden geclassificeerd. Daarbij gaat het om de Kabinetschef, de clustermanager Algehele Juridische Zaken, en een zwartgelakte persoon, wellicht de Programmamanager. Korte tijd later is sprake van vier personen die deze taak uitvoeren.


Kosten

1^ste Verlenging
Op 4 augustus 2022 werd de inhuur voor de 1^ste keer verlengd. Per abuis was in de overeenkomst een foutieve einddatum opgenomen (8 maart tot 1 juli 2022). Die werd nu hersteld (15 september) met als einddatum 15 december 2022.


2^de Verlenging
Eind december volgt de 2^de verlenging. De dagen en uren worden gereduceerd. Dat is ook terug te vinden in de facturen die van februari t/m mei tweemaandelijks worden ingediend. Nieuwe einddatum is 10 maart 2023. Brief directeur C. Van de Weijden d.d. 21 december 2022:

Over december 2022 en januari 2023 zijn echter geen facturen verstrekt. Wil dat zeggen dat de Programmamanager toen niet heeft gewerkt? Zeer zeker niet. In december werden door hem nog aantoonbaar gesprekken gevoerd.

Wijziging DT
Per 1 februari 2023 werd Peter Díez als provinciesecretaris / algemeen directeur aangesteld. Peter Díez is afkomstig van de Algemene Bestuursdienst (ABD) en volgde Guido Derks en (a.i.) Tom Schulpen op. Directeur en mandaathouder C. van der Weijden vertrok per april 2023 en werd opgevolgd door C. Deben, een oudgediende binnen de provincie. In een persbericht van oktober jl. werd door de provincie meegedeeld dat Peter Díez zijn functie per 1 december 2023 ter beschikking stelt en er binnen het DT qua taken verschuivingen zullen plaatsvinden.

Een week voor afloop van de 2^de verlenging meldde de clustermanager Concern aan provinciesecretaris / algemeen directeur Peter Díez dat er op een verdere inhuur tot einde van het kalenderjaar werd aangestuurd. De huidige Programmamanager was al geïnformeerd en had ook al toegezegd. Hij gaf ook aan dat naast Limburg er tot en met ‘medio 2024’ ook nog een opdracht voor Brabant liep. Voor de verdere inhuur was wel een nieuwe aanbestedingsprocedure nodig. Peter Díez ging akkoord.

De aankondiging van de 2^de aanbesteding volgde op 29 maart 2023 en sloot na twee weken. De teammanager Concerncontrol meldde dat er drie offertes waren binnengekomen, met de huidige Programmamanager weer als Economisch meest voordelige. De 2^de overeenkomst werd begin mei 2023 getekend. De inhuur zou plaatsvinden van 8 mei tot 8 december 2023 (7 maanden i.p.v. 6 maanden), met weer de optie om twee maal 3 maanden te verlengen (tot 7 maart en 7 juni 2024). De verwachte inzet per week werd gereduceerd naar 25 uur / 0,65 fte. Het maximum uurtarief werd bij de aanbesteding door de provincie vastgesteld op € 140,- (excl. BTW). Het budget voor deze opdracht bedroeg € 182.000,- (excl. BTW). De Programmamanager mocht ook bijklussen.

Op 26 juni 2023 gaat het DT akkoord met de verdere inhuur van P. Hordijk t.w.v. € 182.000,- excl. BTW. Dit bedrag is opgesplitst in € 98.000,- (tot 8 december 2023) en € 42.000,- voor elke verlenging. De totale opdracht overtreft verre de eerder door het DT geschatte opdrachtwaarde van € 140.000,-.

Buiten de maanden december 2022 en januari 2023 verstrekte het college ook geen facturen over de maanden juni en juli 2023. Het Woo-verzoek is op 25 augustus ingediend. Facturen over augustus t/m oktober 2023 vallen daarom (formeel) buiten de reikwijdte van het verzoek. Het is echter bekend dat de Programmamanager bestuurscultuur nog in november 2023 werkzaamheden voor de provincie verrichtte.

Europees drempelbedrag
Het Europees drempelbedrag voor Leveringen en Diensten aan de decentrale overheid bedraagt in 2022 en 2023 € 215.000,- (excl. BTW). Verlengingen dienen daarbij te worden opgeteld, evenals opvolgende opdrachten. De 2^de aanbesteding heeft betrekking op exact dezelfde vacature met het uitvoeren van dezelfde werkzaamheden. Opdrachtnemer was dezelfde (rechts)persoon.

De provincie Limburg gaf zelf al bij de 1^ste aanbesteding op 4 april 2022 aan dat hoewel de verwachting was dat de opdracht onder de Europese drempelwaarde van € 215.000,- zou blijven, deze inclusief de optiejaren daarover heen zou gaan: € 218.400 excl. BTW. Men ging toen uit van 6 maanden met optie tot verlenging van twee maal 3 maanden. Bij de 2^de aanbesteding zou daarom cumulatief sprake zijn van een buitenproportionele overschrijding van het Europees drempelbedrag.

Aantoonbare kosten
Facturen € 192.640,- (excl. BTW) / € 233.094, - (incl. BTW) exclusief de maanden december 2022, januari, juni, juli, augustus, september en oktober 2023.

Viel u trouwens iets op? De 2^de verlenging van de 1^ste overeenkomst eindigde 10 maart 2023. De 2^de overeenkomst begon op 8 mei 2023. Volgens de verstrekte documenten was er in die tussenperiode geen overeenkomst. Wel werden facturen ingediend.

Ons-kent-ons
Zoals vermeld werkte directeur Bedrijfsvoering en Financiën Tom Schulpen eerder voor de provincie Brabant. Van 2004 t/m 2019 als directeur Middelen en directeur Europese programma’s. Daar was P. Hordijk jarenlang, van 2006 tot 2010 en van 2011 t/m 2014, zijn directe en ondergeschikte collega.

Uitwerking Kadernota en speerpunten ICT-beleid Provincie Brabant 2013-2015:


De komende tijd krijgt u niet alleen meer te lezen over hoe het Meldpunt bestuurscultuur 2022 heeft ge(dis)functioneerd, maar ook over ‘grensoverschrijdend netwerken’ tussen de provincies Limburg en Noord-Brabant en welke personen daarbij telkens opduiken. Spoiler: het is al bekend dat oud-algemeen directeur / provinciesecretaris Guido Derks, die onder Gouverneur Emile Roemer het veld moest ruimen, per 1 januari 2024 is benoemd tot algemeen directeur / provinciesecretaris van Noord-Brabant. Daar werkte hij eerder van 2004 t/m 2011.

U heeft vast weleens gehoord over de integriteitsindustrie. U heeft vast ook weleens gehoord over netwerkcorruptie. Misschien kan de Zuidelijke Rekenkamer eens onderzoek doen naar ‘grensoverschrijdend netwerken’ tussen beide provincies en daarbij de weerbaarheidsscan inzetten, maar dan op directie- en managementniveau. Het is meer dan aannemelijk dat die niet alleen goedkoper maar ook veel effectiever zal zijn.

Update 15 augustus 2024
Inmiddels is de Woo-procedure om documenten m.b.t. het meldpunt en het programmateam bestuurscultuur 2022 openbaar te krijgen in de beroepsfase aanbeland. Het college van GS weigerde zowel in deelbesluit 1 als in deelbesluit 2 talloze documenten (‘duizenden’) in absolute zin. Het blijft dus nog gissen op welke wijze de meldingen zijn beoordeeld. Een aantal zaken zijn inmiddels wel helder.

In het na bezwaar ingediende 1^ste verweerschrift d.d. 12 maart 2024, bevestigd de inmiddels ingeschakelde huisadvocaat AKD, dat de inhuur van de programmamanager niet op elkaar aansloot, en er feitelijk een gat zat tussen de overeenkomsten van 10 maart 2023 en 8 mei 2023. AKD praat dit recht door te wijzen op ‘een mondelinge overbruggingsovereenkomst.’ In genoemde periode werden door de programmamanager gewoon werkzaamheden verricht, maar documenten daarover zijn er volgens AKD niet.

De twee door AKD ingediende verweerschriften zijn samen goed voor 30 pagina’s. Een snelle rekensom leert dat de twee betrokken advocaten een flinke factuur hebben moeten indienen, uitgaande van een minimum aantal uren per pagina, met een gemiddeld uurtarief gerekend naar 2024. Het mag de provincie Limburg (u dus, beste lezer) wat kosten.

Rapport van de Commissie onderzoek advocaatdiensten aan de Staat d.d. 30 november 2022:

Blijkbaar is het college van GS huiverig voor transparantie over wat er allemaal is misgegaan bij het meldpunt. Lerend vermogen na de bestuurscrisis van 2021 is er simpelweg niet. Vraag is of er ooit een oprechte intentie is geweest om tot een nieuwe bestuurscultuur te komen? Er is eerder sprake van een consistente archaïsche mentaliteit gevolgd door botte machtspolitiek, die enkel kan leiden tot nieuwe integriteitskwesties, zoals de alsmaar uitdijende dossiers Californië (Horst aan de Maas), Greenport Venlo en Loobeekdal / Loonen (Venray) in de praktijk al laten zien. Laat staan de dossiers waar pers en politiek nog (steeds) niet aan willen.

Meldpunt bestuurscultuur 2021
U kon eerder lezen dat de melding over Stephan Satijn in 2016 bij en door de gemeente Venlo nooit werd onderzocht, ondanks (gedeeltelijke) bezwaren van de klokkenluider. Aangezien na het voortijdige en onrechtmatige ontslag nieuwe bronnen met aanvullende informatie de melding bevestigden, werd op 29 juni 2021, de dag dat De Limburger de namen van de kandidaat-gedeputeerden publiceerde, de melding opnieuw ingediend bij het inmiddels geopende Meldpunt bestuurscultuur van de provincie Limburg.

Die melding ging vergezeld van meerdere documenten. Aanvullingen werden in augustus en oktober 2021 gestuurd. Bureau Berenschot verrichte destijds - veelal anoniem - de ondersteuning bij de afhandeling van de meldingen. Op de gehele melding kwam buiten een standaard ontvangstbevestiging geen enkele uitleg over wat er met de melding was gebeurd. Deze structurele houding bij de meeste meldingen en het deplorabele rapport ‘Engelen bestaan niet’ dat door de Commissie met als voorzitter Arno Visser (VVD) eind januari 2022 werd gepubliceerd, leidde tot het tweede meldpunt.

Bij de melding in 2021 werd ook gewezen op parallel lopende procedures bij zowel de gemeente Venlo als bij de provincie i.v.m. het opvragen van documenten onder de Wet openbaarheid van bestuur (WOB). Dit gegeven is vaak terug te zien: enerzijds wordt van de melder verlangd de melding zo goed mogelijk te onderbouwen, anderzijds is het bestuursorgaan waar de melding over gaat en zelfs waar de melding bij wordt ingediend, zelf partij in procedures waar het verstrekken van informatie/documenten in sommige gevallen jarenlang actief wordt tegengewerkt.

De informatiepositie en -voorziening is scheef. Cruciale informatie wordt niet met de melder gedeeld of komt pas in een veel later stadium boven water.

Gedeputeerden Venlo
Het meldpunt en de externe Adviescommissie van de provincie Limburg werden ook nadrukkelijk gewezen op de twee voormalige wethouders van de gemeente Venlo die in 2021 gedeputeerden werden: Ad Roest (EENLokaal - 2018 t/m 2021) en Stephan Satijn VVD - 2011 t/m 2018). Alles draait namelijk om (voor)kennis, al dan niet uit vorige functies, beslissingsbevoegdheid, en daarmee gepaard gaande (persoonlijke) loyaliteit en (partij)politieke belangen:


Screening kandidaten 2021
De screening van de kandidaat-gedeputeerden gebeurde onder wnd. gouverneur Johan Remkes (VVD). Alle kandidaten ondergingen een risicoanalyse integriteit uitgevoerd door Bureau Berenschot. Daarbij werd voornamelijk gekeken naar voorgaande functies en nevenfuncties om (de schijn van) belangenverstrengeling te voorkomen. Als aanvulling werd een Commissie Risicoanalyse Integriteit ingesteld die op basis van de individuele screeningsrapporten gesprekken aanging met de kandidaten. Deze commissie bestond uit twee personen: Kitty Nooy, oud-hoofdofficier van Justitie en portefeuillehouder integriteit bij het OM, en Joan Leemhuis- Stout (VVD), oud-ambtenaar, -dijkgraaf, -CdK, en -wnd. burgemeester. Opmerkelijk: Kitty Nooy was tegelijkertijd lid van de Commissie Visser die de meldingen ontving en weer ondersteunt werd door Bureau Berenschot.

Verslag conclusies en adviezen d.d. 25 juni 2021:


Geheimhouding
Verdere aanbevelingen en adviezen in het verslag worden door de provincie niet openbaar gemaakt. Ook het risicoprofiel van Stephan Satijn valt volgens GS onder geheimhouding. Het college (minus Stephan Satijn) beroept zich daarbij op artikel 5.1 lid 2 sub e en i van de Woo (het goed functioneren van de Staat, andere publiekrechtelijke lichamen of bestuursorganen): een weigeringsgrond die helemaal niet deugt, maar de laatst tijd vaker wordt aangedragen om geen inzage te verschaffen in documenten en procedures op de lange baan te schuiven.

Memorie van toelichting inzake de i-grond: ‘De uitzonderingsgrond kan echter niet worden ingeroepen om misstanden als zodanig te verbloemen of met het argument dat openbaarmaking leidt tot verlies van vertrouwen in de overheid bij het publiek, waardoor een bestuursorgaan niet goed meer zou kunnen functioneren. Als uit nieuwe feiten of nieuwe afwegingen volgt dat eerder ingezet beleid onjuist is uitgevoerd of op onjuiste aannames is gebaseerd, dient een bestuursorgaan daar op de gebruikelijke manier verantwoording over af te leggen en is een goede en democratische bestuursvoering in beginsel gebaat bij openheid over een dergelijke aangelegenheid.’

Ook het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) concludeert dat de i-grond ondeugdelijk wordt toegepast. Sinds 2022 is daar zelfs jurisprudentie over. Het is geen verschil van uitleg of inzicht wat de provincie hier laat zien, maar het actief en bewust zoeken naar obstructie i.p.v. transparantie. Een houding die u ook kunt terugzien in het niet willen vrijgeven van het al in december 2022 naar de provincie Limburg gestuurde feitenrelaas inzake de gronddeals vanaf 2019 met en door de directeur van Grondexploitatiebedrijf Californië BV. Zelfs niet nadat De Limburger er de hand op wist te leggen en erover publiceerde. Staten en gemeenteraden staan achteraan in de rij. Portefeuillehouder is Stephan Satijn. Die zou normaliter vanaf zijn installatie in 2021 weet moeten hebben van dit dossier.

Chronologie


De vraag is echter of de Commissie Visser op de hoogte werd gebracht van de melding over Stephan Satijn, ingediend vier dagen na het gesprek tussen hem, Kitty Nooy en Joan Leemhuis- Stout (VVD) van de Commissie Risicoanalyse Integriteit? En of Stephan Satijn uit eigen beweging ook alles heeft benoemd tijdens dat gesprek, inclusief zijn verantwoordelijkheid en handelen inzake de klokkenluider? Bij de provincie Limburg waren ze op topambtelijk niveau al jaren van de integriteitsonderzoeken in Venlo tot in detail op de hoogte, simpelweg omdat de provincie erbij betrokken was. Ook wat betreft de klokkenluider. GS had er een actieve rol in. De provincie werd in 2017 aansprakelijk gesteld vanwege het handelen van Ger Koopmans richting B&W Venlo (het doorspelen van een externe melding inclusief persoonsgegevens). Een klacht over Ger Koopmans werd vervolgens door Ger Koopmans zelf afgehandeld. Gouverneur Theo Bovens stond erbij en keek ernaar.

Banencarrousel
Een van de gedeputeerden die recent meebesliste op het Woo-verzoek waarbij documenten over Stephan Satijn werden verstrekt is Michael Theuns (CDA), ambtenaar bij de provincie Limburg vanaf 2017. Enkele maanden voor de presentatie van het rapport van de Commissie Visser ging hij in november 2021 als senior adviseur in dienst bij Bureau Berenschot. Michael Theuns maakte begin 2023 een uitstapje naar de provinciale politiek, als statenlid en fractievoorzitter, voordat hij in juni 2023 collega werd van Stephan Satijn.

U ziet hoe meerdere zaken en personen niet alleen heel dicht naast elkaar lopen, maar ook door elkaar, met zakelijk en persoonlijke belangen, partijpolitieke overlap, en loyaliteit die (mogelijk) niets van doen heeft met het algemeen belang. Wat betreft de meldingen en het functioneren van de Commissie Visser en Bureau Berenschot kan niets meer worden gecontroleerd: alles werd in opdracht gewist. Volledig in strijd met een deugdelijke vastlegging van het besluitvormingsproces en controle op een goede en democratische bestuursvoering. Met dank aan Johan Remkes (VVD) en Arno Visser (VVD). De laatste is inmiddels voorzitter van Bouwend Nederland waar hij de Limburgse klusjesman Maxime Verhagen (CDA) opvolgde.

Interne memo integriteitsaspecten portefeuilleverdeling d.d. 5 juli 2021:


E-mails tussen de kabinetschef en de algemeen directeur/secretaris d.d. 5 juli 2021:


Gezien de portefeuille van Stephan Satijn vanaf 2021 zijn er talloze dossiers waar hij als wethouder (2011 t/m 2018) en privé persoon (2018 t/m 2021) langdurig mee te maken had. De provincie Limburg heeft op veel van die dossiers een majeure invloed i.v.m. grondbeleid, subsidies, toezicht en handhaving. Miljoenen euro’s vloeien op projectbasis richting gemeenten, bv’s en gemeenschappelijke regelingen. Het toezicht op een juiste besteding van al dat geld is echter ronduit pover. Veel hangt af van hoe buigzaam de onderlinge ambtelijke en bestuurlijke verhoudingen zijn. En gezichtsverlies, zoals bij de Campus Greenport Venlo, vermijd men liever door er weer meer geld in te pompen.

Meldpunt bestuurscultuur 2022
Na een oproep van gouverneur Emile Roemer aan eerdere melders, werd de melding over Stephan Satijn uit 2021 opnieuw en één op één ingediend. U gaat lezen hoe dat in zijn werk ging, na alle integriteitskwesties, fiasco’s van onderzoeken en het propageren van een nieuwe bestuurscultuur. Dan begrijpt u ook waarom daar op deze manier nooit iets van terecht zal komen.

De melding werd op 21 april 2022 ingediend en pas op 21 december 2022 besproken tussen de ingehuurde programmamanager bestuurscultuur, een notulist, de melder en zijn vertrouwenspersoon. In de tussentijd werd meermaals om opheldering gevraagd over het verloop van de melding, zonder resultaat. In juli 2022 werd na een verzoek van de programmamanager nog door de melder toestemming gegeven om advies in te winnen bij de gemeente Venlo.

Al snel bleek dat er helemaal geen onderzoek was verricht. Een conclusie was er wel: ‘Geen relevante strafrechtelijke- en/of integriteit kwesties zijn waar te nemen.’ Waar die conclusie op was gebaseerd werd niet uitgelegd noch onderbouwd. Wel waren er ‘een aantal interessante waarnemingen.’ Wat die waren werd ook niet duidelijk. Tijdens en na het gesprek werden de volgende zaken echter (ook door de ingehuurde programmamanager) bevestigd:

Stephan Satijn
Stephan Satijn werd niet ingelicht over de melding. Bij de gemeente Venlo werd geen advies ingewonnen ondanks het verzoek daartoe en de gegeven toestemming. Over het waarom werd geen deugdelijke uitleg gegeven. Het college van B&W Venlo heeft niet vrijwillig informatie verstrekt over de melding in 2016 bij het kandidaatstelling van Stephan Satijn in 2021. Het is verder meer dan aannemelijk dat Stephan Satijn zelf ook niet de melding heeft aangekaart tijdens de gesprekken met Bureau Berenschot en de Commissie Risicoanalyse Integriteit. Gezien de integriteitsonderzoeken die in 2016 en 2017 in Venlo liepen i.c.m. de eerdere taxiritjes van Stephan Satijn en zijn aangegane nevenfunctie als Muntmeester tijdens zijn wethouderschap (Groep Heylen), had op zijn minst een dieper gravende screening dienen plaats te vinden.

Clustermanager AJZ
In een separate procedure bij de provincie Limburg werd nog voor het gesprek van 21 december 2022 uit documenten duidelijk dat de clustermanager Algehele Juridische Zaken zelf betrokken en volledig op de hoogte was van de melding inzake Martin Camp (VVD) waarbij jarenlang bewust documenten werden achtergehouden door de provincie Limburg. Zijn naam werd namelijk onder de Woo in al beschikbare maar nog deels zwartgelakte documenten vrijgegeven. Deze clustermanager zat eerder aan bij twee gesprekken met de gouverneur, de melder en zijn vertrouwenspersoon en had al die tijd weet van het frauduleus handelen in deze casus, maar hield zijn mond. Er bleek sinds 2016 zowel een intern als extern juridisch advies te liggen waarbij de verleende ontheffing aan Martin Camp diende te worden ingetrokken. Stephan Satijn maakte ten tijde van drie integriteitsonderzoeken, waaronder naar Martin Camp, deel uit van het college van B&W.

Trainee/notulist         
De aanwezige notulist bij het gesprek van 21 december 2022 bleek na research een trainee van RichtingZuid te zijn en sinds mei 2022 lid van het programmateam Bestuurscultuur. Daarnaast bleek hij ook bijna het gehele jaar 2022 als trainee een opdracht bij de gemeente Venlo te hebben uitgevoerd. Deze combinatie van werkzaamheden is volstrekt ongepast aangezien er meerdere meldingen over de gemeente Venlo werden ingediend. De trainee heeft van deze kennis kunnen nemen terwijl hij werkzaam was bij en voor de gemeente Venlo.

Verder bleek hij een maand eerder, op 14 november 2022, dagvoorzitter te zijn geweest bij een door de provincie Limburg en het LIOF georganiseerde bijeenkomst in Herten, genaamd Limburg Leisure PLUS Event. Een kans die hij volgens eigen zeggen te danken had aan gedeputeerde Stephan Satijn die hij ter plaatse ook interviewde. Een verre van professionele gang van zaken.

Een trainee is geen kundig persoon om kennis te nemen van tientallen vertrouwelijke meldingen inzake (vermoede) misstanden, integriteitsschendingen en mogelijke strafbare feiten, en daarbuiten ook nog eens parallel werkzaamheden te verrichten voor een organisatie en een persoon die onderdeel zijn van die meldingen. Elke schijn dient immers te worden vermeden.

Woordvoerder
Deze trainee en notulist van het programmateam bestuurscultuur is per 1 mei 2023 in vaste dienst bij de provincie en momenteel woordvoerder van gedeputeerde Marc Caldenberg (SP).

College van GS 2023
Op 23 juni 2023 werd het nieuwe college geïnstalleerd. Weer werden van tevoren risicoanalyses opgesteld en onderzoeken verricht. Ook over en naar Stephan Satijn.

Brief CdK Emile Roemer aan de commissie onderzoek geloofsbrieven d.d. 16 juni 2023 inzake Risicoanalyse integriteit kandidaat-gedeputeerden:


Commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven d.d. 19 juni 2023:


Wat zijn de precieze beheerafspraken m.b.t. de beleggingen c.q. de grondposities? Proxorao bv is sinds 2009 het persoonlijke beleggingsvehikel van Stephan Satijn, al voor hij in 2011 wethouder werd. Maar waarin werd en wordt eigenlijk door hem belegd?

Bij ervaringsdeskundigen gaat ook een belletje rinkelen bij het lezen van CAPRA advocaten. Huisadvocaat van de provincie Limburg AKD advocaten, Necker van Naem, Governance & Integrity, Bureau Berenschot, recherchebureau Hoffmann et cetera. De advies- en integriteitsindustrie die door de overheid tegen een royale vergoeding aan de lopende band wordt ingehuurd.

Follow the Money (FTM) bestede in 2019 uitgebreid aandacht aan een aantal bureaus die stelselmatig betrokken waren en nog steeds zijn bij arbeidsgeschillen met ambtenaren en klokkenluiderszaken. Daarbij worden buitensporig kosten gemaakt waarbij ambtenaren, melders en klokkenluiders zoveel mogelijk op afstand en onder druk worden gezet, en worden beschadigd. Enkele casus uit Limburg worden in de artikelen ook benoemd.

Brief CdK Emile Roemer aan de commissie onderzoek geloofsbrieven d.d. 21 juni 2023 inzake Risicoanalyse integriteit kandidaat-gedeputeerden: aanscherping collectieve en individuele beheerafspraken:


Niet alle zaken die (de schijn van) belangenverstrengeling of erger zouden kunnen veroorzaken worden hier benoemd. De Economic Development Board / Crossroads Limburg bijvoorbeeld. Ook geen woord over de melding bij de gemeente Venlo in 2016 noch de meldingen bij de provincie Limburg in 2021 en 2022. Gouverneur Emile Roemer concludeerde in zijn afrondende brief d.d. 21 maart 2023, een jaar ná de melding, dat n.a.v. het niet verrichte onderzoek door het meldpunt bestuurscultuur:

‘Op basis van alle informatie heb ik in de eerste plaats geconcludeerd dat het - in navolging van de commissie Visser - niet opportuun is om over deze meldingen in overleg te treden of anderszins nader contact te zoeken met de gemeente Venlo.’

‘Voor wat betreft (…) de heer Satijn stel ik vast dat het hierbij om enkele anonieme en voor mij verder niet te beoordelen situaties gaat. Zonder nadere concretisering rest mij niets anders dan deze suggesties terzijde te leggen.’

Gouverneur Emile Roemer beroept zich hier op anonieme bronnen. De melder was echter niet anoniem, maar weigerde ter bescherming van zijn bronnen wel de namen van dezen te noemen. De melding zelf was concreet genoeg. De motivering dat de melder de bronnen niet bij naam noemde ‘…omdat deze in een soortgelijke positie terecht kunnen komen als (de melder) zelf. (…) gezien de risico’s van benadelingen’, had voor de programmamanager bestuurscultuur en gouverneur Emile Roemer geen enkele waarde.

Recent heeft de provincie Limburg ook aangegeven de aanbeveling van de Zuidelijke Rekenkamer en het advies van de Staten om een onafhankelijk integriteitsbureau in te stellen, niet op te volgen, maar te hebben gekozen voor inpassing van het meldpunt in de bestaande organisatie. Dat betekent meer van hetzelfde. En de ingestelde regeling voor het melden van misstanden door niet-werknemers is bij voorbaat gedoemd te mislukken. Want wie handhaaft de rechtsbescherming als dat al niet gebeurd bij voorliggende melders en klokkenluider? Dit is geen ambtelijke en bestuurlijke onkunde, het is simpelweg arrogante onwil.

Begrijpt u nu hoe (vermoede) misstanden zolang kunnen voortduren? Het zijn telkens dezelfde patronen. Melders en klokkenluiders worden niet beschermd, niet naar behoren geïnformeerd, en cruciale informatie wordt achterwege gehouden. Betrokkenen hoppen van baantje naar baantje en gaan vrolijk verder. Hun wachtgeldregeling loopt ondertussen op. Waarom zou u nog op redelijke gronden en te goeder trouw een melding (vermoede) misstanden bij de overheid doen? En als u niet uitkijkt wordt u ook nog beschuldigd van het opzettelijk beschadigen van personen.

Limburg als vanouds: Samen uit, samen thuis.