Displaying items by tag: wet openbaarheid van bestuur

Recent deed de rechtbank Limburg uitspraak in vijf beroepen inzake Wob-verzoeken. Drie van deze beroepen dienden voor de tweede keer, vanwege het feit dat het college van B&W eerdere uitspraken (deels) niet wilde uitvoeren. Het toont de arrogantie, doelbewuste obstructie en minachting van het college van B&W voor wet, recht, waarheidsvinding, en behoorlijk bestuur.

De zitting van alle vijf beroepen diende tegelijkertijd. Normaliter worden dit soort zaken door een jurist van de gemeente Venlo afgehandeld. Het komt echter voor dat het college van B&W een advocaat inhuurt. Vaak is dat dan een vaste klant van de gemeente, zoals in dit geval.

Vraag is echter wat de toegevoegde waarde (en intrinsieke kwaliteit van verweer) is van een dure advocaat die onjuiste weigeringsgronden en ondeugdelijke motiveringen van het college moet verdedigen. Het blijft een fikse kostenpost voor de gemeente Venlo van honderden euro’s per uur. En de zitting alleen al duurde er drie. Omzet op kosten van de burger, tegen de burger. Zonder verantwoording af te leggen.

De (nog) huidige coalitiepartijen EENLokaal, PvdA, 50Plus (VSP), GroenLinks en de SP namen in 2018 prominent het volgende op in het Coalitieakkoord:

Tijdens de eerste vergadering van dat nieuwe college werd op 22 mei 2018 het volgende besluit (onder 2) genomen:


De zes wethouders gaven daarmee de controle en mogelijkheid om transparant en betrouwbaar bestuur ook daadwerkelijk uit te voeren, volledig uit handen. De voorgaande zes jaar had immers de portfeuillehouder van o.a. de archiefwet en integriteit, niet alleen middels eigen uitspraken aangetoond geen kennis van zaken te hebben, maar ook geen enkele prioriteit te hebben gegeven aan de uitvoering van tientallen organisatiebrede leer- en verbeterpunten n.a.v. diverse externe onderzoeken naar misstanden. Drie van de wethouders waren in de vorige periode zelf raadslid, waarvan twee zelfs ook fractievoorzitter, en zaten er dus met hun neus bovenop. Met een verouderde mentaliteit en dezelfde personele invulling zal geen nieuwe bestuurscultuur worden gecreëerd. De gemeente Venlo presenteert zich structureel als een lerende en professionele organisatie. Een lerende en professionele organisatie ruimt echter eerst haar eigen rommel op.

Een goede en vaak ook eerste graadmeter om betrouwbaar en transparant bestuur (en een deugdelijke archivering) te testen is het indienen van een Wob-verzoek. Bij voorkeur m.b.t. een gevoelig dossier waar (oud)bestuurders bij zijn betrokken. Een moeizame zoektocht is daar in Venlo niet voor nodig, je struikelt er vanzelf over.

Laten we dus eens kijken naar hoe dit (nog) college de al vanaf 2018 gedoemde inzet in de praktijk heeft gebracht. Dit afgezien van alle recente Limburgse integriteitskwesties en alsmaar uitbreidende toeslagenaffaire die in elk geval duidelijk heeft gemaakt dat er sprake is van systeemrot. Een debat dat geheel aan Venlo voorbij lijkt te gaan.

Alle vijf eerder genoemde beroepen werden gegrond verklaard. De uitspraken zijn recentelijk gepubliceerd:

Vertrekregeling gemeentesecretaris 2 – betrokkenheid burgemeester Antoin Scholten
Wob-verzoek van 16 april 2018
Eerste beroep van 8 december 2018
Eerste uitspraak van 13 februari 2020
Tweede beroep van 18 mei 2020
Tweede uitspraak van 21 februari 2022

Verkoop gemeentelijk vastgoed Bolwaterstraat 31 – betrokkenheid oud-wethouder Jos Teeuwen CDA en oud-raadslid Martin Camp VVD e.a.
Wob-verzoek van 31 juli 2018
Eerste beroep van 11 mei 2019
Eerste uitspraak van 13 februari 2020
Tweede beroep van 10 juli 2020
Tweede uitspraak van 21 februari 2022

Verkoop gemeentelijk vastgoed Maaspoortpassage 1 – betrokkenheid oud-wethouders Twan Beurskens en Stephan Satijn VVD
Wob-verzoek van 8 juni 2018
Eerste beroep van 6 januari 2019
Eerste uitspraak van 13 februari 2020
Beroep niet-tijdig beslissen 26 augustus 2020
Tweede beroep van 8 november 2020
Tweede uitspraak van 21 februari 2022

Verkoop gemeentelijk vastgoed Ginkelstraat 48 / Puteanusstraat 21 – betrokkenheid wethouders Erwin Boom PvdA en Marij Pollux GroenLinks
Wob-verzoek van 17 juni 2019
Beroep van 11 januari 2020
Uitspraak van 4 maart 2022

Verkoop gemeentelijk vastgoed Maaspoortpassage 1 – betrokkenheid oud-wethouder Twan Beurskens en Stephan Satijn VVD
Wob-verzoek van 4 november 2019
Beroep 31 mei 2020
Uitspraak van 4 maart 2022

Buiten het feit dat de ingehuurde advocaat in vele gevallen geen verklaring kon geven (´Verweerder heeft desgevraagd hierover geen duidelijkheid kunnen geven´, ´Verweerder heeft geen duidelijkheid kunnen verschaffen´, ´Gemachtigde van verweerder deelt mee dat zij hierover geen duidelijkheid kan geven.´, ´Gemachtigde van verweerder deelt mee dat zij denkt dat dat zo is, maar dat zij het niet zeker weet.´, ´De gemachtigde van verweerder deelt mee dat zij denkt dat er geen stukken over de sollicitatieprocedure zijn gevonden, maar dat niet zeker weet. Zij kan niet zeggen of dit stukken zijn die gearchiveerd moeten worden.´), was nog het meest opmerkelijke dat het verweer inzake vertrekregeling 2 geheel tegenstrijdig was aan het handelen van het college zelf, na een uitspraak van de rechtbank Limburg enkele maanden eerder inzake vertrekregeling 1. De verzochte documenten werden gewoon verstrekt. Had de advocaat wel volledige dossierkennis? Was de advocaat wel correct geïnformeerd?

Vertrekregeling gemeentesecretaris 1 – betrokkenheid burgemeester Antoin Scholten
Wob-verzoek 17 december 2018
Beroep 20 juli 2019
Uitspraak 29 juli 2021

Daar was dus in drie gevallen bijna vier jaar en veel onnodig procederen met veel kosten voor enkel de gemeente Venlo aan verbonden. Er wordt door het college stelselmatig geen acht geslagen op vaste jurisprudentie, reguliere transparantie, deugdelijke archivering en behoorlijk bestuur. De praktijk laat zien dat er sprake is van traineren middels juridiseren, documenten niet kunnen of willen vinden, dossiers die incompleet zijn of zelfs geheel kwijtraken. Jaar na jaar. En in de meeste gevallen duiken de verzochte documenten uiteindelijk toch op.

Daarbij, is er geen sprake van (schijn van) belangenverstrengeling als niet alleen portefeuillehouders maar ook topambtenaren invloed uitoefenen op dossiers waar ze zelf deel van uitmaken en/of het college zelfs daarover adviseren?

De vraag is ook hoe hoog de kosten van ambtelijke en externe inzet zijn die met de afhandeling van Wob-verzoeken zijn gemoeid, en wie daar intern instructies voor uitzet. Een obstructieve overheid heeft altijd wat te verbergen. Het duidt meer op het verkwisten van publiek geld enkel en alleen om het vrijgeven van informatie vastgelegd in documenten, zoveel mogelijk te traineren. Politiek sensitief, noemen ze dat dan. Dus verdwijnt het zolang mogelijk onder in een la, of doofpot.

Het huidige college is inmiddels in zijn nadagen beland, met – zo laat het zich aanzien – straks een grotendeels zelfde voortzetting. Het beloofd weinig verbetering en meer van hetzelfde.

RIB 2019 / 57: Inrichting iBabs besluitenlijsten:

´Een gevoel van teruggang.´ Wellicht bedoelde het college een daadwerkelijke teruggang zonder alternatief. Want:

• Een in- en extern communicatietraject is sindsdien niet opgezet. Er is geen contactpersoon aangesteld waar, zoals de wet stelt, eenieder documenten kan opvragen die door het college van B&W zijn vrijgegeven na een Wob-verzoek.
• Enkel de verzoeker kan (inhoudelijk) kennis nemen van het besluit en de documenten.
• Het college van B&W publiceert sinds jaar en dag niet alle besluiten op Wob-verzoeken. Sommige wel, sommige niet. Zelfs als besluiten op dezelfde dag worden genomen.
• Openbare raadsstukken zijn online tot 1999 te vinden. Collegebesluiten echter maar tot november 2014. Vragen en verzoeken worden ambtelijk en bestuurlijk niet beantwoord.
• Het college behandelt Wob-verzoeken niet conform vaste jurisprudentie maar stuurt doelbewust aan op bezwaar en beroep (traineren).
• De grondhouding van het college inzake reguliere transparantie is vijandig. Zie bijvoorbeeld de casus verkoop gemeentelijk vastgoed Q4 aan de zoon van wethouder Pollux.
• In 2021 is voor het eerst een Wob-ambtenaar aangesteld. Dat gebeurde pas nadat het college in 2020 en 2021 advocatenkantoor AKD inschakelde voor het afhandelen van enkele Wob-verzoeken. Blijkbaar had de gemeente zelf niet de expertise en professionaliteit in huis. Minimale kosten: € 25.000,-.
• De gemeente Venlo stapte na de inhuur van advocatenkantoor AKD weer over op de levering van papieren documenten i.p.v. digitale kopieën. In één geval leverde dat 8 kilo papier op, zonder vooroverleg. Van efficiëntie en duurzaam beleid bij Wob-verzoeken heeft de gemeente Venlo nog nooit gehoord.
• De bevoegde Wob-ambtenaar handelt niet alle verzoeken af. Wob-verzoeken belanden soms bij ambtenaren van teams die zelf betrokken zijn bij verzochte documenten of simpelweg niet bevoegd zijn. Dit is niet naar behoren en soms zelfs regelrecht onrechtmatig. In een geval werd een Wob-verzoek buiten juridische zaken om in mandaat afgehandeld door een ambtenaar die wel een mandaat had, maar niet voor weigeringsgronden die wel door de ambtenaar werden gehanteerd. Een Wob-verzoek komt op deze manier niet voor besluitvorming bij B&W terecht en kan van het verzoek, het besluit en de documenten dus geen kennis nemen.
• Het niet kunnen of willen vinden van documenten en soms gehele dossiers is een structureel probleem bij de gemeente Venlo. Daarbij wordt veelal een ondeugdelijke zoekslag gehanteerd, met name als het om Kabinet en Kabinet-P documenten gaat, of waar topambtenaren bij zijn betrokken. De gemeente Venlo beschikt over een analoog archief waar een beperkt aantal personen toegang heeft.
• Naar e-mails en WhatsApp-berichten van directie en burgemeester en wethouders wordt systematisch niet gezocht.Feitelijk onttrekken deze zich daarmee aan controle op een goede en democratische bedrijfsvoering.
• Er is inmiddels een projectleider Wet open overheid (WOO) aangesteld. De WOO is de opvolger van de WOB en is per 1 mei a.s. van kracht.
• Het college houdt zich regelmatig niet aan de wettelijke beslistermijnen van de WOB. Bij de WOO zijn die zelfs verkort (van 2 x 4 weken naar 1 x 4 en 1 x 2 weken).

RIB 2019 / 57: Inrichting iBabs besluitenlijsten:

Notulen B&W 11 juni 2019 (onder 2) :

Waar duidt bovenstaande op? In elk geval dat het niet zoveel uitmaakt welke coalitie er zit en welke wethouders daar deel van uitmaken. De traditionele machtspartijen CDA en de VVD moesten in 2018 voor het eerst gezamenlijk genoegen nemen met een plaats in de oppositie. De bestuurscultuur bij de gemeente Venlo bleef echter vier jaar hetzelfde. De enige constante factor in het geheel was de ambtelijke top en de aansturing op de uitvoering, evenals de terloops uitgebreide portefeuille van de burgemeester.

Het enige positieve aan de afgelopen raadsverkiezing in Venlo was dan ook dat de VVD-fractie een derde van haar zetels verloor. Waar echter niemand vragen over stelt of zelfs maar zwijgend op wijst is de buitenproportionele CDA en VVD invulling binnen de ambtelijke top (en in mindere mate de PvdA). Wie denkt dat partijpolitieke invloed op ambtelijk niveau geen rol speelt zou toch eens de achtergronden van enkele woordvoerders, communicatie- en beleidsadviseurs, de concerncontroller en directeuren onder de loep moeten nemen. Baantjescarrousel? Ons kent ons? Familie? Relaties? Met elkaar getrouwd? Misschien eens een goed idee om onderzoek te laten doen door Willeke Slingerland.

En de raad? Die ploegde voort. Moeizaam. Op bijzaken. Met oogkleppen op.

Sinds eind vorig jaar wordt er druk gebouwd in het centrum van Blerick. Die ontwikkeling is echter al sinds 2005 aan de gang. De eerste fase betrof de verplaatsing van gemeenschapshuis de Staay, de bouw van appartementen aan de Carleijsplaats en een geplande maar uiteindelijk geannuleerde ondergrondse parkeergarage. Sinds enige tijd speelt buiten de verdere bouw van appartementen ook de uitbreiding van Berden Plaza en de aangrenzende supermarkt.

Om dit allemaal te kunnen realiseren vond jarenlange opkoop, leegstand en uiteindelijke sloop plaats van (beeldbepalende) vooroorlogse panden, met tussentijds de nodige grondruil, doorverkoop, geschuif met parkeerplaatsen en allerlei zijpaadjes. Centrale rol daarin: de gemeente Venlo, Berden (zowel privé als zakelijk middels diverse bv’s, waaronder: Berden Meubelen bv, Berden bv, Somnus Venlo bv en Mosella bv) en achtereenvolgens Woningstichting Venlo-Blerick, opvolger Woonwenz en op dit moment woningstichting Antares. Wat de supermarkt betreft heeft zich in navolging van Albert Heijn nu Geert Benders (Beej Benders / Jumbo) aangesloten.

Centrumplan Blerick, oftewel de herontwikkeling van het Laurentiusplein en omgeving: Pontanusstraat, Laurentiusstraat, Steegstraat, en het gedeelte van de Maasbreesestraat dat weer leidt naar de hoek Pontanusstraat / Baarlosestraat. Wie de verkeerssituatie ter plekke kent weet hoe krap het soms manoeuvreren is. Niet voor niets geldt er – buiten de doorlopende Pontanusststraat / Baarlosestraat – sinds jaar en dag eenrichtingverkeer.

Belanghebbenden dienden jarenlang bezwaren in. De rechter kwam er meerdere malen aan te pas. De Raad van State schorste in 2015 het bestemmingsplan. In een tussenuitspraak werd de gemeente Venlo opgedragen gebreken te herstellen. Het zorgde allemaal voor veel vertraging.

Vorig jaar kon de laatste fase van de bouw beginnen: een voorlopige voorziening werd door de rechter afgewezen. In berichtgeving over de zitting die toen plaatsvond (De Limburger 13 augustus 2021) stond iets opmerkelijks: directeur Gerard Berden deed een beroep op de rechter om de bouw niet te blokkeren. Als motivering werd o.a. aangedragen dat de provinciale subsidie die in 2014 was verstrekt, zou worden ingetrokken als de bouw niet voor 30 september 2021 zou starten. Het zou gaan om € 760.000,-.

Verder werd de overlast voor omwonenden aangedragen. Daar moest een einde aan komen. Met name de stofontwikkeling op het terrein waar eerder twaalf panden aan de zijde van de Maasbreesestraat door de gemeente Venlo en Somnus Venlo bv werden gesloopt, en waar Berden al tijden tevergeefs de nog resterende eigenaren probeert uit te kopen. De rechter verklaarde twee weken later het beroep ongegrond. Begin dit jaar werd een tweede poging ondernomen om de bouw stil te leggen. Tevergeefs.


WOB / WOO
Op 2 december 2021 werd een Wob-verzoek bij de gemeente Venlo ingediend. Het college nam op 27 juni jl. een besluit, bijna 7 maanden later. Dat is een fikse overschrijding van de wettelijke beslistermijnen. Onder de WOB is dat hooguit 8 tot 10 weken inclusief zienswijze, onder de WOO vanaf 1 mei jl. zelfs twee weken korter. Een beroep niet-tijdig beslissen werd daarom ingediend en loopt nog. Evenals bezwaar. Inmiddels is namelijk duidelijk dat tientallen aantoonbare documenten (en aannemelijk zelfs veel meer) niet zijn verstrekt en ook niet zijn geweigerd op gronden onder de WOB en WOO.

Portefeuillehouder WOB / WOO en sinds het nieuwe college dit jaar ook van Juridische Zaken is burgemeester Antoin Scholten. Venlo Transparant wees eerder al op de stelselmatig ondermaatse juridische kwaliteitszorg m.b.t. integriteit en transparantie en de rol daarin van burgemeester Antoin Scholten.

Het verzoek was omvangrijk, dat wel. Vanaf 2005 werd alles opgevraagd. De gemeente Venlo is het bij WOB / WOO-verzoeken echter gewoon om nooit (dan alleen formeel m.b.t. de procedure) tussentijds te communiceren. Het college verstrekte uiteindelijk zo'n 2700 pagina’s. Deze zijn echter niet door het college gepubliceerd. Sterker nog, het collegebesluit is zelfs niet gepubliceerd. Het college doet dat dan zo:


Het besluit van 27 juni 2022 is er gewoon uitgeknipt en vervolgens gaat men 4 weken met vakantie. De vraag is of het besluit straks in de openbare besluitenlijst is terug te vinden. Het college hanteert namelijk een erg selectieve houding wat betreft het publiceren van besluiten op WOB / WOO-verzoeken. Stel je voor dat eenieder (zoals in de wet staat) komt te weten wat is opgevraagd en voor eenieder beschikbaar wordt.

Venlo Transparant wil geïnteresseerden de beschikbare documenten niet onthouden. Mocht u ze willen ontvangen dan kunt u een verzoek daartoe via het formulier sturen. U ontvangt een link waar u de verstrekte documenten kunt downloaden.

De provincie Limburg nam op 2 november 2021 een besluit op een Wob-verzoek inzake het Centrumplan Blerick. Normaliter worden de verstrekte documenten dan op de website gepubliceerd, tenzij het – zoals in dit geval – te grote bestanden zijn (zo'n 350 pagina's vanaf 2014). U kunt deze echter zonder probleem opvragen bij de provincie of u ontvangt deze tegelijkertijd met de documenten van de gemeente.

Heeft u trouwens interessante informatie over het Centrumplan Blerick en de betrokken partijen? Wilt u deze (al dan niet anoniem) delen? Venlo Transparant ontvangt het liefst zo concreet mogelijke informatie.

Venlo Transparant neemt zich voor onderbelichte zaken te onderzoeken en daarover met enige regelmaat te publiceren. Zaken die – om welke reden dan ook – in de lokale pers en politiek nauwelijks of geen aandacht krijgen en waar men zich, in sommige gevallen, ook niet de vingers aan wil branden. Horen, zien, zwijgen. Maar zich wel ergeren. Of boos worden. Het wereldje is klein, ons kent ons, en ons vergeet jou niet. Pijnpunten waar men liever wegkijkt, uit zelfbehoud.

Venlo heeft de afgelopen twee decennia een behoorlijk trackrecord opgebouwd m.b.t. dossiers die volledig ontsporen en waar de onderste steen bijna nooit boven komt. Een aantal van die dossiers zijn ook niet gesloten en breiden zich sindsdien ook alleen maar uit. Oud leed komt met enige regelmaat weer bovendrijven. Conclusies, leermomenten, verbeterpunten. Ze dienen geen doel, zorgen niet voor bewustwording en worden niet doorgevoerd. Er wordt ook niet gehandhaafd.

De ambtelijke organisatie lijkt niet in staat een verbeterslag te maken, de raad houdt zich met alle kennis en ervaring angstvallig stil, en bestuurlijk wordt geen verantwoordelijkheid genomen. Dat laatste is des te opmerkelijker aangezien drie van de (inmiddels) vijf wethouders de vorige periode zelf raadslid zijn geweest. In Venlo is het klaarblijkelijk doelloos aanmodderen, met veel halleluja en propaganda. Een walhalla voor navelstarende herkauwers.

Vertrouwen, transparantie en – nauwelijks benoemd – integriteit. Politici hebben er vaak de mond vol van, richting de burger. Zo ook het huidige college in het coalitieakkoord 2018-2022, getiteld Samen Venlo Veranderen:

Wij staan voor een betrouwbaar en transparant bestuur.
Vertrouwen in het gemeentebestuur dat verloren is gegaan zal, en moet worden hersteld.

De laatste zin velt een keihard oordeel over het vorige college, inclusief de nog zittende burgemeester (portefeuillehouder archiefwet, communicatie, wet openbaarheid van bestuur, integriteit, openbare orde & veiligheid, handhaving, en sinds het vertrek van wethouder Roest naar Maastricht, ook nog van personeel & organisatie).

Venlo Transparant constateert dat onder het huidige college niet alleen geen vooruitgang is geboekt, maar zelfs een achteruitgang is ingezet. Vooral wat betreft het actief en passief publiceren van documenten en het deugdelijk archiveren c.q. naleven van de archiefwet (een al jaren onderkend en voortslepend probleem in Venlo zonder enige consequentie). Deze verwaarlozing van kerntaken heeft vaak ernstige gevolgen voor een deugdelijke controle op de bestuursvoering.

Als voorbeeld worden door het college niet alle besluiten en zelfs geen documenten die voor eenieder onder de Wet openbaarheid van bestuur worden vrijgegeven gepubliceerd. Het publiek kan daar dus op geen enkele wijze van kennisnemen. Van transparant bestuur en een herstel in vertrouwen is geen sprake. Het huidige college borduurt daarmee voort op de houding van het vorige college.

De gemeente verlangt veel van en bepaalt veel voor de burger, maar andersom is diezelfde gemeente vaak niet thuis als de burger aanklopt. Moeizaam, met veel tegenzin en tegenwerking, geeft men openheid van zaken. Of helemaal niet. Op papier lijkt alles goed geregeld, totdat de praktijk zich aandient. Ambtelijk en bestuurlijk worden veel trucs uitgehaald om gecreëerde problemen van zich af of voor zich uit te schuiven. Onnodig ingezette procedures zijn er enkel om tijdwinst te boeken.

Wie bepaalt eigenlijk het beleid binnen de gemeentelijke organisatie? Wie neemt de beslissingen? Doen wethouders er wel toe? Maakt het uit op welke partij je stemt? Welke belangen spelen er op de achtergrond? Waarom krijgt een bepaalde ondernemer wel elke keer zaken voor elkaar en een ander niet? Worden burgers en ondernemers wel op dezelfde wijze behandeld? Worden belanghebbenden wel op de juiste wijze geïnformeerd, of juist – geheel – niet? En waarom niet? Veel vragen, weinig fundamentele antwoorden.

Venlo Transparant concludeert dat er geen sprake is van geïsoleerde incidenten, maar van een jarenlang patroon waaruit ook bewust geen lering wordt getrokken, ongeacht de politieke kleur van het college. Het schort simpelweg aan een behoorlijke bestuurscultuur. In Venlo wil men op dezelfde voet verder zoals men al decennia gewend is, ook al deugt er van de grondhouding niets, staat politiek Den Haag in brand, staat het gouvernement in brand, en worden wethouders en burgemeester in buurgemeente Venray de laan uit gestuurd, voor minder. Zo niet binnen de mentale stadsmuren, daar blijft men onberoerd zitten en heerst een gezamenlijke stilte.

Venlo Transparant brengt daar graag enige verandering in. Anoniem, dat is juist. Je weet wel: ons kent ons, en ons vergeet jou niet.

PS Kijk ook eens op Venray-Transparant.nl. Daar zijn inmiddels flinke stappen gezet. Gezien de talloze regionale samenwerkingsverbanden die veelal aan kritische aandacht ontsnappen, en de centrale en sturende rol die Venlo daarin vervult, beperken de netwerklijntjes zich immers allang niet meer tot de gemeentegrens.

We kijken nog een keer naar het rapport van Prof. Dr. J.H.J. (Hans) van den Heuvel uit 2007. In het rapport wordt buiten een analyse van de gemeentelijke organisatie ook helder aangegeven wat juist de instrumenten zijn om Integriteit binnen de gemeente Venlo te borgen. Immers, als integriteitsbeleid niet wordt uitgevoerd en er niet op wordt gehandhaafd heb je aan alle goede intenties, rapporten, wetten en regelgeving niets. Dat zagen we al bij de casus Hubert Bruls, kort na het verschijnen van het rapport. ‘U kunt wel zeggen dat dat zo moet en hoort, maar…’

Prof. Dr. Hans van de Heuvel geeft een vrij accurate opsomming van integriteitsmaatregelen en instrumenten die – ook toen al – voorhanden zijn. Daar is buiten wat aanpassingen weinig in veranderd.

Citaat Prof. Dr. Hans van de Heuvel:
‘In het onderzoek staat om praktische redenen de ambtelijke organisatie centraal, al gelden veel voorschriften in en voor de ambtelijke dienst vanzelfsprekend ook voor bestuurders. Om tot een volledig beeld te komen, wordt daarom ook ingegaan op integriteitsmaatregelen voor het college van b&w en op instrumenten die de integriteit van de gemeenteraad (kunnen) waarborgen, want eigenlijk moet er in de praktijk geen onderscheid worden gemaakt tussen integriteitsbeleid voor politici, bestuurders en ambtenaren, dit alles vanuit de gedachte dat slechts een sluitend (samenhangend en geïntegreerd) integriteitsbeleid effectief is en omdat de onkreukbaarheid en geloofwaardigheid van de overheid zich niet tot ambtenaren beperken.’

Prof. Dr. Hans van den Heuvel onderscheid drie sectoren waar integriteitsinstrumenten zich op kunnen richten:

• Structuur van de organisatie
• Organisatiecultuur
• Personeelsbeleid

Daaruit volgen vele gedetailleerde aanbevelingen die vandaag de dag niet zouden misstaan, ook niet na de talloze grootschalige onderzoeken naar misstanden bij de gemeente Venlo, waar met de conclusies tot op heden weer weinig tot niets mee is gedaan. Let wel, het rapport is inmiddels van 15 jaar geleden. ‘U kunt dat wel vinden, maar...’

In het door de juridisch controller opgestelde jaarverslag 2009 (juni 2010) worden de instrumenten die Hans van den Heuvel in zijn rapport uit 2007 benoemde ook weer opgesomd. De juridisch controller is trouwens tot op heden dezelfde persoon en schuift sinds september 2021 ook wekelijks aan bij B&W als bestuurssecretaris.

Gedragsregels / instrumenten
Het merendeel van de (ambtelijke) regels op het gebied van integriteit zijn opgenomen in de Arbeidsvoorwaardenregeling (AGV). Het betreffen dan de volgende regels omtrent:

- de ambtseed
- gebruik van gemeentelijke goederen/ eigendommen
- nevenwerkzaamheden/ nevenfuncties/ financiële belangen
- het aanvaarden van relatiegeschenken en uitnodigingen
- onkostenvergoeding
- vertrouwenspersonen integriteit
- klokkenluiders
- de handelwijze bij het vermoeden van ambtsmisdrijven
- privacyreglement email- en internetgebruik

Bestuurlijk gelden voor het college van burgemeester en wethouders alsmede voor de gemeenteraad ieder een gedragscode.

Het lijken voldoende instrumenten om integriteit te borgen, maar je moet ze natuurlijk wel inzetten. Een verkokerde, naar binnen gerichte bestuurscultuur stelt op termijn andere belangen voorop. Personen die te lang dezelfde functie uitoefenen, niet gecorrigeerd worden (conform gedragsregels/instrumenten), ingehuurde jaknikkers, uit eigen netwerken verzamelde medewerkers. Het gevolg is een stramien van machtsuitoefening, waarbij de bescherming van enkelen, het groepsdenken en het behoud daarvan boven het algemeen belang komt te staan. ‘Wij doen dat zo, omdat wij gewend zijn dat zo te doen…’

Vermoeden van een misstand
Begripsbepaling conform de Arbeidsvoorwaarden van de gemeente Venlo: Een op redelijke gronden gebaseerd vermoeden met betrekking tot de gemeentelijke organisatie waar de medewerker werkzaam is omtrent:

• een strafbaar feit;
• een schending van regelgeving of beleidsregels;
• het misleiden van justitie;
• een gevaar voor de volksgezondheid, de veiligheid of het milieu, of;
• het bewust achterhouden van informatie over deze feiten;

Citaat Prof. Dr. Hans van de Heuvel:
‘De relatie tussen ambtenaar en bestuurder kan een bron van dilemma´s zijn door de tegenstelling tussen professionele waarden en bestuurlijk-politieke aansturing, de spanning tussen ambtelijke loyaliteit aan de bestuurder versus de eigen vakmatige professionaliteit en die tegenover de medewerkers. Zo kunnen vragen of opdrachten van een wethouder bij een ambtenaar tot moeilijke afwegingen leiden in relatie tot de eigen professie en integriteit of de gemeentelijke belangen in hun totaliteit.’

Prof. Dr. Hans van de Heuvel zegt hier iets heel opmerkelijks, je leest er bijna overheen. ‘Zo kunnen vragen of opdrachten van een wethouder bij een ambtenaar tot moeilijke afwegingen leiden…’

Opdrachten (dwingend), niet alleen van wethouders, maar ook van burgemeester en ambtelijk leidinggevenden. Wat bedoelt hij daar precies mee? De relatie leidinggevende en afhankelijke, ondergeschikte ambtenaar waarvan verwacht wordt dat hij loyaal is, kan onder hoogspanning komen te staan als van hem of haar iets wordt verlangd dat tegen de ambtseed, de AGV, en alle andere normen en waarden ingaat. Loyaal zijn (aan een persoon of organisatie) is namelijk zeer zeker niet hetzelfde als integer zijn. Het handelen van de ambtenaar is ook altijd een individuele verantwoordelijkheid.

Laten we eens kijken wat zo’n opdracht van een leidinggevende aan een ondergeschikte ambtenaar kan inhouden. Bijvoorbeeld het – geregeld – achterhouden en vernietigen van documenten. Het onder druk zetten van een ambtenaar om wel of niet iets te doen, is een ambtsmisdrijf en is strafbaar. Het is waarschijnlijk het meest voorkomende ambtsmisdrijf. Zo hou je namelijk middels angstcultuur de controle in stand. En controle op het ambtelijk apparaat is een voorwaarde om persoonlijke en (partij)politieke zaken die aan het algemeen belang ondergeschikt behoren te zijn, voor elkaar te krijgen. Welke ambtenaar wil afgebrand worden als hij dwarsligt? Tegenspraak? Papier en werkelijkheid. Integriteit begint precies daar: de onderlinge verhoudingen en de ruimte elkaar daarover aan te spreken, zonder daarop te worden afgerekend.

Ambtsmisdrijven
Artikel 361 - De ambtenaar of een ander met enige openbare dienst voortdurend of tijdelijk belast persoon, die opzettelijk zaken bestemd om voor de bevoegde macht tot overtuiging of bewijs te dienen, akten, bescheiden of registers, welke hij in zijn bediening onder zich heeft verduistert, vernielt, beschadigt of onbruikbaar maakt, of toelaat dat zij door een ander worden weggemaakt, vernield, beschadigd of onbruikbaar gemaakt, of die ander daarbij als medeplichtige ter zijde staat, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren en zes maanden of geldboete van de vijfde categorie.

Artikel 365 - De ambtenaar die door misbruik van gezag iemand dwingt iets te doen, niet te doen of te dulden, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie.

Archivering
In Venlo is men al jaren dossiers of delen van dossiers kwijt als ze conform de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB en sinds 1 mei de WOO) worden opgevraagd, of als ze deel uitmaken van interne en/of externe onderzoeken. Enige verbetering is daar niet in te bespeuren.

Recente voorbeelden:
- De e-mail account van een vertrokken gemeentesecretaris wordt na het tijdig melden bij juridische zaken en in strijd met de wet tijdens lopende juridische procedures gewist. Dit i.v.m. bewijslast en aansprakelijkheid. Beëindiging van de arbeidsovereenkomst van de gemeentesecretaris vindt pas drie en een halve maand na opstappen plaats (zonder tussentijdse werkzaamheden). De gemeentesecretaris krijgt vervolgens de laptop en telefoon gratis mee naar huis (gegevensdragers van documenten die onder bereik van het WOB-verzoek vallen). De procedures lopen dan nog langere tijd door zonder enige transparantie hierover.

- Functioneringsverslagen van een vertrokken gemeentesecretaris verdwijnen uit het analoge personeelsdossier. Toegang tot zo’n dossier is beperkt tot enkele bevoegde personen. Zulke documenten verdwijnen niet vanzelf.

- De persoonlijke harde schijf en e-mail account van een medewerker van de Concernstaf blijkt te zijn ‘opgeschoond’. Tientallen aantoonbare documenten, waaronder correspondentie en gespreksverslagen met 50 (oud)wethouders, (oud)ambtenaren en andere betrokkenen, worden na een Wob-verzoek niet gevonden. De documenten maken deel uit van een grootschalig extern onderzoek inzake gemelde misstanden.

Dat het hierbij niet meer om incidenten gaat mag duidelijk zijn. Dat er elke keer ook geen alarmbellen afgaan en geen maatregelen worden genomen (waarbij het opvalt dat het elke keer veelal dezelfde betrokken ambtenaren zijn dan wel er kennis van hebben) duidt op een veel fundamenteler probleem.

Citaat Prof. Dr. Hans van den Heuvel:
‘In de bedrijfsvoering moet uitdrukkelijk aandacht worden besteed aan het beheersen van de juridische kwaliteit in de zin van rechtmatigheid, procedures, uitkomsten en prestaties, het handhaven van mandaten en bevoegdheden, risicobeheersing, controle van processen en stukken, checklists, standaarden, dossiervorming, functiescheiding, inkoop en aanbesteding. Bovendien is het voor de juridische positie van de gemeente nodig dat er uniforme regels komen over dossiervorming, vooral elektronische dossiervorming voor het opslaan en bewaren van gegevens, alleen al om in procesdossiers alle relevante stukken aanwezig te hebben. Doorslaggevende factoren daarvoor zijn draagvlak in de organisatie en aansturing van bovenaf.’

Beter is het niet te omschrijven. Gezien bovenstaande voorbeelden is er binnen de organisatie al jaren onvoldoende draagvlak voor juridische kwaliteitszorg en is deze ondergeschikt aan de sturing van bovenaf. Wie, wat, waarom. ‘U gaat daar niet over. Dat gaat alleen ons wat aan…’

Integriteitsfunctionaris / adviseur Integriteit
Bij de gemeente Venlo wordt al jarenlang gesproken over het aanstellen van een Integriteitsfunctionaris. Dat is opmerkelijk, aangezien er vanuit hun functie drie personen verantwoordelijk zijn voor Integriteit binnen de organisatie: de burgemeester (portefeuillehouder Integriteit), de kabinetschef (bestuurlijke Integriteit) en de juridisch controller (ambtelijke Integriteit). En dan is er nog de Commissie Integriteit die dit dient te bevorderen, bestaande uit: de burgemeester, de gemeentesecretaris, de directeur organisatieontwikkeling, de kabinetschef en de juridisch controller. Enkele zelfde personen maakten en maken ook weer deel van uit van de provinciale Stuur- en Werkgroep Integriteit Limburg.

Blijkbaar zijn de personen die voor integriteit behoren te staan al jarenlang niet in staat integriteit binnen de organisatie te borgen en te bewaken. Duidt dat op incompetentie? Of zou de oorzaak daarvan niet gewoon bij de personen zelf liggen? Burgemeester Scholten verklaarde eerder zelf geen sjoege te hebben van integriteit.

Tegen burgemeester Scholten en de juridisch controller werd in 2019 aangifte gedaan vanwege meerdere ambtsmisdrijven. Ambtsmisdrijven trouwens waarbij het college geen enkele sanctie op- of verantwoording over aflegde. De aangifte werd door de burgemeester ook niet gemeld aan de raad. De juridisch controller en juridisch adviseurs kregen meerdere klachten tegen zich ingediend, van meerdere personen. De huidige gemeentesecretaris komt in meerdere dossiers voor waar hij eerder als wethouder verantwoordelijk voor was.

Vacature
Eind 2020 wordt de vacature Integriteitsfunctionaris uitgezet voor 28 uur (solliciteer t/m 25-10-2020). De vacature wordt niet één keer (solliciteer t/m 3-1-2021) maar zelfs twee keer verlengd (sluitingsdatum 17 maart 2021). De opdracht zou middels detachering van 1 april t/m 1 oktober 2021 lopen.



De Integriteitsfunctionaris zou bij het team P&O worden geplaatst, daar waar ook de adviseur Arbeidsvoorwaarden en Rechtspositie onder valt, degene die juist moet toezien op het functioneren van medewerkers en het bijhouden van personeelsdossiers (!). D.w.z. ook zaken m.b.t. plichtsverzuim die kunnen leiden tot strafontslag.

De functie wordt echter niet ingevuld. En niet omdat er wellicht geen geschikte kandidaten zouden zijn, maar omdat er op directieniveau gekibbel is over de invulling van die functie.


Eind 2021 wordt weer een vacature uitgezet. Nu voor een fulltime (36 uur) Adviseur Integriteit, weer geplaatst bij het team P&O (solliciteer t/m 9-1-2022).

De vacature wordt weer niet één keer (solliciteer t/m 21-2-2022) maar twee keer via de Juridische Banenbank verlengd (geplaatst 7 februari 2022, sluit t/m 8 april 2022).

Zo ben je dus bijna twee jaar verder, zonder enige vooruitgang. Het is een beproefde ambtelijke, bestuurlijke en politieke tactiek: in eerste instantie zolang mogelijk negeren, ontwijken, van mening verschillen, prioriteiten stellen (Integriteit is dat dus bij de gemeente Venlo niet) en vervolgens procedures zoveel mogelijk verlengen (juridiseren). Want stel je voor dat je als college of directie zelf op de vingers wordt getikt door de adviseur Integriteit, of erger. ‘U kunt wel zeggen dat dat zo is, maar dat zien wij toch anders (en willen we eigenlijk ook niet)…’

Bestuurscultuur
Het rapport ‘Engelen bestaan niet’ – De Limburgse bestuurscultuur onderzocht’, werd 28 januari 2022 gepresenteerd en leverde een summiere inkijk wat de gemeente Venlo betreft. Onderzoekers Drs. Arno Visser, Drs. Prof. Dr. Paul Frissen en Mr. Kitty Nooy werden bij hun onderzoek ondersteund door bureau Berenschot.

Op het rapport kwam vrijwel onmiddellijk veel inhoudelijke en fundamentele kritiek, o.a. van deskundigen Klaartje Peters (voorzitter van de Venlose rekenkamer), Hans van den Heuvel (inderdaad van het rapport uit 2007) en hoogleraar staatsrecht Paul Bovend'Eert. De commissie-Visser leverde een ‘slecht en schadelijk rapport’, meldde NRC. Klaartje Peters noemde het bij L1 ‘beneden alle peil.’

De eerder door de provincie Limburg ingehuurde Wim Derksen gaf een inkijk hoe het in de praktijk eraan toegaat. Voor ervaringsdeskundigen niets nieuws.

Het rapport van Visser c.s. werd in de Statenvergadering van 1 april besproken en ter kennisgeving aangenomen. Het kon bij publicatie eigenlijk al gelijk de prullenbak in. Een mislukte afleidings- en witwasoperatie. Gouverneur Roemer stelde daarop een nieuw meldpunt in, aangezien er geen recht was gedaan aan de melders en er inhoudelijk geen enkel inzicht was en werd gegeven. Zo ben je wel weer een jaar – en een paar ton lichter – verder.

Van de in totaal 286 meldingen – afkomstig van 144 melders, de commissie ging met slechts 21 melders, veelal ambtenaren, in gesprek – heeft 12% betrekking op de gemeente Venlo. Met de gemeenten Bergen, Eijsden-Margraten en Venray is Venlo daarmee uitschieter. Is dit opgepikt door het college? Door de raad? Door de lokale waakhonden van de democratie? Wil in Venlo iemand überhaupt wel weten wat er is gemeld?

Waarom heeft de gemeente Venlo eigenlijk zelf geen meldpunt waar burgers terecht kunnen en meldingen professioneel en volledig onafhankelijk extern zonder aanzien des persoons worden onderzocht? Dat er in Venlo uit eigen beweging geen kritische vragen over worden gesteld en er geen debat plaatsvindt is tekenend.

'Oude’ en ‘nieuwe’ bestuurscultuur. Maar daar gaat het natuurlijk niet om. Het gaat simpelweg om behoorlijk bestuur zoals in de algemene beginselen (ABBB) beschreven. Basis. Grondhouding. Aansturing.

Over bestuurscultuur is het vanuit het Venlose college doodstil. In het vorige week gepresenteerde Coalitieakkoord staat geen enkele keer bestuurscultuur, integriteit of transparantie vermeld. Was er in het Coalitieakkoord 2018 nog sprake van Transparantie en Herstel in verloren gegaan vertrouwen, zijn die nu geschrapt. Integriteit komt net zoals in 2018 niet voor. In die zin is Venlo wel consistent.

De raad probeert het nog enigszins. Na de zomer is op 9 en 10 september een heisessie Bestuurscultuur gepland. Hopelijk realiseert de raad zich daar dan ook dat ze op dat punt ook het college dienen te controleren en portefeuillehouders zich dienen te verantwoorden.

Coalitieakkoord 2022
Samen verder bouwen aan een gezond Venlo! Is de titel van het nieuwe Coalitieakkoord van EENLokaal, CDA, PvdA en GroenLinks. Opvallend is de terugkeer van het CDA, na alle integriteitskwesties in het Limburgse met daarin een hoofdrol weggelegd voor Venlonaar Ger Koopmans. Oud-buurman en protegé van hem uit Schandelo, Tom Verhaegh, wordt nu wethouder.

En PvdA’er Erwin Boom kan als oud-adviseur van Jos van Rey binnenkort zijn voormalige baas met alle egards in Venlo ontvangen. Misschien een idee om – zoals in 2007 met destijds wethouder Mark Verheijen – weer een uitwisseling te organiseren? Naar verluidt kunnen Boom en Van Rey het nog steeds goed met elkaar vinden.


Het feit dat burgemeester Scholten binnen het nieuwe college ook Juridische Zaken in portefeuille krijgt, is vragen om een voortzetting van de afgelopen jaren. Dat geen enkele wethouder ter discussie stelt of de clustering van Archiefwet, Integriteit en JZ (WOB/WOO) wel zo’n goed idee is gezien de persoonlijke betrokkenheid van de portefeuillehouder in talloze dossiers waar juist integriteitskwesties spelen, en de rechtbank al talloze keren heeft uitgesproken dat er m.b.t. de juridische kwaliteitszorg inzake de WOB/WOO weinig deugt, duidt erop dat lef, kritisch en lerend vermogen geheel ontbreken.

Kan Prof. Dr. Hans van den Heuvel nog eens voor een gedegen analyse en dit keer dwingende aanbevelingen worden ingeschakeld, met als opdracht wat er sinds 2007 qua integriteitsbeleid is gebeurd? Dan mag hij natuurlijk niet alle klachten, meldingen, onderzoeken, conclusies en verantwoordelijkheden i.r.t. de gedragsregels/instrumenten buiten beschouwing laten. Zonder aanzien des persoons.

In deel I en II werd de Commissie Integriteit van de gemeente Venlo al onder de aandacht gebracht. De Commissie Integriteit bestaat sinds de instelling onder Hubert Bruls in 2010 uit min of meer dezelfde functies/personen. Dat Hubert Bruls zelf niet zo integer was werd eerder in twee artikelen gedetailleerd uit de doeken gedaan. Het college onder Antoin Scholten hield zich vervolgens jarenlang niet aan het besluit door in elk geval tussen juli 2015 en juli 2018 niet te vergaderen. Exact in de periode dat er meerdere onderzoeken naar misstanden liepen en in totaal 3 wethouders en de secretaris opstapten. Althans, dat werd zo door B&W gesteld na een Wob-verzoek. De ervaring is echter dat als het college stelt dat er geen documenten zijn, die uiteindelijk links- of rechtsom toch opduiken. Niet correct en volledig zoeken is niet vinden. Niet deugdelijk archiveren of zelfs documenten wissen is van niets weten. Geheel in strijd met integriteitsregels, jurisprudentie en wet- en regelgeving. We herhalen het nog maar eens:

Stoelendans
Na de laatste wijziging in 2019 is er weer geknutseld. Bestond de oude commissie nog uit 5 personen, nu zijn het er nog maar 4. De wijzigingen gingen in per 25 april 2023. Behoorlijk vers dus. Vanwege een nieuw gecreëerde functie is er ook geschoven met taken.


Per 1 januari 2023 is er een nieuwe kabinetschef, dat heeft u ook al kunnen lezen. De kabinetschef was o.a. verantwoordelijk voor bestuurlijke integriteit. De vorige kabinetschef heeft nu de nieuwe functie strategisch beleidsadviseur Integriteit gekregen. Deze functie maakt nu deel uit van de Commissie Integriteit. Het is dezelfde persoon als eerst, maar soit. De juridisch controller en kabinetschef zijn als leden van de Commissie Integriteit afgevallen. Maar de juridisch controller werd eind 2021 al benoemd tot bestuurssecretaris en zit sindsdien elke week bij B&W aan tafel.

Dat onder-ons-kent-ons-en-wij-verantwoorden-ons-niet is nu eenmaal op en top Venloos. Met gelijkgestemden die elkaar al 10 tot 15 jaar kennen is de kans groot dat verschil van mening niet vaak voorkomt en tegenspraak (bestuurscultuur) zich niet (in een veilige omgeving) zal ontwikkelen. Bijten doet men elkaar niet. Carrières zijn gegarandeerd. Integriteit echter niet. Dat bleek ook al uit het jaarverslag ambtelijke integriteit 2020-2021, gepubliceerd in oktober 2022. Ook dat herhalen we nog eens:

Na lang zoeken heeft het college ook de Ambtenarenwet 2017 ontdekt, specifiek artikel 4. Nu zullen er toch documenten moeten worden opgesteld. Maar ja, u weet het: papier is nog geen praktijk.


Bestuurscultuur en G&I
Op 9 en 10 september 2022 werd een tweedaagse heisessie bestuurscultuur voor de gemeenteraad georganiseerd. Locatie: Abdij Rolduc in Kerkrade. Het braafste jongetje van de klas (de voorzitter) zat vooraan bij een college gegeven door Frans Geraedts van Governance & Integrity (G&I) uit Amsterdam.


G&I werd door de jaren heen veelvuldig door de gemeente Venlo ingehuurd. Venlo Transparant beschikt over een aantal facturen:

2013
Factuur 1 februari 2013 - Leeroverleg en index voor management gegeven in de maand januari 2013 door verschillende trainers: € 5.455,30
Factuur 1 februari 2013 - Trainingen morele oordeelsvorming voor de afdelingen vergunningen en handhaving gegeven in de maand januari en februari 2013 door verschillende trainers: € 13.880,40
Factuur 6 maart 2013 - Training morele oordeelvorming voor de afdeling publiekszaken gegeven op 18 februari 2013: € 1.426,80
Factuur 20 april 2013 - Moreel leeroverleg voor 4 groepen op 26 maart voor leidinggevenden: € 2.884,80
Factuur 9 juni 2013 - Moreel leeroverleg voor 4 groepen op 14 mei voor leidinggevenden: € 2.884,80
Factuur 16 september 2013 - Volgen van 1^ste opleiding vertrouwenskwesties: € 2.400,00
Factuur 16 september 2013 - Volgen van 2^de opleiding vertrouwenskwesties: € 2.400,00
Factuur 21 december 2013 - Trainingen morele oordeelsvorming voor de afdeling ruimte en economie gegeven op 4 en 6 december 2012: € 2.994,80
Factuur 3 november 2013 - Moreel Beraad gegeven op 24 oktober Archief Venlo. Voorbereiding Moreel Beraad en Advies inzake vertrouwenspersonen: € 2.629,92
Factuur 30 november 2013 - Trainingen Moreel Beraad college B&W 25 november 2013: € 973,50
Factuur 30 november 2013 - Trainingen MO en Moreel Beraad gegeven op 11 en 18 november 2013: € 2.705,40

2014
Factuur 14 februari 2014 - Training MO gegeven op 13 januari 2014: € 1.446,80
Factuur 4 maart 2014 - Moreel Beraad college B&W inzake Mikwe gegeven op 18 februari 2014: € 811,60
Factuur 17 maart 2014 - Moreel Beraad inzake Mikwe aan betrokkenen op 11 maart 2014 en aan college B&W en rekenkamer op 17 maart 2014: € 1.613,20
Factuur 9 oktober 2014 - Gesprek GS en fractievoorzitters op 16 september 2014 inzake Mikwe: € 806,60
Factuur 18 november 2014 - Introductie sessie Politieke Integriteit op 1 oktober 2014: € 1.213,50

2015
Factuur 17 februari 2015 - Training morele oordeelsvorming op 20 en 28 januari 2015 voor sportconsulenten: € 3.015,20
Factuur 17 maart 2015 - Training morele oordeelsvorming op 2 februari 2015 voor MT sportbedrijf: € 1.769,40
Factuur 13 juli 2015 - Training morele oordeelsvorming op 29 juni en 2 Juli 2015 voor afdeling Onderhoud & Toezicht: € 1.528,06

2016
Factuur 17 juli 2016 - I.v.m. verklaring declaraties: € 1.043,45
Factuur 7 oktober 2016 - I.v.m. advisering n.a.v. onderzoek vastgoed Q4: € 976,71
Factuur 14 oktober 2016 - Opstellen persoonlijk risicoprofiel 14 oktober 2016: € 1.038,18

2017
Factuur 23 maart 2017 - Risicoprofielgesprek wethouder Aldewereld: € 1060,69
Factuur 10 april 2017 - Advies en ondersteuning 23 maart 2017: € 313,09
Factuur 22 juni 2017 - TMO GR + verdiepingsbijeenkomst: € 1587,00
Factuur 22 juni 2017 - Bijeenkomst integriteit gemeenteraad: € 2642,20
Factuur 6 juli 2017 - Opleiding adviseur bestuurlijke integriteit: € 2437,80
Factuur 6 juli 2017 - Vervolgbijeenkomst TMO GR + verdiepingsbijeenkomst: € 927,-
Factuur 27 juli 2017 - Opleiding adviseur bestuurlijke integriteit 27 juli 2017: € 2445,40
Factuur 7 september 2017 - Opleiding adviseur bestuurlijke integriteit: € 217,60
Factuur 9 november 2017 - Opleiding adviseur bestuurlijke integriteit: € 2558,80
Factuur 21 december 2017 - Opleiding adviseur bestuurlijke integriteit: € 2520,40

2018
Factuur 15 februari 2018 - Opleiding adviseur bestuurlijke integriteit: € 938,40
Factuur 3 mei 2018 - Advies en ondersteuning handhaving: € 1348,19
Factuur 6 september 2018 - Risicoprofielgesprekken leden college van B&W: € 3083,33
Factuur 4 oktober 2018 - Risicoprofielgesprekken leden college van B&W: € 5015,94
Factuur 8 november 2018 - Programma politieke integriteit voor college van B&W: € 1218,71
Factuur 8 november 2018 - Programma politieke integriteit gemeenteraad: € 2310,40
Factuur 6 december 2018 - Risicoprofielgesprekken leden college van B&W: € 726,-
Factuur 20 december 2018 - Programma politieke integriteit voor college van B&W: € 1071,60

2019
Factuur 7 februari 2019 - Programma politieke integriteit voor college van B&W: € 767,20
Factuur 7 februari 2019 - Programma politieke integriteit gemeenteraad: € 2198,80

2020
Factuur 5 juni 2020 - Advies wethouder Pollux: € 2888,51

Verdere facturen zijn (op dit moment) niet voorhanden. Die zijn er wel, gezien de inhuur voor de tweedaagse heisessie. Het zijn geen wereldschokkende bedragen, maar wel leuk voor een regelmatig terugkerende dag(deel)klus. De adviezen van G&I zijn echter niet boven alle twijfel verheven. Dat toont de casus Jo Palmen in Brunssum vanaf 2017. De geheimgehouden integriteitstoets naar Jo Palmen werd verricht door G&I. Daar kwam in een navolgend rapport opgesteld door de hoogleraren Arno Korsten en Douwe Jan Elzinga weer de nodige kritiek op. Geïnterviewde voor dat rapport: Frans Geraedts van G&I. Jo Palmen probeert nu zijn naam te zuiveren en is procedures begonnen om alle documenten, of delen van documenten die eerder werden geweigerd, boven water te krijgen. Dat klinkt bekend in de oren.

Maar valt de geoefende lezer iets meer op uit de facturen? Misschien de doorlopende integriteitskwesties binnen de gemeente Venlo die geheim werden gehouden of gladgestreken? Het Mikwe, het sportbedrijf, dossier Q4. Het niet lerende vermogen van de gemeente Venlo? De non-transparantie? Integriteit staat en valt met de aansturing door leidinggevenden, zowel ambtelijk als bestuurlijk. En al die tijd waren min of meer dezelfde personen daarvoor verantwoordelijk.

Martin Camp / Bolwaterstraat 31
Op 20 april 2017 werd n.a.v. de casus Martin Camp een ‘Inspirerende themabijeenkomst’ georganiseerd in het stadhuis: Denken over Integriteit. De bijeenkomst werd geleid door Frans Geraedts, filosoof en managing partner van G&I, en Esther Sinnema, directeur. Inderdaad, dezelfde Frans Geraedts als bij de recente heisessie bestuurscultuur. Sommige raadsleden zullen hem zeker hebben herkend. Enkele raadsleden van toen zijn nu wethouder. In de Wob-stukken werden hun namen zwartgelakt. Het ongecensureerde persbericht is echter op de website van de gemeente Venlo te vinden.

Uit de facturen en onderliggende documenten blijkt dat buiten het geven van de themabijeenkomst in 2017, G&I ook betrokken was bij de afronding van het onderzoek Q4 door EY in 2016. Dat van de besproken onderzoeken uitgevoerd door EY en Necker van Naem weinig deugt en conclusies zelfs feitelijk onjuist zijn, is niet alleen sinds 2015 bij de gemeente Venlo bekend, maar sinds 2016 ook bij de provincie Limburg. Feitelijk was die ‘Inspirerende themabijeenkomst’ een heuse fopaangelegenheid.

De advisering door G&I n.a.v. onderzoek vastgoed Q4 door EY in 2016 bestond uit:

• Ondersteuning van en advies aan burgemeester en gemeentesecretaris in het algemeen rondom de afronding van dit onderzoek en het onderzoeksrapport;
• Ondersteuning van en advies over aanbevelingen en plan van aanpak n.a.v. het onderzoek en de rapportage.

In de raadsbijeenkomst op 20 april 2017 werden aan de hand van 3 topschendingen in de politiek casus voorgelegd door G&I. Niet alleen aan de raadsleden natuurlijk. Ook de voorzitter: het braafste jongetje van de klas.


De focus ligt op punt 2: lekken van informatie. Hebben we daar recent niet iets over kunnen lezen in De Limburger? Iets met Antoin Scholten? Dat daags na een mededeling van hem in het presidium in 2018 een groot artikel in De Limburger verscheen? Iets met een voorgenomen strafvervolging van raadslid Ali Oruç? Heeft de portefeuillehouder Integriteit ooit aangifte gedaan vanwege dit lekken? Zo nee, waarom niet?


‘Framen’, zoals G&I het stelt. Het gebeurd doorlopend, niet alleen in de politiek. Ook ambtelijk, onder elkaar en richting bestuur. Roddelen, napraten. Ook bewust desinformatie verspreiden. Iets beweren over iemand om deze in een kwaad daglicht te stellen. Buitenspel te zetten. Geen wederhoor toepassen. Documenten achterhouden, of laten verdwijnen. ‘Kaltstellen’, zoals het ook in klokkenluiderszaken wordt genoemd. Het kan jaren duren en de betrokkene moet er maar achter zien te komen.

Aangifte Ali Oruç
In 2022 werd Ali Oruç ook in hoger beroep vrijgesproken van witwassen. Sterker nog, de rechtbank verklaarde het beroep van de Belastingdienst niet-ontvankelijk. Uitspraken van ambtenaren tijdens de zitting wezen letterlijk in de richting en op een directe betrokkenheid van Antoin Scholten. Ali Oruç deed vier maanden na de tweedaagse heisessie Bestuurscultuur, begin 2023, aangifte tegen dat braafste jongetje van de klas.

Uit documenten en verklaringen van meerdere personen kan worden herleid dat burgemeester Antoin Scholten in elk geval zijn gedragscode meerdere malen heeft geschonden, zonder daarvoor tot nu toe ter verantwoording te zijn geroepen en zonder volledige openheid van zaken te hebben gegeven. De casus Ali Oruç heeft al vijf jaar een enorme impact op de lokale politiek, en doorkruiste twee coalitievormingen. Hij kwam op de beruchte FSV-lijst van de Belastingdienst terecht. Als lid van EENLokaal moest hij in 2018 uit die partij stappen. In 2022 kwam hij als lijstduwer niet namens de Venlose Seniorenpartij (VSP) in de raad omdat hij geen VOG kreeg. Vanwege de strafvervolging kreeg hij in eerste instantie ook geen bouwvergunning van de gemeente. Een stapeling van benadelingen.

Inhuur advocaat
De advocaat van Ali Oruç stuurde na de aangifte een reeks vragen aan Antoin Scholten. Bij Venlo Transparant zijn die vragen en de antwoorden bekend. De vragen zijn helder en gespecificeerd. De antwoorden daarentegen zijn van een erbarmelijk niveau en vooral ontwijkend opgesteld. Antoin Scholten liet de beantwoording ook over aan Meulenkamp advocaten, een kantoor dat vaker als gemachtigde van de gemeente Venlo optreedt.

Waarom is hier gekozen voor extra kosten voor de gemeente Venlo? Was dit een keuze van Antoin Scholten, op advies van ambtenaren? Of is deze keuze gemaakt door B&W? Waarom werden de vragen niet ambtelijk afgehandeld? Gezien de povere kwaliteit had dat makkelijk gekund. En door wie werd Meulenkamp advocaten van informatie voorzien? Werd deze correct en volledig ter beschikking gesteld? Waren leden van de Commissie Integriteit hierbij betrokken? Is de kwestie inclusief de aangifte van Ali Oruç intern door B&W en de Commissie Integriteit besproken? Is Antoin Scholten daarbij op afstand gezet en zijn alle documenten die op zijn handelen betrekking hebben zeker gesteld?

Bovenstaand handelen wijst namelijk enkel en alleen op tijd winnen, onnodige kosten aangaan, en geen verantwoording willen afleggen. Weinig tot geen transparant en integer handelen dus. De wethouders zijn doodstil, ook die eerder raadslid en fractievoorzitter waren en al die tijd met hun neus er bovenop zaten. Geur-, kleur- en smaakloze politiek. Van EENLokaal zou je op zijn minst een felle uithaal verwachten aangezien die partij door de affaire zelf de nodige schade opliep. Maar ook daar geen enkel teken van leven. Als grootste partij die sinds 2018 twee wethouders levert een blamage.

Moreel beraad
Wat kan eigenlijk na 11 jaar Antoin Scholten worden geconcludeerd? Buiten de ambtelijke en partijpolitieke inteelt, de vele onderzoeken naar misstanden, zijn houding m.b.t. transparantie en integriteit waarvoor hij als portefeuillehouder verantwoordelijk is, en inmiddels twee aangiftes achter zijn naam?


Politieke sensitiviteit is geen excuus voor plichtsverzuim, wat voor ambtenaren zelfs een ontslaggrond is. Politieke sensitiviteit is ook geen excuus voor wethouders en raad om te blijven zwijgen en wegkijken. Beter schoon schip maken met wat heisa dan een geïnfecteerde organisatie die zelf niet meer in staat is zich te corrigeren. Dat zagen we al in 2017 met twee wethouders en een gemeentesecretaris die noodgedwongen opstapten en waarvan al langer bekend was dat ambtenaren de schuld in de schoenen kregen geschoven en een klokkenluider meermaals onder druk werd gezet om zijn mond te houden.

Het meurt in het glazen Kremlin. De ramen en deuren moeten open. En rotte appels eruit.

Hubert Bruls huurde in de periode 2008 t/m 2009 als burgemeester van Venlo meermaals het bedrijf van een jeugdvriend, studiegenoot, oud-collega en partijgenoot in: Assista Juristen bv uit Den Bosch. Bij één opdracht deed Hubert Bruls dat zelfs persoonlijk, enkelvoudig onderhands. Deze opdracht bestond uit twee fases: 1) Opstellen van een onderzoeksplan en 2) Uitvoeren van dit onderzoeksplan.

De kosten voor de eerste fase bedroegen minder dan de drempel voor een meervoudige aanbesteding: € 25.000,-. De kosten voor de tweede fase – die in een later stadium eveneens aan Assista Juristen werd gegund – zijn niet bekend: de gemeente Venlo kan geen facturen of betalingsverzoeken overleggen. Wel is het gezien de inzet van telkens twee medewerkers, de bestede tijd en cumulatieve kosten, zeer goed mogelijk dat er buiten (de schijn van) belangenverstrengeling – en daarmee het schenden van de gedragscode – ook sprake is van het schenden van de aanbestedingsregels.

Voorgaande blijkt uit documenten die na een Wob-verzoek door het college van B&W Venlo zijn verstrekt. Veel informatie in de documenten is echter zwartgelakt, waaronder de bedragen. Verder zijn een aantal documenten niet verstrekt. Het college van B&W sluit ook niet uit dat documenten zijn vernietigd. Welke blijft echter onbekend.

Collegebesluit 1 juni 2021:

Mede-eigenaar van Assista Juristen is Wim Wetzels. Wim Wetzels liet zich over zijn persoonlijke band met Hubert Bruls interviewen door het Financieel Dagblad (2020) en door De Limburger (2021), net als oud-wethouder en huidig VVD-raadslid Mark Verheijen. Assista Juristen werd in 2010 gewijzigd in Assista Services bv.

Opdrachten Assista Juristen
Januari/februari 2008 – Interim P&O ondersteuning inzake projectsecretariaat t.b.v. Plaatsingsprocedure invoering directiemodel. Ondersteuning tevens door Assista Scriba bv (Venlo).

Maart/april 2008 – Onderzoek conform verordening artikel 213a GW: Grondbeleid met een belangrijke toespitsing op Risicomanagement grondexploitaties. De offerte van Assista Juristen voor deze opdracht is gedateerd 18 april 2008 en gericht aan het team Concernstaf. Van tevoren werd overleg gevoerd met medewerkers van de gemeente Venlo. Portefeuillehouder: VVD-wethouder Mark Verheijen.

Offerte 18 april 2008:

Het directieteam (DT) van de gemeente Venlo stemde op 12 juni 2008 in met de gunning aan Assista Juristen. Opvallend daarbij is dat op dat moment de functie van concerncontroller niet was ingevuld. Dat gebeurde pas kort na de gunning waarvan de verantwoordelijkheid naar de concerncontroller werd geschoven.

DT-voorstel 12 juni 2008:

Collegevoorstel voor vergadering B&W 24 juni 2008:

Collegebesluit 24 juni 2008:



Deze opdracht bestond echter uit twee fases: 1) Opstellen van een onderzoeksplan en 2) Uitvoeren van het onderzoeksplan.

De gunning voor het opstellen van het onderzoeksplan werd vervolgens op 26 juni 2008 in een brief van B&W Venlo aan Assista Juristen meegedeeld, en werd persoonlijk door Hubert Bruls ondertekend. Een kopie van de offerte van Assista Juristen van 18 april 2008 werd eveneens op 26 juni 2008 persoonlijk door Hubert Bruls ondertekend, en retour gestuurd naar Assista Juristen. Bij deze opdracht werd de inzet van twee medewerkers vermeld en aangegeven dat de opdracht 2 à 3 weken zou duren.

Assista Juristen blijkt echter buiten de aangegeven expertise van alle markten thuis. N.a.v. een onderhoud bij de gemeente Venlo volgde in juli 2008 een offerte inzake lerende organisatie de casus 'overlast jongeren Venlo-Blerick.’ Weer zou het hier gaan om de inhuur van twee (mogelijk dezelfde) medewerkers. De opdracht ging echter aan Assista Juristen voorbij en werd gegund aan een ander bedrijf.

Op 6 februari 2009 stuurde Assista Juristen een offerte m.b.t. de tweede fase van de opdracht: Uitvoering art. 213a onderzoek Ontwikkelbedrijf i.r.t. projectsturing en risicomanagement. De offerte was gericht aan de Afdeling Concernstaf. Op 10 februari 2009 volgde de gunning van deze opdracht. De gunning werd door het Hoofd van de afdeling Staf, bestuur en directie aan Assista Juristen meegedeeld.

Brief gemeente Venlo aan Assista Juristen 10 februari 2009:

De Eindrapportage van deze opdracht werd door Assista Juristen op 12 juni 2009 naar de Afdeling Concernstaf gestuurd en op 25 augustus 2009 vanuit Staf, bestuur en directie ingebracht middels een collegevoorstel. De rapportage werd buiten B&W ook aan de Audit Commissie aangeboden. De raad werd midden november door RIB 2009 / 124 geïnformeerd. Ook de rekenkamer werd op de hoogte gebracht van de resultaten. Portefeuillehouder was nog steeds VVD-wethouder Mark Verheijen.

RIB 2009 / 124:
´In het 4e kwartaal van 2008 hebben wij een onderzoeksbureau opdracht gegeven om de onderzoeksopdracht nader uit te werken. Het onderwerp voor het onderzoek was dermate breed dat een nadere toespitsing ons gewenst leek. De opdracht is uitgevoerd door Assista Juristen te ’s Hertogenbosch. Eind oktober heeft dit bureau een tweetal notities opgeleverd, te weten: een globale foto en onderzoeksrichting en een onderzoeksplan. Deze stukken zijn op 3 februari besproken door ons college. Beide stukken zijn vervolgens besproken in de Audit Commissie. Uw Raad is middels een RIB 2009 – 7 geïnformeerd over de voortgang.

In de eerste helft van 2009 is het onderzoek uitgevoerd. Hiervoor is door ons college eveneens opdracht verstrekt aan eerdergenoemd bureau Assista Juristen.´

Volgens het college van B&W heeft het college dus op 3 februari 2009 over de opdracht vergaderd. Documenten van deze vergadering (agenda, notulen e.d.), de twee notities en documenten van de Audit Commissie zijn echter niet verstrekt. De datum van deze vergadering is opmerkelijk. Zoals eerder aangegeven stuurde Assista Juristen drie dagen later op 6 februari 2009 de tweede offerte naar de afdeling Concernstaf, en stuurde het Hoofd van de afdeling Staf, bestuur en directie vier dagen later op 10 februari 2009 (verzonden 11 februari) de opdrachtbevestiging naar Assista Juristen.

In april 2009 volgde nog een verdere opdracht: het verrichten van nader onderzoek naar het mogelijk uitbesteden en privatiseren van begraafplaatsen. Doorlooptijd van het onderzoek bedroeg 4 à 6 weken. De opdracht werd gegund (Rapport Marktverkenning uitbesteden en privatiseren begraafplaatsen gemeente Venlo, 29 mei 2009).

Gedragscode
Raadsbesluit, Vaststelling gedragscode college gemeente Venlo, 5 november 2004 (2010). De gedragscode voor bestuurlijke integriteit (voor leden van het college) bepaalt onder meer:

3.2. Bij privaat-publieke samenwerkingsrelaties voorkomt het collegelid (de schijn van) bevoordeling in strijd met eerlijke concurrentieverhoudingen.
3.3. Een collegelid, dat familie- of vriendschapsbetrekkingen of anderszins persoonlijke betrekkingen heeft met een aanbieder van diensten aan de gemeente, onthoudt zich van deelname aan de besluitvorming over de betreffende opdracht.
3.4. Een collegelid neemt van een aanbieder van diensten aan de gemeente geen faciliteiten of diensten aan die zijn onafhankelijke positie ten opzichte van de aanbieder kan beïnvloeden.

‘Als in strijd ermee wordt gehandeld, is er sprake van niet-integer gedrag.’ Aldus Prof. dr. JHJ van den Heuvel in het rapport: Niet bij plannen alleen: Het Integriteitsbeleid van de gemeente Venlo doorgelicht. De opdracht hiervoor werd in 2006 door zowel het college van B&W als de raad gegeven en werd in 2007 gepresenteerd, enkele maanden voor de inhuur van Assista Juristen. Onderdeel van het onderzoek: gesprekken met vier raadsleden, zesenveertig (top)ambtenaren, waaronder van de directie, concernstaf, juridische zaken en OR, en drie leden van het college, waaronder Hubert Bruls.

Prof. dr. JHJ van den Heuvel:
‘Belangrijk voor de cultuur van de organisatie is dat het management consequent en consciëntieus tegen integriteitsschendingen optreedt. Bovendien dient het daarover naar de medewerkers te communiceren, zodat duidelijk wordt dat dergelijke gedragingen niet worden getolereerd. Indien tegen aantastingen niet, aarzelend, onduidelijk of halfzacht wordt opgetreden is dat een signaal dat aan integriteit niet al te veel waarde wordt gehecht. Consequentie daarvan is dat onbestraft niet-integer gedrag ander soortgelijk gedrag uitlokt. Tevens bestaat het gevaar dat aanvankelijk kleine overtredingen van integriteitsregels bij het uitblijven van correctie uitgroeien tot grotere schendingen.’

Post Hubert Bruls
Hubert Bruls vertrok in 2012 voor de functie van burgemeester naar Nijmegen. Van 2013 t/m 2015 volgde onder burgemeester Antoin Scholten een doorlopende inhuur van Assista Scriba plaats t.b.v. ondersteuning van het team P&O en het team Inkoop (!). Kosten: € 102.389,79. Het college van B&W kan geen documenten m.b.t. de aanbesteding – aanvragen voor en ingediende offertes – overleggen.

In december 2015 declareerde Assista Juristen bij de gemeente Venlo € 2635,62 t.b.v. ‘verrichte werkzaamheden als extern secretaris c.q. HR-jurist van het in- en uitplaatsingsproces bij DCGV (Greenport).’ In januari 2016 volgde voor dezelfde werkzaamheden nog een declaratie van € 4087,62 waarbij ook CAPRA advocaten was betrokken.

Documenten m.b.t. deze aanbesteding kan het college van B&W ook niet overleggen. Evenmin documenten m.b.t. de inhuur van Wim Wetzels als senior adviseur Rechtspositie en Arbeidsvoorwaarden van maart 2018 t/m mei 2019. Deze inhuur zou volgens het college van B&W niet via genoemde rechtspersonen zijn verlopen. De wijze van inhuur en kosten blijven daarom onbekend.

Ambtenaar Venray / Venlo
Opvallend is verder dat een ambtenaar van de gemeente Venray – en in een later stadium van de gemeente Venlo – tussen 2008 en 2010 bestuurder is geweest bij Assista Juristen en tussen 2009 en 2011 bij Recht en Rede bv, waar ook Wim Wetzels werkzaam was. Specialisaties: arbeids- en ambtenarenrecht en bestuursrecht. Recht en Rede presenteerde zich als een netwerkorganisatie.

De ambtenaar bekleedde bij de gemeente Venray diverse functies, waaronder adviseur P&O en in 2007 en 2008 zelfs directiesecretaris. Opmerkelijk genoeg werd Assista Juristen in 2009 door de gemeente Venray ingehuurd voor parttime advies (max. 20 uur p.w.) bij een FUWA-traject (Functiebeschrijving en -waardering). Kosten: € € 91.373,-.

In diverse adviesnota’s aan het directieteam en aan B&W uit 2010 wordt deze (voormalige) ambtenaar als extern adviseur van Assista Juristen bij het FUWA-traject genoemd. De ambtenaar is later in dienst gegaan bij de gemeente Venlo. Naast zijn functies daar als organisatieadviseur/HR-strateeg en strategisch beleidsadviseur heeft hij al langere tijd een eigen adviesbureau.

Destijds college van B&W
Burgemeester Hubert Bruls CDA - vanaf 2012 burgemeester Nijmegen
Wethouder Twan Beurskens VVD - vanaf 2012 gedeputeerde, vanaf 2018 algemeen directeur / secretaris Venlo
Wethouder Mark Verheijen VVD - vanaf 2011 gedeputeerde, vanaf 2012 t/m 2015 lid tweede kamer, vanaf 2018 raadslid Venlo
Wethouder Ramon Testroote PvdA
Wethouder Herman Janssen PvdA
Wethouder Peter Freij GL
Wethouder Jan Lamers GL

Om te duiden hoe de gemeente Venlo in de praktijk handelt legt Venlo Transparant een casus voor die zich al ruim 6 jaar voortsleept. In deze wordt ook duidelijk hoe de provincie Limburg daarbij vanaf het begin een kwalijke rol speelt. Opmerkelijk is dat ondanks meerdere externe onderzoeken en publicaties in de pers nog steeds onbekende documenten opduiken die een geheel ander beeld schetsen en ook niet eerder werden vermeld. Documenten die ook bij verzoeken op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) werden achtergehouden. Van deugdelijk en zorgvuldig onderzoek kan natuurlijk geen sprake zijn zolang dossiers niet compleet en inzichtelijk zijn. Dit geldt al helemaal voor dossiers die worden voorgelegd aan de rechter.

VVD raadslid Martin Camp kocht met een zakenpartner op 4 juli 2015 onderhands het gemeentelijk pand Bolwaterstraat 31 in de herontwikkelingswijk Q4. Voor € 27.500,-. Het betrof hier de grondprijs minus de sloopkosten, ook al gaven de kopers vóór de overeenkomst al aan dat het pand zou worden gerenoveerd. Sterker nog, in de koopovereenkomst stond als voorwaarde o.a. aangegeven dat de renovatie binnen 3 maanden zou moeten beginnen, en dat er geen sloop- en nieuwbouwverplichting was. Van een zelfbewoningsplicht was evenmin sprake, wel van een verkoopverbod binnen vijf jaar tenzij B&W daar vrijstelling voor gaf. De zakenpartner van Martin Camp verkreeg al in 2013 voor beide verplichtingen een vrijstelling bij de koop van ander gemeentelijk vastgoed, ook gelegen in Q4. Hij verkocht de bovenwoning – na splitsing - direct door.

Op 31 maart 2015 had Hauzer & Partners nog een waardeverklaring van € 26.500,- afgegeven waarin rekening werd gehouden met de door de gemeente Venlo opgelegde renovatieverplichting van € 31.000,-.

Aangezien het hier een raadslid (en eerder statenlid) betrof en het pand gemeentelijk bezit was, diende een Ontheffing verboden handelingen ex Artikel 15 van de Gemeentewet te worden aangevraagd en te worden verleend, bij en door de provincie Limburg. Voor raadsleden is het o.a. verboden onderhands onroerende zaken te verwerven van de gemeente waar ze werkzaam voor zijn. Elke overeenkomst zonder deze ontheffing is nietig. Zo is de wet.

Twee melders (intern en extern) dienden begin 2016 kort na elkaar meerdere meldingen van misstanden m.b.t. Q4 in bij de gemeente Venlo. Deze meldingen werden samengevoegd. Bolwaterstraat 31 was daar deel van.

Bolwaterstraat 31 is één van in totaal vier (vijf) panden die in de periode 2013 t/m 2015 onderhands door het college van B&W aan hetzelfde netwerk van personen werd verkocht. Alle kopers kenden elkaar en woonden op nog geen minuut lopen van elkaar. Verder is opmerkelijk dat de zakenpartner van Martin Camp bij alle transacties was betrokken, als koper, als uitvoerder van de verbouwingen, en (achteraf) het aanvragen van de vergunningen.

Ernst & Young (i.o.v. het college van B&W) en Necker van Naem (i.o.v. burgemeester Antoin Scholten) deden er uitgebreid onderzoek naar in 2016, waarbij Necker van Naem zich grotendeels baseerde op het onderzoek van Ernst & Young. In 2017 deed Lysias Consulting Group i.o.v. de gemeenteraad nogmaals onderzoek. In alle onderzoeken en rapporten werd echter cruciale informatie achterwege gelaten dan wel achtergehouden voor de onderzoekers door betrokkenen en het college van B&W. Totale kosten inclusief ambtelijke uren: een slordige € 750.000,-.

De betrokkenen en het college van B&W hebben altijd beweerd dat er op 4 juli 2015 (ondertekening door kopers) alleen sprake was van één koper, namelijk de zakenpartner van Martin Camp. Pas in tweede instantie zou op 29 januari 2016 met beide kopers een overeenkomst zijn gesloten, ná het verkrijgen van de ontheffing. Uit de akte van de notaris van 25 februari 2016 blijkt echter het tegendeel. Daar staat klip en klaar in vermeld dat er sprake is van een koopovereenkomst met beide kopers op 6 juli 2015. Een akte is altijd opgesteld op basis van een onderliggend, origineel en zorgvuldig geverifieerd document.

John Heuvelings, partijgenoot en raads- en statenlid, wees Martin Camp op 9 november 2015 op de noodzakelijke ontheffing. John Heuvelings was destijds eigenaar/verhuurder van de woning boven die van de zakenpartner van Martin Camp. Op 12 november 2015 volgde overleg met burgemeester Antoin Scholten en de kabinetschef, en werd daarna met hulp van de juridisch controller van de gemeente Venlo en de senior adviseur bestuurlijke zaken van de provincie Limburg de aanvraag voor de ontheffing op 18 december 2015 ingediend. Toen was Bolwaterstraat 31 al verbouwd en zelfs al verhuurd.

Dezelfde juridisch controller was daarna vanaf het begin betrokken bij de onderzoeken naar de gemelde misstanden, en ontving tijdens die onderzoeken meerdere e-mails van beide melders over oneigenlijke beïnvloeding en vooringenomenheid door burgemeester Antoin Scholten en wethouder Jos Teeuwen. Deze meldingen zouden worden meegenomen in de onderzoeken, wat uiteindelijk niet gebeurde. De externe melder trok zich vanwege een gebrek aan vertrouwen gedurende het onderzoek door Ernst & Young terug. De interne melder (klokkenluider) kreeg tot twee maal toe een waarschuwing om zijn mond te houden. Ook daar was de juridisch controller - en gemeentesecretaris - direct bij betrokken.

Uiteindelijk werd de Ontheffing verboden handelingen op 19 januari 2016 door GS Limburg verstrekt. Een afschrift werd naar de gemeenteraad gestuurd. B&W accordeerde op 29 januari 2016 de tweede koopovereenkomst met beide kopers.

Op 23 januari 2017 werd door de externe melder aangifte gedaan bij het OM wegens het opmaken en in omloop brengen van een valse koopovereenkomst, waarbij betrokkenheid van B&W en de provincie Limburg werd vermeld. Het OM seponeerde de aangifte pas een jaar later, op 16 februari 2018, nadat zowel de politie als verschillende OvJ’s er naar hadden gekeken. Op 20 maart 2018 werd een nieuwe en uitgebreidere aangifte gedaan, vanwege het zeer gebrekkige onderzoek en motivering van het OM om geen strafvervolging in te stellen. De rol van de juridisch controller werd nu ook toegelicht. Ook deze aangifte werd, op 15 juni 2018, geseponeerd.

Op 27 oktober 2019 werd voor een derde keer aangifte gedaan, nu door de interne melder (klokkenluider) die in 2017 bij de gemeente Venlo op valse gronden werd ontslagen. Deze aangifte richtte zich op meerdere personen. Niet alleen op Martin Camp, maar ook op burgemeester Antoin Scholten, wethouder Jos Teeuwen en de juridisch controller wegens misleiding, bedrog, valsheid in geschrifte, schending van het ambtsgeheim en het verduisteren van bewijsstukken. Het OM seponeerde de aangifte op 6 december 2019 waarbij werd geconcludeerd dat:

‘Er is -ook na lezing van uw aangifte- geen sprake van een concrete verdenking van de door u genoemde strafbare feiten waarbij relevant is te benoemen dat in het geval partijen eerder gesloten overeenkomsten in onderling overleg zouden hebben beëindigd dan wel vernietigd, dit op zichzelf geen strafbaar handelen betreft. Het eventueel overtreden van artikel 15 gemeentewet is daarbij ook geen strafbaar feit. De consequentie daarvan is enkel de civielrechtelijke nietigheid van de rechtshandeling (artikel 3:43 BW). De uiteindelijke overdracht heeft eerst na ontheffing van de provincie Limburg plaatsgevonden waarbij de provincie Limburg achteraf, na kennisname van de door u gepresenteerde informatie, aangeeft de ontheffing niet ten onrechte te hebben verleend. Al deze omstandigheden maken dat er geen aanknopingspunten zijn voor een strafrechtelijk onderzoek.’

Vreemd genoeg noemde het OM (net als de provincie) nergens de in de akte vermelde eerste koopovereenkomst.

Op 3 april 2018 werd bij de provincie Limburg een Wob-verzoek ingediend inzake Bolwaterstraat 31. De behandelaar van zowel het besluit op het verzoek als het besluit op bezwaar was de senior adviseur bestuurlijke zaken. Dezelfde ambtenaar die betrokken was bij de Ontheffing verboden handelingen t.b.v. Martin Camp en op 5 september 2016 (en nogmaals op 8 april 2019) werd ingelicht over o.a. de feitelijk onjuiste beweringen door de juridisch controller van de gemeente Venlo t.b.v. de aanvraag en het aantoonbare gerommel met de verkoop. Ook de kabinetschef van de provincie werd ingelicht.

Onder de reikwijdte van het Wob-verzoek vielen meerdere documenten die toen echter niet werden verstrekt, niet werden geweigerd, en ook niet werden opgenomen in de inventarislijst. Ze waren echter wel bekend bij de behandelaar van het verzoek. Dat bleek echter pas in 2021.

Op 5 juni 2018, nog vóór besluit op het Wob-verzoek inzake Bolwaterstraat 31, werd het Beleidskader Ontheffing verboden handelingen van de provincie Limburg aangepast. Volgens de senior adviseur bestuurlijke zaken vanwege ‘Recente ontwikkelingen en voortschrijdend inzicht.’

E-mail senior adviseur bestuurlijke zaken en Wob-behandelaar aan gouverneur Theo Bovens d.d. 5 november 2018:
 
Besluit op bezwaar d.d. 13 november 2018. Behandelaar senior adviseur bestuurlijke zaken, ondertekend door gedeputeerde Ger Koopmans:

Na een nieuw Wob-verzoek inzake Q4 op 5 februari 2021 werden e-mails tussen gouverneur Theo Bovens, de kabinetschef en de senior adviseur bestuurlijke zaken vrijgegeven, waarin o.a. wordt gediscussieerd over het Wob-verzoek in 2018. Verder blijkt dat GS eind 2016, na afronding van het onderzoek door EY in september 2016, zowel intern als extern juridisch advies heeft ingewonnen over het intrekken van de verleende Ontheffing. Het interne advies van het cluster Juridische Zaken en Inkoop blijkt mondeling te zijn verstrekt. Het externe juridische advies van advocatenkantoor AKD van 16 november 2016 wordt als strikt vertrouwelijk gekwalificeerd en werd geweigerd.

Interne memo aan gouverneur Theo Bovens d.d. 12 september 2016:

E-mail aan gouverneur Theo Bovens e.a. d.d. 16 december 2016:

Besluit op bezwaar GS Limburg d.d. 21 december 2021:

De provincie Limburg zakt door haar hoeven. Niet alleen werden documenten 3 jaar achtergehouden, maar er blijkt meer mis. Aantoonbare agendering en overleg inzake Q4 op 14 december 2016 tussen een gedeputeerde en wethouder Jos Teeuwen op het gouvernement is onvindbaar. Er is op geen enkele wijze sprake van een zorgvuldige vastlegging. Besluitvorming kan door niemand worden gecontroleerd. GS sluit ook niet uit dat de agendering en verdere documenten zijn gewist. Van zorgvuldig onderzoek m.b.t. de ontheffing is evenmin sprake.

De provincie Limburg blijkt steeds meer op de gemeente Venlo te lijken. De transparantie waar interim-gouverneur Johan Remkes nog op hamerde en opvolger Emile Roemer voor zou moeten staan, blijkt al snel een wassen neus. De nieuwe Limburgse bestuurscultuur?

Eén aangedragen bezwaar werd ook nog eens door GS geheel genegeerd: de rol van de op 2 juli 2021 benoemde gedeputeerden Ad Roest en Stephan Satijn, voormalige wethouders van de gemeente Venlo. Vanuit hun bestuurlijke verantwoordelijkheid en portefeuille waren zij namelijk op meerdere wijze direct en indirect betrokken bij voorliggend dossier. En nu als gedeputeerden.

Enkele (hoofdrol)spelers in deze casus op een rij:

VVD raadslid Martin Camp – Gepensioneerd, raadslid en VVD af.

CDA gouverneur Theo Bovens – Ondertekende namens GS Limburg de Ontheffing t.b.v. Martin Camp. Stapte begin 2021 vanwege een integriteitskwestie op.

CDA gedeputeerde Ger Koopmans – Portefeuillehouder Q4. Stapte vanwege integriteitskwestie begin 2021 op.

VVD gedeputeerde Twan Beurskens – Werd in maart 2018 benoemd tot algemeen directeur / secretaris gemeente Venlo. Had in 2012 als wethouder de benoeming van burgemeester Antoin Scholten in portefeuille.

VVD burgemeester Antoin Scholten – Werd kort voor de raadsverkiezingen van 2018 herbenoemd op voorspraak van gouverneur Theo Bovens. Lid stuurgroep Integriteit Limburg en portefeuillehouder archiefwet, wet openbaarheid van bestuur en integriteit. Opdrachtgever integriteitsonderzoek Martin Camp. Portefeuillehouder benoeming algemeen directeur / secretaris Twan Beurskens.

CDA wethouder Jos Teeuwen – Portefeuillehouder Q4. Wethouder af in 2018. Sinds 2019 lid van het dagelijks bestuur Waterschap Limburg.

VVD wethouder Stephan Satijn – Wethouder af in 2018. Bij diverse casussen Q4 betrokken. Sinds 2021 gedeputeerde provincie Limburg.

VVD kandidaat raadslid nr. 26 Roel Versleijen – Manager / afdelingshoofd gemeente Venlo sinds 2004. Ontsloeg in 2017 de interne melder (klokkenluider), en liet deze enkele maanden betaald thuiszitten. Tussentijds gaf hij opdracht voor een nieuwe inhuur op dezelfde functie die bijna dubbel zoveel kostte. Door Twan Beurskens in 2018 benoemd tot programmamanager. Vertrok eind 2019 bij de gemeente Venlo. Sindsdien directeur stichting Akkoord!-PO.

VVD kandidaat raadslid nr. 6 Marcel Walda – Ondernemer. Toonde al zijn interesse in gemeentelijk vastgoed op 19 januari 2015, mogelijk ook van Bolwaterstraat 31. Kocht op 14 augustus 2015 Helschriksel 13-13A in Q4 voor € 55.000,-. Zijn eerst getoonde interesse voor dit gemeentelijk pand dateert van 8 juni 2015. De openbare verkoop ging echter pas op 12 juni 2015 via internet van start. Het pand zou met aangrenzend braakliggend terrein verkocht worden. Een publieke bezichtiging op 19 juni 2015 werd geannuleerd doordat hij het op 17 juni 2015 kocht, voordat verdere en aangemelde geïnteresseerden zich konden oriënteren, waaronder een ambtenaar. De voorwaarde om ook het braakliggend terrein te kopen liet de gemeente Venlo vallen. De verbouwing werd verricht door de zakenpartner van Martin Camp.

Wordt vervolgd.

In een vorig artikel werd al uit de doeken gedaan dat Hubert Bruls ten tijde van zijn burgemeesterschap in Venlo in de periode 2008 t/m 2009 meermaals het bedrijf van een jeugdvriend, studiegenoot, oud-collega en partijgenoot inhuurde: Assista Juristen BV uit Den Bosch. Bij één opdracht ondertekende Hubert Bruls zelfs de gunning en de ter goedkeuring retour gezonden offerte persoonlijk. Deze opdracht bestond uit twee fases: 1) Opstellen van een onderzoeksplan in 2008 en 2) Uitvoeren van dit onderzoeksplan in 2009. Er was zelfs sprake van een optionele derde fase: 3) Opmaken van een rapportage en het geven van een presentatie in 2010.

De kosten voor de 1^ste fase bedroegen volgens de door de gemeente Venlo verstrekte documenten minder dan de drempel van € 25.000,- voor een meervoudige aanbesteding. Hoeveel deze precies waren blijft (zwartgelakt) onbekend. Facturen zijn volgens het college niet meer terug te vinden en net als andere documenten mogelijk vernietigd. Wat wel uit de beschikbare offerte is te herleiden is dat de voorfase een doorlooptijd kende van 2 tot 3 weken.

Offerte Assista Juristen 18 april 2008. Op 26 juni 2008 voor akkoord ondertekend door Hubert Bruls:

DT(directieteam)-voorstel 3 juni 2008:

Collegevoorstel 16 juni 2008:

Collegebesluit 24 juni 2008, gunning 1^ste fase:

De kosten voor de 2^de fase in 2009 bleven in eerste instantie ook onbekend. Recent verstrekte documenten onder de WOO (Wet Open Overheid) geven echter meer prijs. Het betreft documenten die eerder buiten het besluit op bezwaar van het eerder ingediend WOB-verzoek werden gehouden. Elke fase van de opdracht werd enkelvoudig onderhands aan Assista Juristen gegund.

In het collegevoorstel van 20 januari 2009 werd de vervolgaanpak (2^de fase) van het onderzoeksplan ter goedkeuring voorgelegd. Het voorstel werd op 26 januari 2009 met de staf van wethouder Mark Verheijen (portefeuillehouder) voorbesproken. Het college van B&W ging op 3 februari 2009 akkoord. Daarbij aanwezig: voorzitter en burgemeester Hubert Bruls.

Notulen collegevergadering 3 februari 2009:



De kosten van deze 2^de fase worden nu ook in de verstrekte documenten gespecificeerd:


Evenals de kosten voor de optionele 3^de fase:

Meer dan opmerkelijk is dat bovenstaande opmaak met kostenindicaties op verzoek van de gemeente Venlo door Assista Juristen werd opgesteld en 3 dagen later in de offerte van Assista Juristen van 6 februari 2009 één op één is terug te vinden. Uit het onder het WOO-verzoek verstrekte Onderzoeksplan van Assista Juristen blijkt deze kostenindicatie al sinds eind 2008 bij de gemeente Venlo bekend te zijn.

Onderzoeksplan Assista Juristen 23 november 2008:

Offerte Assista Juristen 6 februari 2009:

De totale doorlooptijd van de 2^de fase bedroeg dus 4 tot 5 weken. Door het college werd daarvoor een maximaal budget van € 17.500,- vastgesteld. De doorlooptijd van de 1^ste fase bedroeg 2 tot 3 weken. De kosten voor de 2^de fase zijn bekend: € 2160,- per dag voor twee onderzoekers exclusief BTW en reiskosten. Er mag dus van worden uitgegaan dat de kosten voor de 1^ste fase minimaal rond de € 8.500,- zullen liggen, exclusief BTW en reiskosten. Dit gezien het verschil in doorlooptijd en het door het college vastgestelde budget. De kosten van de optionele 3^de fase laten echter al een ruimere indicatie zien. Het blijft deels giswerk omdat er volgens het college geen facturen voorhanden zijn. Ongeacht de diverse offertes en vastgestelde budgetten zouden daadwerkelijke betalingen pas eenduidig helderheid kunnen verschaffen.

Op 10 februari 2009 volgde de formele gunning van de 2^de fase door het Hoofd van de afdeling Staf, bestuur en directie.

Opknippen van een opdracht
Het valt op dat de verschillende fases binnen een en dezelfde opdracht in elkaar opvolgende jaren zijn opgeknipt en uitgevoerd (2008 en 2009, met een optionele 3^de fase in 2010), met tussentijds ruimte voor meerdere andere opdrachten voor Assista Juristen. Het heeft er alle schijn van dat men hier de aanbestedingsregels probeerde te omzeilen. De aanvraag voor de offerte van de 2^de fase heeft ook alle schijn van afstemming vooraf. Dat geldt ook voor de opmaak van de kostenindicatie. Daar lijkt niet alleen sprake van een over en weer gehanteerde copy-paste-copy-paste, maar is dat feitelijk ook.

Dat de cumulatieve kosten voor de 1^ste en 2^de fase boven de drempel voor een enkelvoudige onderhandse aanbesteding kwamen is meer dan aannemelijk. Over uitvoering van de optionele 3^de fase is geen informatie voorhanden.

KvK
De contacten met en opdrachten vanuit de gemeente Venlo begonnen kort na een naams- en zetelwijziging in het register van de Kamer van Koophandel op 31 december 2007. De eerste offerte van Assista Juristen dateert van 18 januari 2008, nadat op 10 januari 2008 al een onderhoud had plaatsgevonden i.v.m. een opdracht voor Interim P&O ondersteuning. Kort daarna wijzigen eveneens de bestuurders van het bedrijf: Assista Holding BV en de in het eerdere artikel genoemde ambtenaar van de gemeente Venray en Venlo die tot 2010 zal aanblijven.

Meldingen en onderzoeken
Dat er onder het burgemeesterschap van Hubert Bruls wel meer niet deugde is sinds 2012 en de externe onderzoeken in 2016 en 2017 m.b.t. de herontwikkelingswijk Q4 algemeen bekend. Immers, de periode die toen werd onderzocht besloeg grotendeels het burgemeesterschap van Hubert Bruls (2006 t/m 2012). Wat echter tijdens en na die onderzoeken ook bleek, was dat de door een klokkenluider en externe melder aangekaarte misstanden niet beperkt waren tot Q4 maar de gehele gemeentelijke organisatie trof. De meldingen blijken achteraf gezien nog behoorlijk bescheiden. En de daarop volgende onderzoeken vooral inperkend en sturend. Het college van B&W weigert tot op heden ook onderliggende documenten van het onderzoek Ernst & Young te verstrekken, na eerder onderliggende documenten van het onderzoek Necker van Naem middels diverse procedures jarenlang te hebben getraineerd door te ontkennen dat ze er waren.

Onderdeel van de klokkenluidersmelding in 2016 was de inhuur van Beck Communicatie van 2007 t/m 2009. Eigenaar was en is CDA'er (en inmiddels oud-directeur) Frank Beck. Dat Beck Communicatie een bedrijf was van een CDA’er was de klokkenluider destijds niet bekend, en kwam ook niet tijdens het onderzoek naar voren. De inhuur bleek met een tweetal verlengingen en totaalbedrag van € 107.000,- onrechtmatig. Met de nu beschikbare informatie over Assista Juristen en de persoonlijke en partijpolitieke band met Hubert Bruls lijkt er in dezelfde periode geen sprake te zijn van een incident. Persoonlijke en partijpolitieke banden werden door de gemeente Venlo echter nooit onderzocht.

In een later stadium werden medewerkers van Beck Communicatie vaker door de gemeente Venlo ingehuurd, waaronder als teamleider, of gingen een dienstverband aan om daarna op te klimmen tot Afdelingshoofd. NRC meldde vorig jaar eenzelfde schending van de aanbestedingsregels betreffende Beck Communicatie, nu bij de gemeente Roermond onder CDA-burgemeester Rianne Donders. Uiteraard kent men elkaar.

Jaarverslagen 2019 – CDA en gelieerde Organen en Organisaties op landelijk niveau:

Generaal pardon
Dat het schenden van aanbestedingsregels voor het college van B&W zelf niets nieuws was blijkt wel uit de op 18 maart 2011 verzonden RIB 2011/27 over de naleving van het gemeentelijk aanbestedingsbeleid. Portefeuillehouder: burgemeester Hubert Bruls.

Op 3 mei 2012 volgde RIB 2012/53 over de rechtmatigheidscontrole aanbestedingen 2011. Portefeuillehouders: wethouder Jos Teeuwen en burgemeester Hubert Bruls. Hubert Bruls was toen al voorgedragen als burgemeester van Nijmegen. Hij werd daar op 21 mei 2012 geïnstalleerd.

Of ‘opgeknipte’ aanbestedingen zoals die van Assista Juristen werden meegenomen bij bovenstaande controles blijft onbekend. Uit informatie van Assista Juristen zelf blijkt het bedrijf vaker door bestuursorganen in o.a. Limburg, Brabant en Gelderland te zijn ingehuurd.

Bij de gemeente Venlo vertrokken in relatief korte tijd twee algemeen directeuren / secretarissen: Willemien Meijering in 2014 en Piet Lucassen in 2017. Piet Lucassen vertrok zelfs per direct nadat het vertrouwen in hem was opgezegd door het college (en de raad). Laten we eens de achtergronden en vertrekregelingen onder de loep nemen.

Wissel
In 2014 vond er een opvallende wissel plaats: algemeen directeur / secretaris Willemien Meijering van de gemeente Venlo maakte middels een detacheringsovereenkomst plaats voor de directeur van de Veiligheidsregio Limburg-Noord (VRLN) Piet Lucassen. Willemien Meijering was algemeen directeur / gemeentesecretaris bij de gemeente Venlo sinds 2007. Piet Lucassen was sinds 2009 algemeen directeur bij de VRLN, en daarvoor vanaf 2000 algemeen directeur / secretaris bij de gemeente Venray.

De wissel zou in eerste instantie voor een jaar zijn: van 1 maart 2014 tot 1 maart 2015. Met gesloten beurzen. Beiden bleven door de overeenkomst bij hun (eerdere) werkgever in dienst.

In de zomer van 2014, nog geen half jaar na haar aanstelling, legde Willemien Meijering haar functie bij de VRLN echter neer. De detacheringsovereenkomst tussen de gemeente Venlo en de VRLN werd vervolgens per 1 september 2014 beëindigd. Volgens een verklaring van de VRLN op 11 september 2014 legde ze haar functie neer op grond van persoonlijke overwegingen. In die verklaring werd ook vermeld dat Piet Lucassen als gemeentesecretaris / algemeen directeur bij de gemeente Venlo zou aanblijven.

De aanstelling van Willemien Meijering bij formeel werkgever de gemeente Venlo eindigde pas op 1 januari 2015. Of Willemien Meijering in die tussentijd werkzaamheden voor de gemeente Venlo verrichtte of dat er sprake was van ziekte of buitengewoon verlof is onbekend. Het gaat om een periode van 4-5 maanden.

Wat betreft het in vaste dienst nemen van Piet Lucassen citeerde De Limburger in een artikel van 5 februari 2015 burgemeester Antoin Scholten:

„Normaal gesproken zou daar een sollicitatieprocedure aan vooraf gaan. Het is niet gebruikelijk dat een dergelijke vacature intern wordt ingevuld, maar in dit geval hadden we al iemand die naar tevredenheid als gemeentesecretaris werkte. We hebben daarover overleg gehad met de OR en die is akkoord gegaan”, legt Scholten uit.

Ook over het vertrek van Willemien Meijering liet hij zich uit:

Volgens de burgemeester is er bij het vertrek van Meijering geen sprake van een bijzondere regeling. „We hebben afscheid genomen met een regeling die gangbaar is bij ambtenaren die boventallig zijn.” Scholten wil niet aangeven om hoeveel geld het gaat.

Uit- en inleen
Zowel de uit- en inleenovereenkomst van Willemien Meijering als van Piet Lucassen werden ondertekend door Antoin Scholten, als burgemeester van de gemeente Venlo en als voorzitter van de VRLN. Het collegebesluit voor deze constructie werd op 18 februari 2014 genomen. De overeenkomsten werden kort daarna getekend.

Ook de ontslag- en vertrekregelingen van beiden met mobiliteitsbureau POSG werden door Antoin Scholten namens de gemeente Venlo ondertekend. Die van Willemien Meijering 10 maanden na de uit- en inleenovereenkomst.

Opmerkelijk: de vertrekregeling van Piet Lucassen werd nog geen twee weken ná zijn plotselinge vertrek van 15 juni 2017 getekend, hoewel zijn dienstverband bij de gemeente Venlo en bij POSG pas per 1 oktober 2017 eindigde en inging. Piet Lucassen werd die periode door de gemeente Venlo doorbetaald en kreeg buitengewoon verlof.

Wob-verzoeken, bezwaar, bezwaar, beroep, beroep en tweede beroep
In 2018 werden twee Wob-verzoeken ingediend inzake de vertrekregelingen voor Willemien Meijering en Piet Lucassen. Het college van B&W weigerde in beide gevallen ook maar één document te verstrekken, ook na bezwaar. Dit ondanks jurisprudentie van de Raad van State inzake vertrekregelingen van topambtenaren uit 2014 die helder is: bepaalde informatie vervat in documenten dient simpelweg te worden verstrekt.

Deze houding van het college (portefeuillehouder Antoin Scholten) kan terecht worden gekwalificeerd als obstructie en zelfs misbruik van procesrecht en van gemeentelijke middelen (inzet ambtenaren en kosten voor de gemeente, zoals de inhuur van een advocaat) met als enig doel tijdwinst boeken en besluitvorming zoveel mogelijk verdoezelen. Het college stuurde enkel en alleen aan op het indienen van beroepen bij de rechtbank, waarbij van tevoren al duidelijk was dat de besluiten van het college niet houdbaar waren.

Beroep en tweede beroep Piet Lucassen
Het collegebesluit op bezwaar inzake Piet Lucassen werd na de zitting op 19 december 2019 vernietigd. Het college werd opgedragen een nieuw besluit te nemen. Daar voldeed het college minimaal aan: alleen de brief van oud-wethouder Ramon Testroote waarin gehakt werd gemaakt van Piet Lucassen werd vrijgegeven. Alle andere verzochte documenten werden weer geweigerd, ondanks de uitspraak.

De juridisch adviseur van de gemeente Venlo deed op de zitting uit de doeken hoe er ‘weleens’ een dossier verdwijnt, ondanks dat personeelsdossiers ‘strikt’ worden behartigd. Dat bleek later nogmaals tijdens het beroep inzake Willemien Meijering.

De juridisch adviseur van de gemeente Venlo:

Een tweede beroep bleek dus noodzakelijk. Zo hou je elkaar bezig en klagen ambtenaren, college en rechtbank over (onnodige) werkdruk. Voor dit tweede beroep huurde de gemeente Venlo een advocaat in. Na de tweede dwingendere uitspraak werden de verzochte documenten uiteindelijk in april 2022 verstrekt. Daaruit bleek dat Piet Lucassen bij zijn vertrek de voor het werk gebruikte laptop en telefoon gratis meekreeg. Deze laptop en telefoon zijn gegevensdragers onder de Wob/Woo en Wbp/Avg. Op dat moment liepen sinds 8 december 2016 en 4 mei 2017 een Wob/Wbp en een Wob/Avg-procedure, ingediend door de toen nog werkzame en daarna ontslagen klokkenluider. Beide procedures liepen terwijl Piet Lucassen nog gemeentesecretaris was. De verzoeken dienden ter opheldering van de betrokkenheid van o.a. Piet Lucassen bij een waarschuwingsbrief en het daarop volgende ontslag, en als bewijslast bij het aansprakelijk stellen van de gemeente voor alle schade. De Wob/Wbp/Avg-verzoeken werden op advies van het Huis voor Klokkenluiders ingediend. Het benadelen van klokkenluiders is immers bij wet verboden.

Pas in 2019 werd de klokkenluider in de afhandeling van een klacht terloops meegedeeld dat de e-mail account en agenda van Piet Lucassen 3 maanden na zijn vertrek in strijd met de wet was gewist. D.w.z. per 1 december 2017 aangezien het dienstverband van Piet Lucassen bij de gemeente Venlo pas 1 oktober 2017 eindigde. Toen op 15 juni 2017 publiekelijk bekend werd dat Piet Lucassen zou opstappen werden daarom meerdere medewerkers van Juridische Zaken, waaronder de teamleider, door de klokkenluider per e-mail er nadrukkelijk op gewezen dat er twee procedures liepen waar ook de documenten van Piet Lucassen onder vielen. De klokkenluider werd niet geïnformeerd.

Beide procedures liepen tot aan de Raad van State in 2020 en 2021 en werden door het college verloren. De verzochte documenten doken niet op. De klokkenluider, noch de rechtbank Limburg en de Raad van State werden geïnformeerd dat de laptop en telefoon sinds eind 2017 in het bezit waren van Piet Lucassen.

Beroep Willemien Meijering
Tijdens de zitting op 23 juni 2021 bleef dezelfde en zeer gedesinteresseerde juridisch adviseur van het college vasthouden aan het onhoudbare standpunt van het college. De rechter veegde binnen 5 minuten het besluit van tafel.

Verder bleek tijdens de zitting ook, ruim anderhalf jaar na indiening van het Wob-verzoek, dat de verzochte functioneringsverslagen niet in het personeelsdossier van Willemien Meijering waren terug te vinden. Dat is nogal wat. Vooral gezien de eerdere uitspraak van ook weer deze juridisch adviseur bij dezelfde rechter op 19 december 2019 dat personeelsdossiers ‘strikt’ werden behartigd, maar er evengoed ‘weleens ‘ een dossier verdween.

Toegang tot een (papieren) personeelsdossier binnen een gemeentelijke organisatie, en dan ook nog eens van de hoogste ambtenaar, is beperkt tot enkele bevoegde personen. Documenten verdwijnen daaruit niet vanzelf. Alle alarmbellen hadden moeten afgaan. Er kwam vanuit het college echter geen enkele uitleg. En de raad stelde geen enkele vraag, ook niet nadat De Limburger er eerder over publiceerde.

Ontslagvergoeding en Mobiliteitsdienstverband
Beide algemeen directeuren / secretarissen kregen, buiten een ontslagvergoeding onder de Wet Normering Topinkomens (WNT) à € 75.000,- bruto, als aansluiting op de beëindiging van hun dienstverband een regeling met mobiliteitsbureau PSOG. POSG is een bedrijf dat voor o.a. (top)ambtenaren die niet meer binnen de organisatie passen een oplossing biedt door de lopende arbeidsovereenkomsten voor een nader te bepalen periode over te nemen, met rechten en plichten, en met bepaalde garanties, afhankelijk wat wordt overeengekomen met de (vorige) werkgever. Deze werkgever betaald echter alles. In dit geval, voor beiden, de gemeente Venlo.

Er is de nodige juridische kritiek op dit soort constructies. De overheid als werkgever ontloopt namelijk als eigen-risicodrager de verplichte boven- en nawettelijke uitkeringen. Die wordt na beëindiging van de overeenkomst met het mobiliteitsbureau afgewenteld op het bedrijfsleven via het UWV. Onduidelijk blijft ook wat de precieze kosten zijn voor de organisatie en wat zelfs de redenen zijn voor vertrek. Op het functioneren van Piet Lucassen was immers veel kritiek. Heeft zo iemand dan nog wel recht op zo’n overeenkomst of zouden er andere wet- en regelgeving moeten worden toegepast? Een doofpot is op deze manier natuurlijk snel (financieel) gevuld.

De gemeenten Venlo, Venray en Horst aan de Maas gunden in 2016 gezamenlijk de aanbesteding mobiliteitsdienstverbanden aan POSG. De overeenkomst gold voor een periode van twee jaar met de optionele verlenging van 2x 1 jaar. Voordien werden door de gemeente Venlo incidenteel al overeenkomsten gesloten met POSG.

De gemeenten Venlo, Venray en Weert gunden in 2020 gezamenlijk de aanbesteding voor mobiliteitsverbanden aan een groep van 3 partijen: ABGL, RegioEffect en POSG. Ook deze gunning gold voor een periode van 2 jaar met een optionele verlenging van 2x 1 jaar.

Wim Wetzels
POSG mengde zich in de Wob-procedure inzake Piet Lucassen middels advocatenkantoor Boels Zanders in Venlo en advocatenkantoor Rassers te Breda. In de Wob-procedure inzake Willemien Meijering mengde POSG zich alleen door rechtstreeks een brief te sturen naar de gemeente Venlo. Willemien Meijering stuurde enkel een e-mail op persoonlijke titel naar de gemeente Venlo. Opmerkelijk: zowel de brieven van beide advocatenkantoren in 2018 en van POSG in 2019 als de e-mail van Willemien Meijering waren geadresseerd aan de destijds door de gemeente Venlo ingehuurde Senior HR jurist / adviseur Rechtspositie en Arbeidsvoorwaarden Wim Wetzels, het jeugdvriendje en partijgenoot van de eerdere burgemeester Hubert Bruls (CDA).


Wim Wetzels was ook de behandelaar van het Wob-verzoek inzake Piet Lucassen waarbij alles werd geweigerd. De behandelaar van het Wob-verzoek inzake Willemien Meijering waar ook alles werd geweigerd bleef anoniem, hoewel de ontvangst van dat Wob-verzoek wel door Wim Wetzels werd bevestigd. En laat zijn functie als Senior HR jurist / adviseur Rechtspositie en Arbeidsvoorwaarden nu net ook de functie bij P&O zijn waar hij toegang had tot personeelsdossiers.

Wim Wetzels was in zijn ingehuurde periode behandelaar van meerdere Wob-verzoeken waar later ook bleek dat documenten waren achtergehouden: o.a. inzake de na het financieel debacle in het sociaal domein ingehuurde ‘brandweerman’ Jan Hijzelendoorn. Wim Wetzels vertrok in 2019 bij de gemeente Venlo en ging als Senior adviseur Mobiliteit werken voor ABGL. Inderdaad, het ABGL dat van de gemeente Venlo, Venray en Weert in 2020 de aanbesteding mobiliteitsdienstverbanden werd gegund. In 2021 ging Wim Wetzels als Concernjurist werken voor de gemeente Weert.

In een volgend artikel zullen beide vertrekregelingen verder worden toegelicht.

Over de verkoop van Bolwaterstraat 31 (gemeentelijk vastgoed) in Venlo kon u eerder uitgebreid lezen. Deze verkoop vond in 2015 / 2016 plaats. Koper was VVD-raadslid Martin Camp met zijn zakelijk partner. De laatste kocht zelfs meerdere panden van de gemeente - onderhands. De verkoop was onderdeel van een groot dossier aan meldingen over misstanden binnen de wijk Q4. Inmiddels is duidelijk dat net als de gemeente Venlo ook de provincie Limburg een zeer kwalijke rol heeft gespeeld bij het toedekken van deze casus.

Martin Camp benodigde een Ontheffing verboden handelingen van de provincie, ex. Artikel 15 van de Gemeentewet, anders zou de verkoop niet rechtsgeldig zijn. Maar ook daar ging het nodige (opzettelijk) mis, blijkt na jaren, terwijl er zelfs een integriteitsonderzoek liep uitgevoerd door Necker van Naem. Zie Doofpot. Dat onderzoek gebeurde na overleg met Martin Camp i.o.v. burgemeester Anton Scholten (VVD) met ondersteuning van de kabinetschef, die beiden zelf deel uitmaakten van de casus.

Rapport Necker van Naem: Onderzoek naar handelen van raadslid Martin Camp, blz. 21:


Rapport Necker van Naem: Onderzoek naar handelen van raadslid Martin Camp, blz. 36:


Wob / Woo
Afgelopen februari diende beroep bij de rechtbank Limburg inzake een verzoek op de Wet openbaarheid van bestuur uit februari 2021 bij de provincie Limburg. Inderdaad, 3 jaar terug. De redelijke termijn van twee jaar voor de bezwaar- en beroepsprocedure werd daarbij ruimschoots overschreden. Voor de zitting werd door verzoeker (eiser) oud-Gouverneur en huidig Eerste Kamerlid en fractievoorzitter Theo Bovens (CDA) als getuige opgeroepen. Hij kwam niet, maar stuurde wel een brief. De rechter weigerde ook hem te horen, evenals andere met naam en functie genoemde topambtenaren van de provincie Limburg. Ondanks dat het om een integriteitskwestie ging waar meerdere onderzoeken naar hebben plaatsvonden en al twee maal aangifte in is gedaan.

Het weigeren van getuigen is niet eens zo’n probleem als de rechter maar kritisch is op het bestuursorgaan (verweerder), en er een gelijk speelveld bestaat tussen eiser (veelal een burger) en verweerder. Als een rechter het echter telkens wel eens is met het bestuursorgaan zonder dat daarvoor bewijs wordt aangeleverd, en andersom met de burger niet, zelfs als bewijs wél wordt aangeleverd, maar zonder deugdelijke motivering van tafel wordt geveegd, lijkt er meer aan de hand.

Bij een verzoek op de Wet openbaarheid van bestuur (de huidige Woo) gaat het om het verkrijgen van documenten om besluitvorming te reconstrueren. Daarbij heeft u wel een betrouwbare overheid nodig, want het bestuursorgaan kan altijd beweren dat er geen documenten zijn, zonder dat u de middelen heeft om dat te controleren. Het is dan aan verzoeker (eiser) om bij de rechter aannemelijk te maken dat er meer documenten zijn of behoren te zijn, zoals onder archiefwet.

In rechtbankland heeft men daar vaste jurisprudentie voor welke gemakkelijk door bestuursorganen en meebuigende of wegkijkende rechters misbruikt kan worden. Gewoon blijven ontkennen, dan is eiser, die geen verdere middelen ter beschikking heeft, of als deze hem worden geweigerd (zoals getuigen oproepen) buitenspel gezet. Vooral in zaken waar politieke ambtsdragers een rol spelen. Die wil je natuurlijk niet in verlegenheid brengen of beschadigen:

‘…wanneer een bestuursorgaan stelt dat na onderzoek is gebleken dat een bepaald document niet of niet meer bij hem berust en een dergelijke mededeling niet ongeloofwaardig voorkomt, in beginsel aan degene die om informatie verzoekt om aannemelijk te maken dat, in tegenstelling tot de uitkomsten van het onderzoek door het bestuursorgaan, een bepaald document toch bij dat bestuursorgaan berust. Voor zover openbaarmaking wordt verzocht van documenten die niet (meer) bij het bestuursorgaan berusten maar bij het bestuursorgaan hadden behoren te berusten, mag van dit bestuursorgaan worden verwacht dat het al het redelijkerwijs mogelijke doet om deze documenten alsnog te achterhalen.’

Omdat de rechter bepaalt is de vraag wat de criteria zijn voor geloofwaardigheid, aannemelijkheid en redelijkerwijs, en hoe die in een uitspraak worden onderbouwd? Het is aan degene die om informatie verzoekt om aannemelijk te maken dat een bepaald document wel onder het bestuursorgaan berust of had moeten berusten. Dus de mogelijkheid om getuigen op te roepen om (meer dan) aannemelijk te maken dat er meer documenten moeten zijn of hadden moeten zijn, gezien de beschikbare documenten, de tijdlijn en daarop volgende afwezige besluitvorming en verslaglegging, wordt op deze wijze eiser ontnomen. Maar daarover later meer.

Interne memo Kabinet aan Gouverneur Theo Bovens inzake onderzoek Q4 Venlo door EY d.d. 12 september 2016:


De beul van Martin Camp
Centraal in de procedure stond een memo van huisadvocaat AKD van 14 november 2016 welke in een Wob-procedure in 2018 door de provincie Limburg werd achtergehouden. Deze werd niet (deels dan wel geheel) geweigerd c.q. geheel niet kenbaar gemaakt, terwijl die wel onder de reikwijdte van het verzoek viel, ook niet na bezwaar. De memo werd, net als intern juridisch advies en extern aangeleverde informatie bij de senior adviseur bestuurlijke zaken van de provincie Limburg, niet gedeeld met Necker van Naem.

Necker van Naem nam destijds contact op met dezelfde senior adviseur bestuurlijke zaken, kabinetslid van Gouverneur Theo Bovens. Uit een e-mail van hem aan Gouverneur Theo Bovens en kabinetschef Norbert Dolman liet hij weten dat hij er weinig voor voelde ‘…om straks de beul van Martin Camp te worden.’ Vooropgezet plichtsverzuim?


Tussen de senior adviseur bestuurlijke zaken en Necker van Naem is meermaals contact geweest, zowel telefonisch als per e-mail. Deze senior adviseur is degene die al jarenlang over aanvragen en ontheffingen ex. artikel 15 Gemeentewet gaat en de Gouverneur daarover adviseert. Daarbij is hij ook betrokken bij benoemingen en herbenoemingen van burgemeesters.

E-mail Necker van Naem aan senior adviseur bestuurlijke zaken, kabinet CdK d.d. 28 oktober 2016. Uit deze email volgt dat er ‘zojuist’ contact is geweest, na eerder telefonisch contact op 20 oktober 2016:


Opmerkelijk: de melder van de casus Martin Camp / Bolwaterstraat 31 werd ondanks zijn schriftelijk aanbod en ontvangstbevestiging van 17 november 2016 (3 dagen ná de memo van AKD advocaten) niet door Necker van Naem uitgenodigd om toelichting te geven en extra gedetailleerde informatie aan te leveren.



Een dag later krijgt niet alleen Gouverneur Theo Bovens antwoord op zijn vraag, maar ook meerdere ambtenaren CC. Niet alleen het AKD advies wordt daarin nadrukkelijk vermeld maar ook de consequenties:


De verleende ontheffing aan Martin Camp werd niet ingetrokken. Informatie werd zowel voor Necker van Naem in 2016 als de Wob-verzoeker in 2018 achtergehouden. Er is geen enkel document verstrekt waaruit blijkt dat er overleg of besluitvorming heeft plaatsgevonden om dat wel of niet te doen, of nader onderzoek te verrichten naar het handelen van Martin Camp en de gemeente Venlo. Het enige dat de provincie Limburg deed was verwijzen naar het rapport van Necker van Naem van 22 december 2016, dat op 12 januari 2017 nog werd gewijzigd en toen pas ter beschikking werd gesteld. De provincie Limburg wist dat het een incompleet onderzoek en rapport was door het achterhouden van beschikbare informatie door de provincie Limburg zelf. GS en met name portefeuillehouder Theo Bovens stelde zich daarmee als bevoegd gezag laakbaar op.

Aangiftes OM
In 2018 werd door de melder inzake de casus Martin Camp / Bolwaterstraat 31 aangifte gedaan bij het OM Limburg. Ook dat nieuws bereikte Gouverneur Theo Bovens. In 2019 werd nogmaals en uitgebreider aangifte gedaan door de (inmiddels ontslagen) klokkenluider van de gemeente Venlo. Nu ook tegen burgemeester Antoin Scholten en betrokken topambtenaren van de gemeente Venlo. Door de gemeente Venlo zijn talloze documenten nog steeds niet verstrekt.


De brief van Theo Bovens
Theo Bovens is sinds zijn opstappen als Gouverneur in 2021 alweer van baantje naar baantje aan het hoppen. Net als bij Ger Koopmans is het weer business as usual terwijl er nog lang geen zicht is op alle Limburgse misstanden en onderzoeken waarbij beiden zijn betrokken of verantwoordelijk voor waren. Puinruimen laat men aan burgers, melders en klokkenluiders over die ook onder SP-coryfee Emile Roemer (portefeuillehouder Integriteit en Algehele Juridische Zaken) hun levens niet alleen zuur worden gemaakt, maar in bepaalde gevallen zelfs bijna onmogelijk. Op alle fronten heerst eensgezinde tegenwerking. Dezelfde bestuurscultuur die voorheen pompeus werd afgeserveerd staat met de hakken in het zand, zowel in het Gouvernement als daarbuiten.


In de brief van Theo Bovens herhaalt oud-Gouverneur en huidig senator Theo Bovens meerdere malen dat hij zich weinig tot niets kan herinneren van de casus Martin Camp / Bolwaterstraat 31. Niets van de verleende ontheffing, niets van de talloze persvragen en krantenartikelen, niets van de AKD-memo, interne juridische adviezen, niets van de 3 integriteitsonderzoeken in 2016 en 2017 in Venlo, en niets van de talloze e-mails tussen hem en zijn topambtenaren waarin deze zaken werden besproken.



Het is ook wat, al die Limburgse integriteitskwesties die je na 10 jaar Gouverneurschap moet onthouden, en waarvan slechts één je uiteindelijk de kop kostte. Hoeder van de Limburgse integriteit. Streep eronder, zand erover. Puinruimen moet je aan anderen overlaten. Waarheidsvinding ook.

Uitspraak
In een volgend artikel zal de uitspraak van de rechtbank Limburg worden geanalyseerd. Opmerkelijk: de rechter die Theo Bovens weigerde te horen, weigerde ook de brief van hem aan het dossier toe te voegen. Verder oordeelde de rechter het beroep op alle inhoudelijke punten ongegrond, ook en zelfs specifiek inzake de memo van AKD. De rechter vergat echter op de zitting te vertellen dat zijzelf van 2011 t/m 2018 als advocaat werkzaam was voor AKD (al ruim 10 jaar huisadvocaat van de provincie Limburg), en weigerde vragen daarover te beantwoorden.